خرید و نگهداری کفش کوهنوردی

راهنمای خرید کفش کوهنوردی

کفش کوهنوردی یکی از لوازم اصلی و تجهیزات کوهنوردی و کمپینگ است. از قدیم معروف بوده که پا، قلب دوم انسان به ویژه کوهنوردان است. پاها مهم­ترین عضو بدن در کوهنوردی هستند؛ زیرا تمامی فشار وزن بدن و همچنین وزن کوله پشتی کوهنورد به پاها وارد ‌می‌­شود.

از این روی باید پاها را برای کاری که می‌­خواهند انجام دهند آماده کرد. پا درد، تاول، میخچه و سرمازدگی پا خیلی سریع می‌تواند یک برنامه لذت‌بخش را به یک دردسر و در راه ماندگی دردناک تبدیل کند. برای مقابله با این حالت هیچ راهی جز آماده‌سازی وجود ندارد.

کفش ورزشی به ویژه کوهنوردی از عوامل مهم و اساسی در بهبود کیفیت و چگونگی انجام برنامه است. در برخی موارد علت بروز حوادث ناگوار در کوه نتیجه استفاده نکردن از کفش نامناسب است. باید قبل از اجرای برنامه، از ابعاد آن اطمینان حاصل کنید و از افراد با تجربه کمک بگیرید. سلامت و زندگی کوهنورد در بسیاری از موارد به طور مستقیم به کیفیت و کارایی کفش بستگی دارد.

بنابراین خرید آن باید با دقت، حوصله و شناخت کافی صورت گیرد. در حال حاضر در بازار ایران، کفش‌­های ایرانی و هم خارجی وجود دارند. مهم­ترین نکاتی که ما در خرید کفش کوهنوردی باید در نظر داشته باشیم، نوع کوهنوردی، اندازه مناسب، راحتی، کیفیت و قیمت آن است. در این نوشتار سعی شده اطلاعات لازم و مفیدی را که یک کوهنورد برای خرید کفش مناسب بدان نیاز دارد ارائه شود.

ساختمان اصلی کفش

با توجه به پیشرفت‌هایی که در زمینه ساخت کفش‌های کوهنوردی رخ داده، امروزه برای هر نوع برنامه کوهنوردی و برای هر فصل و منطقه، کفش خاصی مورد استفاده قرار می­‌گیرد و دیگر عنوان کفش­‌های چهار فصل یا همه کاره دور از ذهن است. اصولا کفش‌های کوه در دو سری مختلف کفش‌­های سه فصل (بهار، تابستان و پاییز) و زمستانی تولید می‌­شوند. البته در کشور ما بیشتر افراد از یک نوع کفش در تابستان و برنامه‌­های سبک زمستانی استفاده می­‌کنند.

کفش کوه از هر نوعی که باشد باید دارای بدنه خیلی محکم و غیر قابل انعطاف باشد. استفاده از کفش کوه عمدتاً در کوهستان است و در آنجا پای ما بیشتر بر روی بدن ما را تحمل می­‌کند، هرگاه کفش کوه قابل خم شدن باشد و کف پای ما در طول برنامه بارها خم شده یا به شکل‌­های مختلف قرار بگیرد، درد و ناراحتی زیادی به پای ما وارد خواهد شد و کوهنوردی به صورت عملی فرسایشی در خواهد آمد.

کف اکثر کفش‌های کوهنوردی از جنس ویبرام درست می‌­شود. جنس نسبتاً سخت، پر اصطکاک و محکمی دارد و ترکیب اصلی تشکیل دهنده آن کربن و لاستیک به اضافه مواد دیگری است که ویژگی­‌های خاصی به آن می­‌دهد. شرایط کفش خوب سبکی، مقاوم بودن و حفظ پا در مقابل عواملی چون دما، رطوبت، فشار و ناهمواری­‌ها است.

