آبشار شوی نیاگارای ایران
آبشار شوی یا آبشار تله زنگ یکی از زیباترین آبشارهای ایران و از بزرگترین آبشارهای طبیعی خاورمیانه به حساب می‌آید. این آبشار که در میان کوه‌های زاگرس جای گرفته است نزد بازدیدکنندگان مشهور به نیاگارای ایران می‌باشد.
استان خوزستان یکی از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین مقاصد گردشگری ایران است که با داشتن مناظری خیره‌کننده، سالانه گردشگران زیادی را به خود جذب می‌کند. از جمله این مناظر، آبشار شوی است که به علت زیبایی بسیار، شور و نشاط زیادی به بازدیدکنندگان می‌بخشد.
آبشار شوی در تاریخ ۲۹ دی ۱۳۹۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران و ششمین اثر طبیعی ملی استان خوزستان پس از خلیج فارس، رود کارون، سرو زربین پیر سلی، چشمه‌های قیر و تشکوه به ثبت رسیده است.
وجه تسمیه آبشار شوی
ساکنان اطراف آبشار شوی از قوم لر و بختیاری هستند. این آبشار در گویش محلی به تاف شوی معروف است که به معنای لطافت است. تله زنگ نیز نام دیگر آبشار شوی است که اسم ایستگاه قطاری است که در ۱۰ کیلومتری آن قرار دارد. این آبشار به آبشار دزفول نیز شهرت دارد.
موقعیت جغرافیایی آبشار شوی
آبشار شوی در مرز دو استان لرستان و خوزستان واقع است ولی از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان دزفول و استان خوزستان به حساب می‌آید. آبشار شوی در ۷۰ کیلومتری شمال شرق اهواز و در کنار رودخانه کارون قرار دارد.
این آبشار در منطقه زاگرس بختیاری و در روستایی به نام شوی از توابع بخش شهیون و دهستان امامزاده سید محمود شهرستان دزفول در استان خوزستان واقع شده است. این منطقه با دارا بودن هوای معتدل و خنک در فصول بهار و تابستان، پناه خوبی برای دوری از گرمای شدید خوزستان خواهد بود.
آبشار شوی از سطح دریا حدود ۴۵۰ متر ارتفاع دارد. ارتفاع خود آبشار از محل سرچشمه نزدیک به ۱۰۰ متر و از قسمت فروریز ۸۵ متر و عرض آن هم ۷۰ متر است.
این آبشار مرتفع از درون یک غار در دل کوهی که چورویک نام دارد و به اشتباه آن را چهل و یک تلفظ می‌کنند، به پایین می‌ریزد و به‌صورت پله پله تا کف رودخانه جریان دارد. آب با عبور از صخره‌ها و مسیرهای پرپیج‌وخم، سرانجام به رود دز و در آخر به دریاچه سد دز در استان خوزستان می‌ریزد. حجم آب خروجی آبشار در فصول مختلف سال متفاوت است و در فصل بهار به حداکثر خود می‌رسد.
در دامنه کوه و خروجی آبشار، غاری وجود دارد که طول آن نامشخص است و به گفته محلی‌ها کیلومترها طول دارد. از این روی توصیه می‌شود بدون داشتن مهارت غارنوردی و همچنین تجهیزات و لوازم غارنوردی وارد آن نشوید.
در کنار آبشار شوی، آبشار دیگری وجود دارد که به آبشار دوم شوی یا سنگ مار معروف است. این آبشار ۴۰ دقیقه با آبشار اصلی فاصله دارد. میزان آب این آبشار نیز بسیار متغیر است. نزدیک این آبشار حوضچه‌های متعددی برای آبتنی و شنا وجود دارد. بهتر است بدانید که در هنگام کم آبی در کنار آبشار دوم فضایی برای اطراق فراهم می‌شود.
پوشش گیاهی آبشار شوی
پوشش گیاهی اطراف این آبشار، از درختانی مانند بید، انجیر، مو، زبان‌گنجشگ، افرا، کیکم و بلوط تشکیل شده است. در زیر آبشار و بر روی دیواره‌های آن گیاه سیاه‌وشان و سایر گیاهان آب‌دوست روییده‌اند.
پوشش جانوری آبشار شوی
کل، بز، خارپشت، دُراج، روباه و … از جمله گونه‌های جانوری منطقه شوی هستند. اما مهمترین گونه جانوری در این منطقه را باید سمندر لرستانی دانست. سمندر لرستانی که به سمندر امپراتور نیز معروف است از خانواده دوزیستان می‌باشد.
دلیل اهمیت سمندر لرستانی آن است که این گونه اندمیک یا بومی ایران بوده و تاکنون فقط در کشور ایران شناسایی شده است. از نظر زیستگاه، سمندر لرستانی در جنوب استان لرستان و در شمال استان خوزستان یافت می‌شود و از زیباترین گونه‌های سمندر در جهان به شمار می‌رود.
دسترسی به آبشار شوی
آبشار شوی از دو مسیر ریلی و یک مسیر ماشین‌رو قابل دسترسی است.
دانلود ترک آبشار شوی از مسیر دزفول و مسیر تله زنگ
مسیر قطار تهران – اهواز
اگر از تهران به سمت آبشار شوی می‌روید، میتوانید قطار عادی تهران – اهواز را سوار شده و در ایستگاه تله زنگ پیاده شوید. این ایستگاه سه ساعت بعد از ایستگاه دورود لرستان قرار دارد و یک ایستگاه فرعی است که فقط قطار محلی و قطار عادی در آن توقف می‌کنند.
