قله شاه جهان بام استان خراسان شمالی

قله شاه جهان با ارتفاع ۳۰۶۱ متر بلندترین نقطه از رشته‌کوه آلاداغ بوده که در شهرستان بام و صفی‌آباد، استان خراسان شمالی واقع شده است. وسعت کوه شاه جهان به حدی است که گستردگی آن سه شهرستان در خراسان شمالی را شامل می‌گردد.

ارتفاعات آلاداغ در قسمت میانی استان خراسان شمالی واقع شده‌اند و ادامه رشته‌کوه‌های البرز می‌باشند که همراه با ارتفاعات بینالود در خراسان رضوی، رشته کوه آلاداغ – بینالود را تشکیل می‌دهند.

این کوه‌ها با جهت شرقی غربی از سمت شمال به دشت‌های فاروج، شیروان، بجنورد و سملقان و از سمت جنوب به دشت‌های جاجرم، اسفراین و صفی آباد محدود می‌شوند.

بلندترین نقطه این رشته‌کوه، قله شاه جهان می‌باشد که ۳۰۶۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. قله شاه جهان به عنوان بام استان خراسان شمالی در فهرست ۳۱ قله بلند کشور در هر استان موسوم به طرح سیمرغ کوههای ایران قرار دارد.

از ویژگی‌های این ارتفاعات، رسوبی بودن اغلب سنگ‌ها، وجود گسل‌های متعدد، جوان بود چین‌خوردگی‌ها و فرسایش آبی است. این ارتفاعات متعلق به سردار علی خان بگ باغچقی بوغانلو بوده است.

موقعیت جغرافیایی قله شاه جهان

قله شاه جهان از شرق و شمال‌شرق به شهرستان فاروج، از شمال و شمال‌غرب به شهرستان شیروان، از جنوب به شهرستان بام و صفی‌آباد و از غرب به شهرستان اسفراین منتهی می‌گردد.

در شمال قله شاه جهان روستاهای گلیان، بلغان، اسطخری و امیرانلو در شهرستان شیروان قرار دارند. در جنوب قله روستاهای جهان، نوده بام، آغش، بیش‌آباد و بانی در شهرستان بام و صفی‌آباد واقع شده‌اند. در شرق قله نیز روستای خسرویه، تبریان و مگچی در شهرستان فاروج قرار دارد.

قله شاه جهان از غرب به النگ‌زار بسیار زیبا و وسیع دشت میدان جیک شهرستان اسفراین وصل است و در انتهای غربی میدان جیک قله کرکزای قرار دارد. مسیر صعود به قله شاه جهان از شمال روستای نوده بام اسفراین آغاز و مستلزم ۴ ساعت پیمایش می‌باشد.

چشمه‌های کوه شاه جهان

از جمله چشمه‌های این منطقه می‌توان به چشمه سبز و چشمه کبابی در شمال قله، چشمه چولکی و چشمه گندگو در جنوب قله و چشمه رستم در کاسه قله اشاره نمود.

رودخانه بیدواز که از ارتفاعات شاه جهان سرچشمه می‌گیرد و همچنین وجود یک آبشار بسیار زیبا در دامنه شمالی قله و در دره‌ای زیبا مشرف به اسطخری معروف به آبشار اسطخری گردشگران و طبیعت دوستان زیادی را جذب خود می‌کند.

در ضلع شمال‌غربی قله نیز، برفچالی وجود دارد که به علت تابش کمتر خورشید تا اواخر مرداد ماه برف دارد که این برف تا سال‌های گذشته حتی تا زمستان بعدی نیز می‌ماند.

وجه تسمیه قله شاه جهان

علت نامگذاری قله شاه جهان وجود مزار بانوی سرداری به نام شاه جهان است که در حدود ۳۰۰ سال پیش حاکم یا کدخدای منطقه بوده و این قله مدفن او گردیده است.

مسیر صعود به قله شاه جهان

همانطور که عنوان شد قله شاه جهان خراسان شمالی در بین سه شهرستان مهم این استان واقع شده است و از فاروج، شیروان و اسفراین می‌توان مسیر‌های صعودی به این قله را انتخاب کرد. اما رایج‌ترین مسیر صعود به قله شاه جهان از جبهه جنوبی و روستای نوده بام است.

• جنوب شرقی: روستای نوده بام
• مسیر شمالی: روستای امیرانلو
• شمال شرقی: روستای خسرویه
• شرق: روستای تبریان
• جنوب شرقی: مسیر روستای خرق

دانلود ترک مسیرهای صعود به قله شاه جهان

مسیر روستای نوده بام (جنوب شرقی)

برای صعود به قله شاه جهان از روستای خرق به سمت روستای نوده بام می‌رویم. مسیر صعود به قله شاه جهان از روستای نوده بام در اسفراین آغاز می‌گردد.

روستای نوده بام با ارتفاع ۱۷۳۰ متر مسیر رایج صعود به قله شاه جهان است که مسیر جنوبی به حساب می‌آید. در مورد وجه تسمیه روستای نوده بام اطلاعات دقیقی وجود ندارد. اما نام این روستا به کرارات در دوره قاجار به نام قلعه نوده یاده شده است.

روستای نوده بام زیباترین و نزدیکترین مسیر به قله شاه جهان است. مسیر روستای نوده بام تا رسیدن به پاکوب مملو از باغات میوه است که عبور از کنار آنها بسیار وسوسه‌انگیز است.

از مهم‌ترین شاخصه‌های این روستا نسبت به روستاهای دیگر منطقه اقامتگاه بومگری نسیم شاه جهان می‌باشد. این اقامتگاه بومگردی توسط آقای امینی و همسرش در این روستا احداث گردیده است.

