گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی

گره کوهنوردی

گره کوهنوردی

گره کوهنوردی در صعود به قله‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که به عنوان ابزاری برای ایمنی و تثبیت افراد در مسیر استفاده می‌شوند. گِره (knot) یک عارضه عمدی در طناب یا بند است که ممکن است کاربردی یا تزئینی یا هر دو باشد.

گره‌ها به ویژه برای امداد و نجات، ملوانان و کوهنوردان دارای اهمیت زیادی هستند؛ ولی آشنا بودن با گره‌ها، در زندگی روزانه نیز ضروری به نظر می‌رسد. گره‌ها، دارای انواع مختلف و کاربردهای گوناگونی هستند. انتخاب گره مناسب، نیمی از هنر گره زدن صحیح است. برای ایجاد گره‌های صحیح و ایمن، نیاز به تمرین و آموزش دارید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره‌ها به دلیل سادگی و عملکرد قابل اطمینانشان، تحت همه شرایطی کاربرد دارند.

کاربرد گره در کوهنوردی

استفاده از گره کوهنوردی برای کوهنوردان بسیار مهم است؛ زیرا تأمین ایمنی در صعود یک کوه، بستگی به این دارد که چه تجهیزاتی را با خود به کوه می‌برید و چگونه از آن‌ها استفاده می‌کنید. بسیاری از کوهنوردان حرفه‌ای از گره کوهنوردی استفاده می‌کنند. 

گره کوهنوردی معمولاً برای ایجاد اتصالات موقت یا دائمی استفاده می‌شوند. این اتصالات می‌توانند برای بستن و ایمن کردن لوازم و تجهیزات ورزشی، حباب‌ها، قایق‌ها، کوله‌ پشتی و یا حتی برای ایجاد گره‌های دکوراتیو استفاده شوند. در واقع، کاربرد گره‌ها در کوهنوردی برای تثبیت طناب‌ و لوازم جانبی دیگر بسیار مهم است.

منظور از حباب، “حلقه‌های فلزی” هستند که برای اتصال طناب‌های کوهنوردی به یکدیگر، به دیوار صخره یا به سایر قطعات تجهیزات کوهنوردی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این حلقه‌ها معمولاً از فلز یا پلاستیک ساخته شده و در اندازه‌ها و اشکال مختلف وجود دارند.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره‌ها با توجه به نوع کاربردشان در کوهنوردی، شکل و خصوصیات مختلفی دارند.

توانایی بستن صحیح گره‌ کوهنوردی یک مهارت ضروری است که هر کوهنورد صرف نظر از تجربه یا توانایی، نه تنها باید یاد بگیرد، بلکه باید به آن تسلط یابد. صدها نوع گره وجود دارد که می‌توانید برای کوهنوردی از آن‌ها استفاده کنید. بنابراین قدم برداشتن برای یادگیری آن‌ها می‌تواند دلهره‌آور باشد.

نگران نباشید؛ ممکن است هرگز از گره استفاده نکنید. با این حال، زمانی که صعود می‌کنید، ممکن است خود را در موقعیت‌ها و مشکلاتی بیابید که دانستن این گره‌ها شما را نجات دهد.

اصطلاحات مهم در گره کوهنوردی

کوهنوردان شعاری دارند که می‌گوید: “شما گره اشتباه را تنها یکبار می‌زنید!” کمتر فعالیت و حرفه‌ای را پیدا می‌کنید که به اندازه کوهنوردی، وابسته به گره‌ کوهنوردی باشد. در کوه، زندگی شما در دستان شما و گره‌ای است که می‌زنید.

در این مطلب با تعدادی از گره‌ها که برای کوهنوردی لازم است آشنا خواهید شد. برای شروع، باید تمایز بین “گره” و سایر اصطلاحات کلیدی مرتبط با مدیریت طناب را درک کنید:

  • گره (Knot): گره در طناب، پیچشی است که شما در طناب و یا هر وسیله دیگری ایجاد می‌کنید.
  • پیچش (Hitch): یک پیچش، یک طناب را به ابزاری دیگر مانند کارابین یا طنابی دیگر متصل می‌کند. 
  • خمیدگی (Bend): به محل خم شدن و اتصال دو یا چند رشته طناب یا طنابچه به همدیگر در نزدیکی یک گره اشاره دارد.
  • نیم حلقه طناب (Bight): بخش میانی دو سر طناب است.
  • حلقه (loop): یک دایره کامل است که با گذراندن انتهای کار طناب از روی خود ایجاد می‌شود. 
  • قبضه گره: به ادامه و انتهای طناب باقیمانده در پشت گره «قبضه» گفته می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی

  • انتهای ایستاده طناب (Standing end): بخشی از انتهای طناب است که حتی موقع گره زدن نیز استفاده نمی‌شود. 
  • قسمت انتهایی و کار کرده طناب (Working end): قسمت انتهایی یا در کل قسمتی از طناب است که در گره‌های کوهنوردی استفاده می‌شود. 
  • انتهای باردار: آن بخش از طناب گره زده شده است که به فرد صعود کننده متصل است. 
  • انتهای بدون بار: بخشی از طناب است که به کارگاه حمایت و یا بر روی بدن حمایتچی بعد از ابزار حمایت و یا گره حمایت وصل است.
گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی

انواع کلی گره کوهنوردی

  • گره هشت
  • گره پشتیبان یا ضامن
  • گره خود قفل‌ شونده
  • گره پروسیک یا گره با دو طناب | Prusik
  • گره بولین
  • گره خود حمایت، گره قلاب میخکی | Clove Hitch یا گره مست ورف هم نامیده می‌شود
  • گره حمایت یا گره نیم مست ورف
  • گره اتصال سردست یک‌لا | Overhand
  • گره اتصال سردست دولا برای راحتی حرکت گره بر روی لبه سنگ | Overhand Bend
  • گره استاپر سردست دولا | Double Overhand Stopper
  • گره دوسرطناب یک‌لا برای طناب‌های هم قطر
  • گره دوسرطناب دولا، ماهیگیر دولا برای طناب‌های غیر هم قطر با اختلاف یک سایز | دبل فیشرمن Double Fisherman
  • گره پروانه جهت ایجاد حلقه در وسط طناب | Butterfly
  • گره آبی | Water Knot
  • گره خمیده تمام‌کریک | Full Carrick Bend نوعی گره دوسرطناب برای طناب‌های غیر هم جنس
  • گره تاج سه‌لا Triple Crown Knot | گره‌ای جهت ایجاد دو حلقه در سر طناب
  • گره Girth Hitch 
  • گره خمیده Sheet Bend

گره شکل هشت | Figure eight

گره شکل هشت یکی از گره‌های پایه در طناب‌بازی، کوهنوردی، راه آهن، ماهیگیری، طوقه بافی و بسیاری از رشته‌های دیگر است. گره شکل ۸ رایج‌ترین گره برای بستن طناب به هارنس است. به طور کلی، گره هشت یکی از گره‌های مهم و پرکاربرد در کوهنوردی و صعود کوه است که برای ایمنی و تنظیم ارتفاع در طناب کاربرد دارد.

اصل استفاده از گره کوهنوردی شکل هشت برای تثبیت یک طناب یا رشته به یک نقطه‌ی محکم است. با این حال، بسته به نیاز، این گره به عنوان یک گره انتهایی برای ایجاد نقطه پایانی (anchor point) در کوه‌ها نیز استفاده می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره هشت یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین گره‌های صعود کوه است.

اجرای گره شکل هشت | Figure eight

در حقیقت، گره هشت به دلیل سادگی، قابلیت استفاده در شرایط مختلف و امنیت بالا، توسط بسیاری از کوهنوردان انتخاب می‌شود. گره شکل هشت (Figure 8) با دو حلقه و یک گره ساده ساخته می‌شود. 

برای ساختن گره شکل هشت، ابتدا سر طناب را گرفته و یک حلقه از طناب را تشکیل دهید. سپس حلقه را به راست و یک دور به چپ بکشید. سپس سر طناب را از داخل حلقه اول رد کنید. دو حلقه را به هم فشار دهید تا گره شکل هشت بگیرد. نهایتاً با کشیدن دو حلقه به سمت مخالف یکدیگر، گره را ببندید.

گره شکل هشت بسیار مطمئن و پایدار است و احتمال خودبه‌خود باز شدن آن بسیار کم است. همچنین، این گره را می‌توان به سادگی باز کرد و بعد از استفاده مجدداً بست. توجه داشته باشید، در صورتی که گره را به درستی بسته باشید، نمی‌تواند خود به خود باز شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی و کاربرد آن
این گره با تنظیم قطر حلقه و طول طناب، می‌تواند برای کاربردهای مختلفی استفاده شود.

برخی از انواع گره هشت

گره هشت ساده، گره هشت تک (یک لا)، گره هشت دوتایی (دولا)، گره هشت خرگوش یا سر خرگوشی، گره هشت سر دست و گره هشت تعقیبی برخی از انواع گره ۸ هستند. گره هشت ساده به تنهایی استفاده‌ای ندارد و تنها پایه‌ای برای زدن دیگر گره‌ها می‌باشد.

با توجه به این که گره هشت ساده بسیار ساده است و برای اغلب کاربردها کافی است، بسیاری از کوهنوردان ترجیح می‌دهند از این نوع گره استفاده کنند. با این حال، برای کاربردهای خاص مانند راپلینگ، استفاده از گره هشت دوگانه و گره هشت پیچیده مناسب‌تر است.