جنس کفش کوهنوردی

صنعت کفش‌سازی در دنیا با استفاده از تکنولوژی­‌های جدید، انواع مختلفی از کفش را برای کوهنوردان تولید می‌­کند. قسمت نخست کفش کوه از دو قسمت اصلی تشکیل شده که به یکدیگر دوخته و چسبیده و محکم و یکپارچه شده‌­اند. تخت کفش شامل تخت بیرونی و تخت میانی است که قسمت­‌های ضربه‌گیر و محفظه­‌های هوا را در بر می­‌گیرد.

تخت هر کفش برای فعالیت­‌های زمستانی در برف و یخ و فعالیت در فواصل گرم از اشکال مختلف و ویژگی‌های خاصی برخوردار است که به طور خلاصه برحسب نوع فعالیت مصرف‌کننده متغیر ساخته می‌­شود ضربه­‌های وارده به کف پا کمتر احساس شود و پا در سرازیری کمتر آسیب ببیند.

قسمت دوم، بخش رویه کفش است که نگهدارنده روی پا و قوزک پاست. این قسمت پا را از سرما، گرما و عوامل و عناصر محیطی محافظت می­‌نماید. این بخش از چرم ساخته شده؛ چرا که معمولا مقاومت در برابر نفوذ آب در کفش­‌های چرمی بیشتر است، مگر اینکه در ساخت کفش­‌های پارچه­‌ای از مصنوعات نانوآ مانند گورتکس یا موارد مشابه استفاده شده باشد.

امروزه کفش‌های جدید در بازار موجود است که لایه درون آنها از گورتکس است؛ در نتیجه آب به درون کفش نفوذ نمی‌­کند و در ضمن عرق پا از طریق این لایه به بیرون دفع می­‌شود. همچنین در کفش‌­های جدید، لایه‌­ای ضربه گیر در قسمت پاشنه با ایجاد شده که فشار وارده به این قسمت را کاهش می­‌دهد.

کفش‌های قدیمی از چرم ساخته می­‌شد که بنا به شرایط استفاده، ضخامت و تعداد لایه­‌های چرم، متفاوت بود. از مزایای کفش چرم می­توان به دو مورد زیر اشاره کرد:

۱- قابلیت و انعطاف خوبی در برنامه‌­های کوهپیمایی و کوهنوردی دارد.

۲- تهویه پا را خوب انجام می­دهد.

یکی از اشکالات کفش‌­های چرمی زمستانی وزن بالای آنها با بود که با اختراع لایه­‌ها و پارچه­‌های جدید با عناوین گورتکس، سیمپاتکس و تینسولیت تا حدی این مشکل جبران گردیده است. لایه گورتکس که در انواع پوشاک زمستانی کوهنوردی نیز به کار می­‌رود دارای خاصیت یک طرفه بودن است. یعنی تنها از یک طرف کاملاً ضد آب و باد است و در نتیجه از داخل، بخار و گرمای ناشی از تعرق و فعالیت را به خارج می­‌فرستد و از خیس شدن پوشاک زیر و سرمازدگی جلوگیری می­‌کند.

لایه سیمپاتکس نیز مانند گورتکس ضدآب و ضدباد و دارای قابلیت تنفسی است. لایه تینسولیت گرمازا بوده و در کفش­‌های زمستانی و سنگین به کار می­‎رود.

در گذشته کفش‌های کوهنوردی از دوختن چرم‌های سنگین درست می‌شدند. تلاش‌هایی که برای کم کردن هزینه‌ها و بالابردن قابلیت کفش‌ها انجام گرفت، منجر به پیدایش مواد اولیه جدید و روش‌های دیگری برای ساختن کفش‌ها شد.

کفش‌های سنتی (چرمی) امروز کمتر متداول هستند و جای خود را به کفش‌هایی با طرح‌های جدید و رویه‌هایی از پلاستیک، الیاف مصنوعی و سایر مواد ترکیبی و مصنوعی داده‌اند. هرچند کفش‌ها در حال تغییر هستند ولی وظایف و کارهایی که باید انجام دهند، تغییر پیدا نکرده است.