از روستای نوده یک جاده خاکی به طول دو کیلومتر وجود دارد که تا چشمه اول که به چشمه چولکی مشهور است، مسیر صعود قله به پیش می‌رود.

با اتومبیل یا پای پیاده می‌توان این قسمت را طی نمود. پس از چمشه پاکوب وجود دارد که به سمت یک گردنه رهسپار می‌شود. پس از این گردنه به محل چشمه کبابی خواهید رسید.

مسیر پاکوب صعود به قله در حقیقت مسیر عشایر است که تا نزدیکی گردنه شاه جهان ادامه پیدا می‌کند و از آنجا مسیر با شیب نسبتا تندی به قله ادامه پیدا خواهد کرد. برای کاهش شیب در اینجا می‌توان از مسیر پاکوب به سمت یال جنوب غربی قله ادامه داده و با استفاده از آن یال به قله صعود کرد.

پس از ۳ ساعت و نیم به قله شاه جهان با ارتفاع ۳۰۶۱ متر خواهیم رسید و بعد از ۳ ساعت فرود و طی مسافت ۱۲ کیلومتر، کوهنوردی به پایان می‌رسد.

مسیر روستای امیرانلو (شمالی)

برای صعود به قله شاه جهان از طریق مسیر شمالی باید خودتان را ابتدا به شهر شیروان برسانید. سپس در امتداد جنوب عازم روستای بزرگ گلیان شوید.

بعد از آن هم روستاهای بلغان و امیرانلو را رد کنید. در انتهای روستای امیرانلو یک پاکوب در دامنه‌های شمالی شاه جهان واقع شده است که تا قله امتداد پیدا می‌کند. پاکوب دارای شیب ملایمی در سمت چپ جاده است.

مسیر روستای خرق

مسیر روستای خرق یکی از نزدیکترین و زیباترین مسیرهای صعود به قله شاه جهان است. روستای خرق در ۶۰ کیلومتری شهرستان فاروج و ۵۰ کیلومتری اسفراین قرار گرفته است. این مسیر همچنین امن‌ترین مسیر صعود به قله شاه جهان می‌باشد.

روستای خسرویه (شمال شرقی)

از روستای خسرویه در شمال شرقی قله شاه جهان هم می‌توان به قله شاه جهان صعود کرد. روستای خسرویه فاروج در دامنه رشته‌کوه‌های شاه جهان و در دل دره‌ای سرسبز جای گرفته است.

باغ‌های میوه بسیاری دارد و از روستاهای هدف گردشکری استان خراسان شمالی است. روستای خسرویه از بافت سنتی و معماری بسیار غنی برخوردار است. خسرویه زادگاه و مدفن عالم ربانی آقا نجفی قوچانی نویسنده کتاب معروف سیاحت غرب است.

روستای بلغان علیا

از روستای بلغان نیز راه خاکی و تراکتور رویی وجود دارد که تا پنجاه متری قله ادامه دارد و بعد از آن به سمت جنوب می‌رود، این راه، مسیر عشایر منطقه است.

از شیروان تا روستای بلغان علیا مسیر به صورت آسفالت است و باقی مسیر نیز به صورت راه شوسه می‌باشد. مدت زمان مورد نیاز برای صعود به قله شاه جهان از این مسیر و از محل پارک خودرو چیزی در حدود یک ساعت است.

مدت زمان صعود به قله شاه جهان از جهات مختلف بین ۵ تا ۷ ساعت می‌باشد.

بهترین فصل برای صعود به قله شاه جهان

بهترین فصل برای صعود به قله شاه جهان فصل‌های بهار و پاییز است. خصوصا ماه‌های اردیبهشت و آبان صعود به این قله راحت و لذتبخش خواهد بود. صعود به قله شاه جهان معمولا یک روزه انجام می‌شود. در بهار، پاییز و حتی تابستان در مسیر صعود به قله به قدر کافی آب آشامیدنی پیدا می‌کنید.

این قله فاقد جانپناه است و هر چند در فصل مناسب در قسمت‌هایی از آن می‌توان کمپ کرد و شب مانی داشت، اما اگر به فکر صعود زمستانی به قله شاه جهان باشید باید به شکلی برنامه‌ریزی کنید که صعود و فرود شما در یک روز به سرانجام رسد.

پوشش گیاهی و جانوری شاه جهان

پوشش گیاهی شاه جهان درختان ارس، زرشک کوهی، کاسنی، پونه، آنخ، آق باش، اسطوقودوس، انواع درمنه، گون، سیاه تلو، انواع لاله وحشی و مراتع وسیع و صدها گونه ناشناخته از گیاهان کوهستانی ایران است.

شاه جهان به لطف پوشش گیاهی مناسب و آب فراوان زیستگاه بی‌شماری از جانوران و تحت عنوان پارک ملی ساریگل است. وجود گله‌های قوچ و میش، کل و بز، در هر دره‌ای به چشم می‌خورد.

گرگ، پلنگ، روباه، شغال، آهو، گراز، گربه وحشی پالاس، مارمولک، موش، مار، خرگوش و تشی و از پرندگان کبک، تیهو، کبوتر، بلدرچین و عقاب طلایی در این کوهستان بسیار دیده شده است.

در دامنه‌های کوه، دام‌های بسیاری از عشایر و روستائیان به چشم می‌خورد که به دلیل وجود پوشش گیاهی نسبتاً خوب منطقه است. در جنوب قله شاه جهان باغات بادام بسیاری وجود دارد که محصولات خوب و فراوانی دارد.

گردآوری: حامد اسپرهم