گره پشتیبان یا ضامن

گره پشتیبان که به آن گره بازدارنده نیز گفته می‌شود، در درجه اول برای امنیت بیشتر توسط کوهنوردان استفاده می‌شود. کوهنوردان اغلب یک “گره پشتیبان” را برای امنیت بیشتر به گره اصلی خود اضافه می‌کنند.

هدف از گره پشتیبان جلوگیری از شل شدن و باز شدن گره اولیه است. گزینه‌های متعددی برای گره پشتیبان وجود دارد. به عنوان مثال یک گره سردست ساده یا گره دبل فیشرمن. گره ضامن معمولاً ۱۲ تا ۱۸ اینچ بعد از گره اولیه بسته می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی و کاربرد آن

گره خود قفل‌ شونده | Autoblock Knot

گره‌های خود قفل شونده گره‌هایی هستند که در آنها پس از بستن گره، بار به طور خودکار گره را قفل می‌کند و جلوی آزاد شدن بار از گره را می‌گیرد. این گره‌ها برای استفاده در صعود و فرود در کوهستان و کوهنوردی فنی مناسب هستند زیرا قابلیت تحمل بار بالا و ایجاد ایمنی بیشتر را دارند. معمولاً این گره‌ها با استفاده از یک طناب یا رشته بسته می‌شوند و برای باز کردن آنها باید از تکنیک‌های خاصی استفاده کرد.

گره خود قفل شونده در کوهنوردی و غارنوردی هم برای راپلینگ (پایین) و هم برای صعود (بالا) استفاده می‌شود. در هر دو جهت بالا و پایین قفل و به راحتی آزاد می‌شود.

در حین راپلینگ، هنگامی که با دست به سمت پایین هل داده می‌شود، آزادانه به سمت پایین طناب می‌لغزد و امکان فرود کنترل شده را فراهم می‌کند، اما در صورت سقوط ناگهانی یا از دست دادن کنترل، گیر می‌کند و فرود را متوقف می‌کند. این امر از سقوط کنترل نشده در صورت تصادف که در آن کنترل طناب را از دست می‌دهد، جلوگیری می‌کند.

برای صعود، در صورت وزن نداشتن می‌توان آن را به صورت دستی به سمت بالا هل داد اما در هنگام وزنه زدن توسط بدن، گیر می‌کند و نگه می‌دارد.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره اتوبلاک یا گره فرانسوی در سمت چپ و گره پروسیک در سمت راست

اصطلاح خودکار نیز برای نوع خاصی از اتصالات اصطکاکی استفاده می‌شود که به عنوان گره‌های پروسیک فرانسوی یا ماچارد نیز شناخته می‌شود که به نام مخترع آن سرژ ماچارد نامگذاری شده است.

سایر اتصالات اصطکاکی که می‌توانند برای ساخت سیستم گره خودکار استفاده شوند عبارتند از گره Klemheist، پروسیک، باخ‌من Bachmann، ضربدری می‌باشند.

گره پروسیک یا گره با دو طناب | Prusik

گره پروسیک یک اتصال یا گره اصطکاکی است که برای صعود و فرود در صخره‌ها، کوهنوردی، دره نوردی، غارنوردی، نجات با طناب، راپلینگ و راه‌های تنگ و خطرناک به کار می‌رود. این گره با دو طناب ساخته می‌شود و قابلیت حرکت بالا و پایین را به کوهنوردان می‌دهد.

این نوع گره زمانی استفاده می‌شود که شما دیگر گیره ندارید. برای همین از یک طناب برای ساخت گیره بر روی طناب اصلی استفاده می‌کنید. یکی از مزیت‌های این نوع گره حرکت آزادانه آن بر روی طناب اصلی است، البته اگر وزن زیادی از آن آویزان نباشد.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره‌های متفاوتی از گره پروسیک وجود دارد که می‌توانید در شرایط مختلف استفاده کنید.

این نوع گره به شما اجازه می‌دهد که در طول مسیر طناب و در نبود گیره با کم کردن وزنتان بر روی گره و حرکت دادن آن به سمت بالا حرکت کنید. این روش در میان انواع گره‌های کوهنوردی، زمانی که شما از مسیر خارج شده‌اید یا از صخره‌ای آویزانید، می‌تواند جان شما را نجات دهد. حتی یک گره پروسیک بر روی طناب دستگیره‌ای عالی بوده و به شما اجازه می‌دهد که بسیاری از حرکت‌های غیر ممکن را انجام دهید.

اجرای گره پروسیک یا گره با دو طناب | Prusik

برای ساختن گره کوهنوردی پروسیک از یک طناب نازک کوهنوردی با قطر ۴ تا ۶ میلیمتر و با طولی به اندازه ۳۰ سانتی متر استفاده کنید. 