عاملی که بعضی از افراد، کفش‌های چرمی را ترجیح می‌دهند، امکانات چند منظوره آنهاست. یک کفش کوهنوردی معمولی باید فصل مشترکی از سفتی و سرسختی در برخورد به سنگ‌ها، محکم بودن در هنگام ضربه زدن به برف و راحتی کامل در طول برنامه سفر باشد.

در یک برنامه یک روزه ممکن است که کفش‌ها با چیزهایی مثل گل، پاکوب، جریانات آب، علف‌ها، سنگ‌ریزه‌ها، برف سفت، صخره، سراشیبی و یخ درحال مبارزه و تماس باشند.

انتخاب درست کفش کوهنوردی

یک کفش خوب کوهنوردی باید قابلیت مواجه شدن با شرایط سفر را داشته باشد که البته هیچ کفشی قادر نیست که به تنهایی دارای کلیه قابلیت‌ها باشد. به این منظور فروشگاه‌ها دارای مجموعه‌ای از انواع کفش‌های راهپیمایی‌های سبک، نیمه سبک تا کوهنوردی‌های تمام عیار هستند.

درجه سختی تخت کفش، سفتی و محکمی ساق کفش و چگونگی تأثیر تخت و ساق کفش مقابل یکدیگر از مسایل مهم هستند. به طور کلی هر کفش باید فصل مشترکی از راحتی پا در هنگام راه رفتن و توانایی فنی آن باشد.

برای مسیرهای پاکوب و برفی ساده و یا سنگی، کفش باید دارای تختی سفت و ساقی محکم برای محافظت از پا بوده، در عین حال به اندازه کافی دارای انعطاف و راحتی باشد. هر دو نوع کفش کوهنوردی چرمی و چرمی – الیاف مصنوعی برای این منظور مناسب هستند، چرا که کف و ساق آنها به اندازه کافی محکم است.

جهت راهپیمایی‌های فنی‌تر، کفش‌های محکم‌تر و سفت‌تر برای راه رفتن روی لبه‌ها مناسب می‌باشد. در هنگام خرید کفش کوهنوردی به جنس آن توجه کنید. چرم، گورتکس (Gore-tex)، سیمپاتکس (Sympatex) و تین‌سولیت (Thinsulate) از جمله جنس‌های رایج می‌باشند.

استفاده از کفش‌های مناسب در مکان‌های مناسب

با توجه به نوع برنامه یک طبیعت‌گرد ممکن است در مسیرهای کوتاه یک نوع کفش به پا کند، نوع دیگری در کمپ به پا داشته باشد و شاید کفشی دیگر را هم برای مواقع صعود مورد استفاده قرار دهد. اگر تعداد کفش‌های بیشتری در دسترس هستند و شخص هم در حمل بار اضافی مشکلی ندارد به این نکات برای انتخاب کفش توجه کنید:

۱- کفش‌های مناسب و قابل انعطاف برای مسیرهای آسان و قابل دسترس – معمولا پا در این نوع کفش‌ها تاول نمی‌زند و نسبت به کفش‌های چرمی، خستگی کمتری در پا ایجاد می‌کنند. البته این کفش‌های سبک نقاط اتکاء خوبی برای مواقع حمل کوله پشتی کوهنوردی سنگین نیستند، مخصوصاً در راه‌های سخت و یا در هنگام پایین آمدن یا بازگشت.

۲- کفش‌های دو، کتانی، سندل و یا جوراب‌های ضخیم جهت راحتی در هنگام اقامت در کمپ استفاده می‌شوند. با استفاده از این نوع کفش‌ها، به پاها و کفش‌های کوهنوردی خود که آنها را ساعت‌ها پوشیده‌اید، استراحت کوتاهی خواهید داد. از این کفش‌ها برای عبور از عرض رودخانه هم می‌توان استفاده کرد.

۳- کفش‌های حرارتی یا عایق و یا جوراب‌های از جنس پلار برای هنگام اقامت یا در مواقع خواب.

۴- برای هر برنامه کوهنوردی، از پوتین مناسب برای آن برنامه استفاده کنید.

اندازه کفش کوهنوردی

اندازه کفش کوه برای راحتی باید به گونه‌­ای باشد که کوهنورد بتواند ساعت­‌ها کفش را به راحتی و آسانی بپوشد. اندازه کفش مناسب تنها با پوشیدن و راه رفتن مشخص می­‌شود. در این حالت نباید هیچ گونه فشاری را به انگشتان و بویژه در اطراف و گوشه­‌های پا وارد شود. کفش نه آن قدر باید تنگ باشد که جریان خون کند شود و نه آن قدر گشاد که از فرمان کوهنورد خارج گردد.

کفش تنگ موجب بروز ناراحتی و تغییر شکل پا و محدودیت در حرکات کوهنورد و در نتیجه باعث ایجاد زخم­‌های دردناک و میخچه و نارسایی گردش خون، درد و خشکی می­‌شود؛ ضمن اینکه به بروز سرمازدگی کمک می‌­کند. کفش گشاد و بزرگ هم به اندازه کفش کوچک می­‌تواند ایجاد ناراحتی کند، چرا که پا در داخل آن می‌­لغزد و ایجاد اصطکاک می‌­کند و در نتیجه موجب بروز میخچه و تاول می­‌شود. جلوی کفش باید به اندازه کافی پهن باشد تا انگشتان پا داخل آن حرکت کند.

چگونگی تنظیم اندازه کفش کوهنوردی

۱) هنگام خرید و امتحان کردن کفش کوهنوردی پیش از بستن بندها، پایتان را تا جایی که امکان دارد در داخل کفش به قسمت جلو برانید و پنجه‌ی پایتان را کاملاً در جلوی کفش قرار دهید. در این هنگام باید به اندازه حداقل قطر یک انگشت پاشنه با انتهای کفش فاصله داشته باشد.

۲) پس از مرحله یک بند کفش را محکم بسته و با آن راه بروید. اگر کفش مناسب پای شما باشد پایتان در داخل آن کاملاً راحت است. در این حالت کفش نباید هیچگونه فشاری بر انگشتان شست از لایه‌ی بیرونی و بر روی انگشت کوچکتان از لایه‌ی درونی و کناری و قوس استخوانی روی پایتان وارد نماید. با راه رفتن می‌توانید از راحت بودن آن مطمئن شوید.

۳) پس از پوشیدن کفش کوهنوردی و بستن بند آن، روی یک پای خود ایستاده و با پای دیگر خود به دیوار ضربه وارد کنید. اگر کفش مناسب باشد در این حالت هیچگونه ضربه‌ای به طور مستقیم به پایتان وارد نمی‌شود.

۴) بعد از پوشیدن کفش و بستن بندهای آن، با ایستادن روی کناره‌ی خارجی پای خود، مطمئن شوید کفش از قوزک پایتان محافظت می‌کند.

توجه به نکات زیر به شما در خریداری یک کفش مناسب کمک می‌کند:

۱) کفش‌هایی را انتخاب کنید که مستحکم و با دوام باشند و نسبت به حرارت و رطوبت عایق‌بندی شده باشند.

۲) مطمئن شوید کفی کفشی که می‌خرید در عین مستحکم و سفت بودن، انعطاف‌پذیر است.

۳) کفش کوهنوردی باید ساق بلند ( ۱۴تا ۱۹ سانتیمتر) باشد تا مچ پا را محکم نگه داشته و خوب محافظت کند.

۴) کفش‌های مناسب یک لایه‌ی چرمی باریک به‌عنوان کفی دارند. این کفی به کوهنورد کمک می‌کند بدون دغدغه انواع سطوح سفت و صخره‌ای را بپیماید. استحکام و منعطف بودن از ویژگی‌های ضروری کفی کفش کوهنوردی است.