برای بستن این نوع گره حداقل ۳ مرتبه یا بیشتر طناب را به دور طناب اصلی بچرخانید تا زمانی که از قدرت آن مطمئن شوید. در صورت نیاز آن را بیشتر به دور طناب اصلی بپیچانید اما یادتان باشد که در این صورت حرکت گره پروسیک یا لغزنده بر روی طناب سخت‌تر خواهد شد.

طناب بلند به عنوان محور اصلی گره در نظر گرفته می‌شود و طناب کوتاه به صورت حلقه‌ای به دور آن پیچیده می‌شود. با کشیدن طناب کوتاه به سمت بالا، گره پروسیک به شکلی خاصی روی طناب بلند حرکت می‌کند و به کوهنورد اجازه حرکت بالا و پایین را می‌دهد.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
در ساخت گره پروسیک طناب‌های نازک‌تر بهتر از طناب‌های با قطر بیشتر است.

استفاده صحیح از گره پروسیک و دانش درست درباره نحوه استفاده آن برای کوهنوردان بسیار حائز اهمیت است، زیرا استفاده نادرست از گره می‌تواند به عواقب جدی منجر شود. لذا قبل از استفاده از گره پروسیک حتما باید دوره‌های آموزشی کوهنوردی را گذرانده و دانش کافی را درباره استفاده این گره بدست آورده باشید.

گره آبی | Water Knot

از گره آبی برای اتصال قسمت‌های انتهایی طناب به هم یا متصل کردن طناب‌های کوچک و تبدیل آن‌ها به طنابی بزرگتر استفاده می‌شود. در بین گره‌های کوهنوردی اصلی، این نوع گره نیز ایمن و مطمئن بوده اما آنطور که به نظر می‌رسد ساده نیست.

گره آبی نیز ممکن است به راحتی از هم باز شود؛ در نتیجه قبل از هر صعودی ابتدا آن را دوباره امتحان کنید و زمانی که گره را می‌زنید از هر طرف آزاد طناب حدود ۵۰ سانتی متر را آزاد بگذارید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
بسیاری از کوهنوردان این نوع گره کوهنوردی را برای راپل استفاده می‌کنند.

در انتها یادتان نرود که گره ساده را برای مهار سر آزاد طناب بزنید. گره آبی در طناب‌های خیس بسیار سفت و محکم بسته شده و باز شدن آن به سختی انجام می‌شود.

اجرای گره آبی | Water Knot 

برای ساخت گره حلقه خمیده، مطابق فیلم ابتدا با بند آبی یک حلقه درست کنید. به طور افقی تا حدود نصف اندازه بند خم کنید. سپس طرف دیگری از حلقه را به سمت بالا ببرید و بند قرمز را از زیر حلقه عبور دهید و از گره رد کنید. آن را از قسمت جلویی گره مشکی نیز عبور دهید.

در انتها، بند را از داخل حلقه بالا بکشید تا گره تنظیم شود. بسیار مهم است که مطمئن شوید انتهای گره به اندازه کافی بلند است تا لغزش را بررسی کنید.

این گره به دلیل سادگی و قابلیت کاربردی زیاد در کوهنوردی و غارنوردی بسیار محبوب است و همچنین بسیار ایمن و قابل اطمینان است. به دلیل ظاهر زیبا و قابل استفاده در بسیاری از موارد، از جمله بستن شال و روسری و همچنین صنایع دستی نیز پرطرفدار است.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
برای این نوع گره هم باید حسابی تمرین کنید. هرچند سرعت زدن این نوع گره بالاست.

گره حمایت مانتر هیچ | Munter Hitch

گره کوهنوردی مانتر (Munter Hitch) که با نام Italian Hitch و Halfmastwurf نیز شناخته می‌شود، یک نوع گره قابل تنظیم ساده است. این گره به خوبی برای کوهنوردی، غارنوردی، طناب‌کشی، صعود در صخره‌ها و مسیرهای سخت و عملیات‌های امداد و نجات برای کنترل اصطکاک یا مهار استفاده می‌شود.

از این گره می‌توان برای راپل زدن یا فرود آمدن روی دیوار عمودی یا نیمه عمودی استفاده کرد، اگرچه این کار توصیه نمی‌شود زیرا باعث پیچش شدید طناب می‌شود. قبل از استفاده از مانتر برای راپل باید آموزش مناسب و تمرین زیادی داشته باشید. استفاده از این روش برای راپل به دلیل تماس طناب روی طناب بسیار سخت است و به طور کلی فقط یک گزینه اضطراری در نظر گرفته می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
Munter Hitch روشی را برای قلاب زدن و راپل زدن بدون دستگاه قلاب/راپل ارائه می‌دهد. 