۵) پای شما در کفش مناسب کاملاً راحت است. کفش نباید هیچگونه فشاری بر انگشتان شست از لایه‌ی بیرونی و بر روی انگشت کوچکتان از لایه‌ی درونی و کناری و قوس استخوانی روی پایتان وارد نماید. پیش از خرید کفش، با پوشیدن آن و بستن بندهایش و راه رفتن با آن می‌توانید از راحت بودن آن مطمئن شوید.

۶) تخت ویبرام برای تولید اصطکاک روی مسیرهای لغزنده برفی، گلی و پوشش‌های گیاهی لازم و ضروری است.

۷) وجود لایه‌ای عایق بین تخت و قسمت روکش ضروری است، این لایه یک نوار لاستیکی و عایق است که به ضدآب بودن آن کمک می‌کند.

۸) یک صحفه داخلی در قسمت پاشنه پا باید وجود داشته باشد که باعث افزایش ثبات و راحتی پاشنه هنگام فرور از شیب‌ها می‌شود.

انواع کفش

امروزه در کوهنوردی صحبت از کفشی که بتوان از آن در برنامه­‌های مختلف بهره‌مند شد که کاملًا بیهوده است و باید برای هر برنامه خاص کوهنوردی کفش مخصوص آن را تهیه کرد.

بدیهی است کفشی که برای زمستان استفاده می­شود، قابلیت‌­های خاص خود را دارد و کفش تابستانی کاملاً با آن متفاوت است و نباید انتظار چند منظوره از یک کفش داشت.

کفش‌ها در کوهنوردی حرفه‌ای به شش دسته تقسیم می‌شود:

۱- کفش کوهنوردی هیمالیایی (Expedition):

کفش‌­های سه­ پوش و دو  پوش است که کاربرد زمستانی و ارتفاعات بلند عمدتاً بالای ۶۰۰۰ متر و پوشیده از یخ و برف و اجرای برنامه‌­های بلند مدت کوهنوردی فنی را دارد.

۲- کفش کوهنوردی سنگین دو پوش (Mountain High): کفش‌های سنگین و نیمه سنگین و بسیار محکم کوهنوردی است که تمام آنها قابلیت­ نصب کرامپون نوعی (یخ شکن) چند سخمه‌هایی دارند و برخی­ به دلیل ویژگی لایه‌های مصرف شده در تولید آنها، قابل استفاده در صعودهای بلند زمستان بالای ۴۰۰۰ تا ۶۰۰۰ متر نیز هستند.

۳- کفش کوهنوردی (Mountaineering): کفش­‌های نیمه سنگین کوهنوردی است و برای صعودهای چند روزه در سه فصل سال به جز زمستان قابل استفاده است. برخی از آنها که لایه گورتکس یا سیمپاتکس دارند، برای صعودهای سبک کاربرد دارند.

۴- کفش کوهپیمایی (Trekking): کفش‌­های سبک کوهپیمایی عمدتاً در فصول گرم سال است و از آنها باید در حد صعودهای چندروزه انتظار داشت. به دلیل دوخت بر روی کفش نباید از آن در مسیرهای سنگلاخی یا در زمستان استفاده کرد.

۵- کفش راهپیمایی (Walking): کفش‌­هایی است که در مسیرهای ساده دامنه نوردی قابل استفاده بوده و عموماً در کفه آنها شوک گیر استفاده شده است.

۶- کفش سنگنوردی (Climbing): این کفش که اصطلاحاً کتانی سنگ نیز نامیده می‌­شود، کفش است که فقط برای صعودهای سالنی یا دیواره‌­های سنگی استفاده می‌­شود.

از میان انواع کفش‌های بالا می‌توان گفت تنها رده چهارم و پنجم و به ندرت رده سوم در طبیعت­‌گردی کاربرد دارد. از انواع دیگر به عنوان کفش‌های تخصصی برای فعالیت­‌های خاص کوهنوردی و سنگ­ نوردی استفاده می‌شود.

آشنایی با برخی از برندهای کفش کوهنوردی

La Sportiva

در میان کفش‌های سنگین کوهنوردی می‌توان به لسپورتیوا اعتماد کرد. این مدل ایتالیاییُ‌الاصل در بازارهای اروپا طرفداران زیادی دارد. این نوع کفش‌ها به تعداد محدود در شهر val di fiemme ایتالیا تولید می‌شوند.

Meindl

مایندل محصولی آلمانی است که کمتر در ایران به چشم می‌خورد. کیفیت عالی همراه با رعایت اصول ارگونومی، مطابق با استاندارهای جهانی تولید شده، این نوع کفش‌ها را می‌توانید در نمونه‌های کوهپیمایی و کوهنوردی بیابید.

سیستم MFS Vacuum در طراحی پاشنه و زیره این نوع کفش‌ توانایی جذب شوک‌های گام‌برداری را بالا برده و فوم برگشت‌پذیر در بدنه کفش کاملا با زوایای پا منطبق می‌شود. در ضمن تولید کفش مایندل در خود آلمان است.

SALEWA

سالیوا هم یکی از معروف‌ترین نمونه‌های اروپایی است که بیشتر اصالت آلمانی دارد و در اکثر نقاط جهان به عنوان یکی از یاران دیرینه کوه‌نوردی به شمار می‌آید. در تولید کفش سالیوا نیز استانداردهای جهانی رعایت شده و در کل کفشی قابل اطمینان است.

LOWA

لووای آلمانی نیز متولد ۱۹۲۳ می‌باشد و در ایران معرف حضور اکثر کوهنوردان است. زیره ویبرام و کف شوک‌گیر با سیستم PU، همراه با محافظ‌های لاستیکی دور بدنه، کارایی منحصر به فرد و دوام بیشتر را برای کفش تضمین می‌کند. استفاده از گورتکس نیز در ساختار کفش، قابلیت تنفس و ضد تعریق را به مزایای کفش اضافه می‌کند.

سگک‌ها در کفش‌های لووا علاوه بر نمونه‌های فلزی، نمونه‌های جدید تسمه‌ای می باشد که امکان شکستن و یا کنده شدن سگک را به صفر می‌رساند.

SCARPA

این برند نیز محصولات خود را در کشور ایتالیا و با بهره‌گیری از آخرین تکنولوژی‌های روز تولید می‌کند، و دارای تنوع مدل فراوانی است و اغلب مدل‌ها در داخل کشور موجود و قابل تهیه است. اسکارپا از برندهای محبوب در ایران نیز می‌باشد.

Zamberlan

این کفش هم در ایتالیا تولید می‌شود. کفش‌های زامبرلن ایتالیا دارای تنوع مدل زیادی هستند و تمام مدل‌های روز آن را در ایران می‌توان سفارش داد. کیفیت بالایی دارند و کفش‌های پیاده‌روی و کوهپیمایی آن جزو بهترین محصولات هستند.

روش بستن بند کفش کوهنوردی

برای کفش­ هایی که قوزک پا را می­‌پوشانند؛ باید به هنگام راهپیمایی بندهای قسمت بالایی را شل­‌تر نمود تا قوزک پا دامنه حرکتی بیشتری داشته باشد. در موقع پایین آمدن از شیب بند کفش را محکم ببندید؛ زیرا باعث جلوگیری از فشار بیش از حد در پنجه پا شده و به اصطلاح از زدگی پا جلوگیری می‌کند.

فیلم روش بستن بند کفش کوهنوردی

نگهداری از کفش کوه

دوام کفش به شیوه استفاده و نیز شرایط نگهداری و مواظبت از آن بستگی دارد. از کفش‌­هایمان باید خوب نگهداری کنیم تا شکل و فرم خود راحفظ نمایند. روش نگهداری کفش کوهنوردی بستگی به نوع جنس آن دارد، البته به طور کلی راهکارهایی هست که همواره باید انجام شود؛ از جمله اینکه بعد از هربار استفاده کفش را به طور عادی خشک کنید.