اجرای گره حمایت مانتر هیچ | Munter Hitch

این گره کوهنوردی در کارابین‌های گلابی شکل بزرگ HMS بهتر عمل می‌کند و فقط باید با کارابین قفل کننده استفاده شود. مطمئن شوید که رشته طناب حامل بار در کنار ستون فقرات کارابین قرار دارد.

برای ساختن این گره کوهنوردی ابتدا یک حلقه در طناب ایجاد کنید و حلقه را داخل یک کارابین کنید. حلقه دوم را به صورت موازی مانند حلقه اول تشکیل دهید. حلقه دوم را داخل کارابین کنار حلقه اول قرار دهید و کارابین را قفل کنید.

مطمئن شوید که رشته حامل بار در کنار ستون فقرات کارابین قرار دارد. سپس طناب را از زیر حلقه بیرون می‌آوریم و آن را می‌کشیم تا گره محکم شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره را به درستی تنظیم کنید، زیرا زندگی یک نفر در آن طرف طناب به گره وابسته است!

در بین گره‌های کوهنوردی که در بالا نام بردیم، این گره قابلیت خود تنظیمی دارد. به این منظور که در طول طناب می‌تواند باعث حرکت گیره شده و در هر نقطه که می‌خواهید می‌توانید آن را از سمتی کشیده و محکم کنید. 

گره مانتر هیچ بسیار پایدار است. برای کم کردن سرعت یا قرار دادن بار روی طناب مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، در صعود کوه و یا کار با وزن زیاد، بهتر است از گره‌های دیگری بهره بگیرید و تنها در مواقع ضروری استفاده کنید چرا که باعث پیچ خوردگی بیشتر طناب می‌شود.

گره خود حمایت | Clove Hitch

گره خودحمایت Clove Hitch گره مست ورف Mastwurf نیز نامیده می‌شود. در بسیاری از فعالیت‌ها مانند ماهیگیری، طبیعتگردی و کوهنوردی از جمله ایمنی، صعود و فرود، حمل بار، امداد و نجات استفاده می‌شود.

بسیاری از کوهنوردان از آن برای اتصال مستقیم استفاده می‌کنند. با این حال، به عنوان یک گره کوهنوردی باید با احتیاط از آن استفاده کرد زیرا اگر جسمی که به آن بسته شده است بچرخد یا فشار ثابتی روی خط برقرار نشود، ممکن است بلغزد یا باز شود. پس از برداشتن بار سنگین و با جدا کردن آن از کارابین به سرعت باز می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
یکی از مزایای این گره این است که در صورت نیاز، تنظیم طول طناب نسبتاً آسان است. 

اجرای گره خود حمایت | Clove Hitch

روش اول: بستن گره روی یک میله متصل

طناب را تا نیمه دور میله بپیچید تا انتهای آن از طرف دیگر میله آویزان شود. باید طولی در حدود ۱۵ سانتی متر برای کار در طرف دیگر میله باشد. انتهای طناب آویزان، باید به اندازه‌ای باشد که بتوان دو بار طناب را دور میله چرخاند. اگر با قطر بزرگتر کار می‌کنید، ممکن است نیاز به افزایش طول داشته باشید.

انتهای طناب را زیر میله و سپس روی قسمت جلویی طناب بیاورید و دوباره روی میله بپیچید. هنگام پیچیدن، مطمئن شوید که انتهای آن روی طناب اول ضربدری می‌ماند و در حین برگشتن به دور میله، یک “X” تشکیل می‌دهد. از روی میله بروید نه از زیر آن. 
در نهایت شما باید ۲ حلقه را ببینید که روی میله پیچیده شده‌اند و یک “X” در جلو ایجاد می‌کنند، همان چیزی که در مرحله قبل ایجاد کردید.
گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره کوهنوردی می‌تواند برای محکم کردن طناب روی درختان، تیرها یا میله‌ها مفید باشد.
روش دوم: بستن گره روی کارابین

یکی از مزایای این گره این است که می‌توانید آن را با یک دست ببندید. طناب خود را در گیره کارابین قرار دهید. طناب را بگیرید تا از مهار شما خارج شود. بسته به اینکه گیره چگونه است، لبه آن را از چپ یا راست به داخل گیره کارابین بکشید. انتهای بلند طناب باید از طرفی دور از شما خارج شود. با انتهای بلند طناب یک حلقه درست کنید.

به طرف دیگر گیره کارابین جایی که انتهای طناب بلند است برسید. آن را از طرف مقابل قسمت گیره کارابین بگیرید و سپس آن را روی خودش بچرخانید تا یک حلقه کوچک درست شود.

حلقه را از روی طناب جلوی خود عبور دهید و روی کارابین آویزان کنید. آن را روی گیره کارابین بکشید تا گره کامل شود. “جلو” حلقه باید ابتدا از روی گیره برود. هر دو سر طناب را بکشید تا گره محکم شود. این کار گره را ایمن‌تر می‌کند.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره برای ثابت کردن طناب خودحمایت در محل کارگاه و برروی کارابین استفاده می‌شود.
روش سوم: بستن گره به روش سریع بر روی هر شی

طناب را در دست گرفته و روی طناب یک حلقه تشکیل دهید. سپس یک حلقه دیگر در کنار آن ایجاد کنید. دو حلقه را روی یکدیگر بگذارید. دقت کنید که برای زدن دو حلقه هر دو را باید در یک جهت بچرخانید تا شکل گره خودحمایت درست ایجاد شود. سپس حلقه‌ها را داخل کارابین یا شی مورد نظر کنید و دو طرف طناب را بکشید. اگر خیلی سفت است، با انگشتان خود حلقه‌ها را کمی باز کنید.

نکته این است که هیچ‌گاه نباید این گره کوهنوردی را برای انتهای طناب استفاده کنید. چراکه ممکن است سر انتهایی طناب از آن بیرون آمده و باز شود. اگر هم این گره را برای قسمت انتهایی طناب استفاده کردید، حتما با یک گره هشت آن را محکم کنید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره این امکان را می‌دهد که یک طناب را در جای خود روی کارابین یا میله محکم کنید.

گره پروانه | Butterfly Knot

گره پروانه‌ که با نام‌های گره پروانه‌ای آلپاین، گره سوئیسی و حلقه لاینمن نیز شناخته می‌شود، گرهی است که برای تشکیل یک حلقه ثابت در وسط طناب استفاده می‌شود. این یک مزیت متمایز در هنگام کار با طناب‌های کوهنوردی طولانی است. گره پروانه‌ یک گره کوهنوردی عالی در خط وسط طناب است.

بارگذاری چند جهته را به خوبی کنترل می‌کند و شکل متقارنی دارد که بازرسی آن را آسان می‌کند. در زمینه کوهنوردی همچنین برای خطوط تراورس، تراز کردن دو کارگاه جدا با فاصله‌ی زیاد به کمک گره هشت، کوتاه کردن طناب‌ها و برای جداسازی بخش‌های آسیب دیده طناب مفید است.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
گره پروانه و جداسازی بخش‌ آسیب دیده طناب

اجرای گره پروانه | Butterfly Knot

قسمتی از طناب را که می‌خواهید گره بزنید سه بار دور کف دست بچرخانید. از نزدیکی شست شروع کنید. حلقه دوم را از زیر حلقه سوم رد کرده و سپس دور دو حلقه بچرخانید تا از کف دست رد شود. طناب را از دست بیرون بیاورید و آنرا بکشید. گره را مرتب کنید.

مزیت گره کوهنوردی پروانه این است که می توان آن را از خط وسط گره زد. گره زدن و شناسایی آن آسان است و می‌توان آن را به اندازه دلخواه بزرگ یا کوچک ساخت.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
نحوه اجرای گره پروانه

گره دوسرطناب دولا یا ماهیگیر دولا یا گره درخت انگور | Double Fisherman’s Knot

یکی از روشهای استاندارد اتصال دو سر طناب به یکدیگر با اطمینان بیشتر نسبت به گره دو سر طناب یک‌لا و اتصال دو سر طناب غیرهم‌قطر به یکدیگر (با اختلاف یک سایز) می‌باشد.

نوعی از گره کوهنوردی است که دو حلقه روی دو طناب به دور یکدیگر می‌پیچند. هنگامی که طناب‌ها بارگیری می‌شوند، دو گره در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. این گره را می‌توان با استفاده از طناب‌هایی با قطر غیر مشابه گره زد. بازکردن این گره پس از وارد شدن بار به آن بسیار سخت خواهد بود. در گره دو سرطناب دولا از دو گره سردست دوبل در پشت همدیگر استفاده می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره کوهنوردی یک گره بسیار محکم و قوی است.

اجرای گره دوسرطناب دولا Double Fisherman

دو سر طناب را روی یکدیگر در جهت مخالف قرار دهید. یک انتهای کار را دو بار دور هر دو طناب بپیچید. انتهای کار را از میان حلقه‌ها به عقب رد کنید و محکم بکشید. گره را ۱۸۰ درجه برگردانید و این کار را تکرار کنید. اطمینان حاصل کنید که دو طرف گره روی هم قرار گرفته اند، با کشیدن هر دو طناب برای بستن دو گره به یکدیگر، کار را به پایان برسانید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره انتخاب بسیار خوبی برای ایجاد گره پروسیک می‌باشد.

گره اتصال سردست یک لا |Overhand Knot

این گره کوهنوردی به عنوان “ساده‌ترین گره درپوش یا نگهدارنده تک رشته‌ای” شناخته می‌شود. از گره Overhand می‌توان برای جلوگیری از باز شدن انتهای یک تکه طناب استفاده کرد.