به طور کلی بعد از راهپیمایی و موقعی که کفش را از پا در می‌­آورید، گل و خاک چسبیده به آن را با آب سرد و فرچه یا مسواک جدا و کفش را تمیز نموده و با پارچه خشک نمایید. اگر کفش از آب دریا خیس شده باشد، باید با آب سرد خالص شسته شود؛ زیرا املاح آب دریا به چرم آسیب می‌رساند. هرگز از حرارت مستقیم برای خشک کردن آن استفاده نکنید.

خشک کردن سریع کفش در مقابل آتش باعث سفت و خشک شدن آن می‌شود. اگر مدتی از کفش خود استفاده نمی‌کنید درون آن را قالب بزنید. اگر کفش چرمی است، آغشته کردن آن به چربی­‌ها و واکس‌های مخصوص الزامی است.

درصورت خیس بودن کفش، داخل آن را پر از روزنامه کرده، مرتب تعویض کنید تا هم رطوبت آن گرفته شود و هم حالت و فرم خود را حفظ کند.

توصیه می‌­شود که بعد از خارج کردن بند و کفی و خشک شدن کامل، مقداری ژل، واکس یا ماده ضد نفوذ به کفش بمالید. اول فصل زمستان کفش چرمی را کاملاً با پیه شتر و یا گوسفند چرب کنید و محل دوخت­‌ها را نیز با موم عسل بپوشانید تا آب وارد کفش نشود.

هنگام شب مانی در برنامه کوهنوردی زمستانی، کفش­‌ها را با روزنامه پر کرده و داخل یک کیسه نایلونی قرار داده و در انتهای کیسه خواب بگذارید تا یخ نزند. در غیر اینصورت صبح روز بعد پا کردن کفشی مانند آهن غیرممکن است.

به هیچ عنوان از پیه، موم (پارافین) و واکس معمولی برای کفش‌­هایی که دارای لایه­‌های گورتکس و امثال آن هستند استفاده نکنید؛ زیرا خاصیت تنفس پذیری آن را از بین می‌برد. برای این گونه کفش‌ها فقط بایستی از اسپری یا واکس­‌های مخصوص گورتکس استفاده شود.

چگونگی انتخاب کفش کوهنوردی:

۱- در هنگام خرید می‌­توانید کف کفش را از هر دو طرف فشار دهید یا آن را به پا کرده و روی پنجه بلند شوید، اگر کف کفش به راحتی خم شد، روشن است که کفش مورد نظر به درد نمی­‌خورد و باید کفش دیگری را امتحان و خریداری نمایید. همچنین کف کفش کوه باید خاصیت چسبندگی داشته باشد و به راحتی بر روی سنگ­‌ها و یا روی زمین لیز نخورد. در موقع خرید به آج­‌های کف کفش باید دقت کرد که به اندازه کافی بلند باشند، در غیر اینصورت آج­‌ها خیلی زود فرسوده شده و خطر لیز خوردن و به زمین افتادن وجود دارد.

۲- در موقع امتحان کردن کفش، جورابی را که در موقع فعالیت و استفاده از کفش می­‌خواهید بپوشید همراه ببرید. جوراب باید اندازه پا باشد. جوراب­‌های نخی و کتانی معمولاً بهترین انتخاب نیستند. جوراب­‌های بافته از الیاف مصنوعی خاص با بافت ظریف (که عمدتاً با نام Coolmax شناخته می‌­شوند) و در قسمت فوقانی کمی ضخیم­ترند، بهترین انتخاب هستند.

۳- بعد از به پا کردن کفش و بدون این که بندهای آن را انداخته و یا سفت کرده باشید، بایستید و سعی کنید که پای خود را درون کفش فشار دهید تا ناخن­‌های انگشتان پا با قسمت جلو کفش تماس پیدا کنند. در این حالت خم شوید و زانوی خود را به جلو و انگشت دست خود را به پشت مچ پا ببرید و در فاصله بین کفش و پشت پای خود قرار دهید. باید انگشت شما این فاصله را پر کند. اگر چنین عملی امکان ندارد،پس یک اندازه بزرگتر را امتحان کنید.