به طور قابل توجهی استحکام طناب را کاهش می‌دهد و نباید در سیستم‌های باربر استفاده شود. از ساییدگی و باز شدن انتهای طناب یا نخ جلوگیری می‌کند. 

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
به عنوان یک گره ایمن توسط کوهنوردان استفاده می‌شود.

اجرای گره اتصال سردست یک لا| Overhand Knot

یک حلقه کوچک تشکیل دهید. انتهای طناب را از حلقه عبور دهید. سفت کنید تا گره اورهند تشکیل شود. وقتی محکم کشیده شود می‌تواند به عنوان یک گره درپوش ساده عمل کند. از این گره به عنوان آغاز یا بخشی از گره‌های دیگر استفاده می‌شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
به عنوان یک گره ایمن برای محکم کردن قسمت انتهایی و کار کرده طناب استفاده می‌شود.

گره اتصال سردست دولا | Overhand Bend

این گره کوهنوردی به عنوان گره مرگ اروپایی نیز شناخته می‌شود. یک روش آسان برای متصل کردن دو طناب به یکدیگر است و مزیت آن این است که گره کوچکی می‌باشد، پس در زمان کشیده شدن مثلا در زمان فرود احتمال کمتری دارد تا به به موانعی مانند لبه سنگ‌ها و شکاف‌ها گیر کند.

توسط برخی از کوهنوردان برای اتصال دو طناب برای راپل استفاده می‌شود. یکی از ساده‌ترین گره‌ها برای گره زدن است. با وجود نام، گره مرگ اروپایی زمانی که به درستی بسته شود بسیار امن است.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره بعد از وارد شدن فشار به آن، بسیار سفت و محکم می‌شود.

اجرای گره اتصال سردست دولا | Overhand Bend

دو طناب را در کنار همدیگر قرار دهید. به اندازه کافی از طناب استفاده کنید تا انتهای دم دراز باشد. از هر دو انتها با هم برای تشکیل یک حلقه استفاده کنید. دو سر را از حلقه عبور دهید. یک گره سردست بزنید. هریک از طناب‌ها را به طور جداگانه بکشید تا گره محکم شود.

حداقل ۴۰ سانتیمتر قبضه برای این گره در نظر بگیرید. در بعضی از منابع ذکر شده است که روی یکی از طناب‌ها گره استاپر بزنید. این گره بعد از وارد شدن فشار به آن، بسیار سفت و محکم می‌شود. بعید است که قسمت زیرین گره به مانعی برخورد کند. با این حال، پس از بارگیری سنگین، باز کردن آن ممکن است دشوار باشد.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
دو طناب در یک نقطه گره می‌شوند و بنابراین به راحتی از روی یک مانع عبور می‌کنند.

گره استاپر سردست دولا | Double Overhand Stopper

این گره کوهنوردی برای ایجاد یک استاپر نسبتا بزرگ و قابل اعتماد در انتهای طناب کاربرد دارد. این گره در کوهنوردی، قایق سواری، امور خانگی، امداد و نجات، کمپینگ و غیره استفاده می‌شود. گره بازدارنده دوبل به عنوان یک گره در انتهای طناب عمل می‌کند. 

به دلیل ساده بودن می‌توان در تاریکی، یک دست و حتی با داشتن دستکش گره را زد. حتی در شرایط مرطوب، خشک و یخ زده قوی عمل می‌کند. اگر به درستی گره خورده باشد، به راحتی باز نمی‌شود. مانند سایر گره‌های کوهنوردی به راحتی گیر نمی‌کند زیرا می‌تواند بدون زحمت از لبه‌ها بلغزد.

اجرای گره استاپر سردست دولا | Double Overhand Stopper

گره اورهند دوتایی چیزی نیست جز گره ساده با یک چین گره اضافی در داخل حلقه اولیه که در نتیجه فرم بزرگتری ایجاد می‌شود. یک حلقه در طناب تشکیل دهید. انتهای طناب را از آن عبور دهید. انتهای طناب را دوباره از حلقه رد کنید. گره را محکم کنید تا یک گره درپوش محکم ایجاد کنید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
از این گره کوهنوردی می‌توان برای افزایش امنیت یک گره دیگر استفاده کرد.

 گره بولین | Bowline Knot

این گره برای اتصال طناب به یک کارگاه طبیعی یا درخت و یا بدن استفاده می‌شود. بعید است در هنگام بارگیری لیز بخورد، اما ممکن است هنگام تخلیه شل شود، بنابراین حتما این گره را باید با یک گره ضامن پشتیبانی کرد. حدود ۶۰٪ از استحکام خط را حفظ می‌کند و دارای راندمان گره ۷۷٪ است. 