۴- بندهای کفش را محکم کنید و ببندید. در این حالت باید پای شما به طور کامل در کفش قرار گرفته و از هر طرف با قسمت داخلی کفش تماس داشته باشد، بدون هیچ جای گشاد یا خالی و بدون این که فشاری به پای شما وارد کند و یا احساس ناراحتی کنید.

۵- کمی به جلو خم شوید؛ طوری که کف کفش اندکی خم شود. در این حالت نباید ناخن پای شما با قسمت جلو کفش تماس داشته و پاشنه هم یک یا دو میلی متر بالاتر از قسمت تخت کفش جدا شد، کنترل کنید که آیا بندها سفت هستند یا نه. در عین حال تماسی که کفش با پای شما دارد نباید ناراحت کننده باشد و به قسمت­‌های مختلف از جمله انگشت شست پا فشار زیاد و ناراحت کننده وارد کند.

۶- مقداری با کفش راه بروید و پای خود را در حالت­‌های مختلف درون کفش امتحان کنید و مطمئن شوید که کفش کاملاً اندازه پای شماست، نه گشاد است و نه پای شما را می­زند.

۷- موارد بالا را در یک کفش مشابه، ولی با مارک دیگر هم اجرا کنید و قبل از خرید، مزایا و اشکالات هر دو را مقایسه و سپس خرید خود را انجام دهید.

۸- یکی از مهم­ترین معیارها برای تشخیص کفش مناسب استفاده از یک سطح شیبدار است. بدین صورت می‌­توانید سرخوردن پاشنه پا (هنگام سربالایی) و راحتی انگشتان (هنگام سرپایینی) را امتحان کنید. حرکت پاشنه نباید از یک سانتی متر تجاوز کند.

همچنین هنگام گام برداشتن نباید به جلو کفش ضربه بزند و تاول­‌های ایجاد شده در نواحی پاشنه و اطراف پا به دلیل بزرگ بودن اندازه کفش است و استفاده از جوراب­‌های ضخیم­تر یا یک کفی نازک این حجم اضافی را برطرف می­سازد. تاول‌­ها، حاصل اصطکاک هستند و پاشنه بیش از هرجا در معرض این آسیب قراردارد. معمولاً پاشنه کفش نو، محل این نوع سرخوردن‌هاست که گاهی اوقات پس از آن که کفش به پای شما حالت گرفت، تقلیل می‌­یابد.

۹- اگر شما کوهنورد حرفه­‌ای هستید یا اینکه می­‌خواهید در برف عمیق قدم بردارید، مقاومت کفش‌­های تمام چرم در مقابل پارگی، و دوام آنها برای شما بهترین ارمغان است.

۱۰- کفش‌­هایی که رویه یک پارچه نرم دارند گران‌ترند و چون دوخت کمتری دارند، احتمال نفوذ آب در آنها کمتر است. البته برخی سازندگان کفش با استفاده از مواد ضدآب و تنفس کننده سعی می‌­کنند که عایق بودن رویه در برابر آب را تأمین و کفش­‌های چرمی پارچه‌­ای سبک و گرمی بسازند که در مقابل شرایط مختلف آب و هوایی از پا محافظت کنند.

۱۱- کفش باید از مدلی انتخاب شود که مورد علاقه فرد باشد؛ چرا که می‌­خواهد آن را به طور مرتب بپوشد. البته به یاد داشته باشید بین راحتی و زیبایی حتماً راحتی و کارایی کفش را انتخاب کنید.

۱۲- هیچ گاه برای اولین بار کفش نو را در یک برنامه سنگین استفاده نکنید.

بهتر است حتماً با کفش نو خریداری شده به یک برنامه یک روزه نزدیک به شهر محل اقامتتان بروید و یا آن را در یک راهپیمایی درون شهر استفاده کنید تا ضمن آشنا شدن با مشکلات احتمالی آن، قالب پای شما را بگیرد.