در صورت آسیب دیدگی یا مشکلات دیگر می‌توان آن را با یک دست بست. بار کردن گره به طرفین خطرناک است زیرا ممکن است در حین راپل زدن و غیره منجر به لغزش شود.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
سمت چپ گره بولین + سمت راست گره پشتیبان

از انواع گره بولین می‌توان به این موارد اشاره کرد: گره بولین دولا (Bowline on a Bight)، گره بولین اسپانیایی، گره بولین فرانسوی، گره بولین دوبل (Double Bowline Knot)، گره Running Bowline و غیره

اجرای گره بولین | Bowline Knot

طناب را دور سوژه مورد نظر برای اتصال طناب بچرخانید. یک حلقه کوچک روی انتهای ایستاده طناب ایجاد کنید. سمت منتهی به انتهای کار طناب باید در بالای حلقه باشد.  انتهای کار طناب را از طریق حلقه به پایین بیاورید. سپس سر کاری طناب را از درون سوراخ رد کرده و به بیرون سوراخ بازگردانید. در اینجا باید دم ایستاده طناب را بکشید تا گره سفت شود. طناب ها را تک تک بکشید تا گره مرتب شود. سپس با استفاده از انتهای کاری طناب یک گره ضامن روی حلقه ایجاد شده بزنید.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
این گره می‌تواند در وسط طناب بسته شود و یک حلقه ثابت و مطمئن در انتها ایجاد کند.

قدرت شکست گره در طناب

ایجاد گره‌ها بروی طناب، مقاومت طناب را ضعیف می‌کنند. وقتی طناب گره خورده به نقطه شکست خود رسیده و از هم گسسته می‌شود، تقریباً همیشه در گره یا نزدیک آن این گسست اتفاق می‌افتد، مگر اینکه طناب در جای دیگری معیوب باشد یا آسیب دیده باشد. له شدگی و سایش، الیاف طناب را به‌طور ناهموار تحت تنش قرار می‌دهد و در نهایت منجر به کاهش مقاومت طناب می‌شود.

مراقبت و نگهداری از طناب کوهنوردی برای ایمنی شما و صعود ایمن بسیار مهم است.

استحکام نسبی گره که به آن بازده گره نیز گفته می‌شود، مقاومت شکستن یک طناب گره خورده متناسب با قدرت شکستن طناب بدون گره است.

تعیین مقدار دقیق بازده گره برای یک گره خاص دشوار است زیرا عوامل زیادی می‌توانند در آزمایش کارایی گره تأثیر بگذارند: نوع الیاف، نوع طناب، اندازه طناب، مرطوب یا خشک بودن طناب، نحوه ایجاد گره (نوع گره زدن) قبل از بارگیری، سرعت بارگذاری، اینکه گره بارها بارگذاری می‌شود و غیره. بازده گره‌های متداول بین ۴۰–۸۰٪ مقاومت اصلی طناب است.

گره کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | انواع گره کوهنوردی | کاربرد گره کوهنوردی
ایجاد شکست در طناب برای گره زدن خطر آفرین است زیرا از مقاومت طناب بسیار می‌کاهد.

در بیشتر مواقع تشکیل حلقه و خم برای ایجاد گره‌های معمولی بسیار کاربردی‌تر از استفاده از گره‌های اتصالی با طناب است، حتی اگر این حالت تقریباً قدرت کامل طناب را حفظ کند.

کاربران محتاط به دلیل ضعیف شدن طناب در اثر ایجاد گره‌ها، سایش، آسیب دیدگی، وارد شدن شوک و غیره، اجازه می‌دهند تا مقدار زیادی از مقاومت طناب برای یک کار دیگر استفاده شود، حد بار طناب به‌طور کلی با ضریب ایمنی مخصوصی مشخص می‌شود. برای کاربردهای تهدید کننده زندگی و با ریسک بالا، عوامل دیگری در تعیین این ضریب نقش دارند.

نکته آخر

استفاده صحیح از گره کوهنوردی، به عنوان یکی از مهمترین عوامل تأمین ایمنی در صعود کوه، بسیار حائز اهمیت است. بنابراین، قبل از شروع به کوهنوردی، بهتر است گره‌های مختلف را با دقت و به صورت صحیح آموزش ببینید و تمرین کافی در ایجاد و استفاده از گره‌ها داشته باشید.

حتما گره‌ها را ابتدا در باشگاه امتحان و تمرین کنید. سپس در طبیعت از آن‌ها استفاده کنید. قبل از صعود مطمئن شوید که تکنیک‌ها و دستورالعمل‌های ایمنی مناسب را تمرین کرده‌اید.

منابع: gravitec.com,animatedknots.com ,rei.com ,netknots.com ترجمه: پریسا رهبری

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: ۳ میانگین: ۵]

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

عاشقان طبیعت ایران