معمولا قطار‌های عادی ساعت ۱:۳۰ بامداد به این ایستگاه می‌رسند و میتوانید شب را در مسجد ایستگاه به صبح رسانید.
مسیر قطار محلی دورود – اندیمشک
امکان دیگر این است که در شهرستان دورود استان لرستان قطار محلی سوار شوید و به تله زنگ بروید. این قطار ساعت ۲ بعدازظهر از دورود به سمت اندیمشک حرکت می‌کند و بعد از ۴ ساعت به ایستگاه تله زنگ می‌رسد.
جالب است بدانید این قطار در طول مسیر هرجا که مسافر در کنار خط آهن ایستاده باشد، توقف می‌کند. این قطار قبل از رسیدن به تله زنگ در ایستگاه‌‌های متعددی چون بیشه، سپیددشت، چم سنگر، کشور، تنگ هفت و تنگ پنج توقف دارد.
مسیر ماشین‌رو
این مسیر به طول ۱۳۰ کیلومتر از شهر دزفول آغاز و از سمت منطقه سردشت و پیرچل به آبشار منتهی می‌شود. از مرکز شهر دزفول تا پارکینگ خودروی آبشار شوی ۱۰۲ کیلومتر مسافت است و تقریبا ۲ ساعت و ۴۵ دقیقه زمان نیاز دارید تا خود را به نزدیکی آبشار برسانید.
برای شروع باید از دزفول به سمت منطقه شهیون بروید. در ۵ کیلومتری منطقه‌ای به نان پیر یا گوشه، مسیری وجود دارد که تا حوالی آبشار می‌رود.
از محل توقف خودرو تا پای آبشار ۲ ساعت کوهنوردی و پیاده‌روی ساده در پیش خواهید داشت. از جاده دزفول به روستای پامنار تا پشت آبشار ۳۵ کیلومتر جاده خاکی وجود دارد که با یک ساعت پیاده‌روی به آبشار می‌رسد.
مسیر پیاده‌روی آبشار شوی
دسترسی به آبشار شوی با پیاده‌روی سخت و طولانی ولی امکان‌پذیر است. رفتن به آبشار شوی یک سفر ماجراجویانه و البته پرخطر است. چراکه بعد از رسیدن به ایستگاه تله زنگ برای رفتن به پای آبشار شوی پیاده‌روی طولانی و دشوار در حدود ۱۴ کیلومتر و مدت زمان ۴ تا ۵ ساعت پیش‌رو خواهید داشت.
از آنجا که این منطقه گرم است، توصیه می‌شود برنامه پیاده‌روی را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که یکی دو ساعت قبل از طلوع خورشید به سمت آبشار حرکت کنید. توجه داشته باشید که در طی مسیر از از داخل تونل عبور نکنید. چراکه هر لحظه خطر رسیدن قطار وجود دارد.
هنگام عبور از روی پل معروف تله زنگ نیز مراقب عبور قطار و بخش معلق پل باشید. از ایستگاه تله زنگ حدود ۳ ساعت طول خواهد کشید تا به روستای سرسبز شوی برسید.
از روستای شوی تا پای آبشار ۲ مسیر وجود دارد:
مسیر اول
در این مسیر باید از عرض رودخانه عبور کنید. در فصول کم آبی به راحتی میتوانید از رودخانه عبور کنید. اما هنگام پر آبی باید برای عبور از رودخانه شنا کنید و حتی در فصول پرآب ۲ بار باید از آن بگذرید.
توجه داشته باشید هرچه به تنگه نزدیک‌تر شوید، امکان عبور از رودخانه کمتر و خطرات آن بیشتر خواهد شد. در صورتی که به تاریکی هوا برخوردید، بهتر است که شب را در روستا چادر زده و یا در منزل اهالی شب را سپری کنید.
از روستای شوی امتداد جوی آب را در پیش گرفته تا به تنگه برسید. این قسمت، پرخطرترین بخش از مسیر است. به همین دلیل، برای ایمنی بیشتر در بخشی از مسیر سیم بکسل نصب شده تا بتوان با کمک آن از تنگه عبور کرد. از این مکان حدود یک ساعت و نیم تا پای آبشار فاصله است.
مسیر دوم
هنگامی که به روستای شوی رسیدید، میتوانید به جای عبور از رودخانه از کوه صعود کنید. این مسیر کمی طولانی‌تر اما در عوض کم خطرتر و راحت‌تر از مسیر اول است و حتی عشایر منطقه نیز برای جابه‌جایی احشام خود از آن استفاده می‌کنند.
بهترین زمان بازدید از آبشار شوی
با توجه به شرایط آب‌وهوایی آبشار شوی و مسیر مشکل و طولانی دسترسی به آن، بهترین زمان بازدید از آبشار شوی اواخر اسفند و بهار و خصوصا نیمه فروردین تا نیمه اردیبهشت ماه است. در این ایام هوا خنک و با طراوت است و طبیعت پیرامون نیز سرسبز و تماشایی است.
روستای شوی
روستای شوی، روستایی سرسبز و زیبا است که در نزدیکی آبشار شوی واقع است. این روستا در مسیر آبشار قرار گرفته است و چنانچه از ایستگاه تله زنگ به سمت آبشار پیش بروید به این روستای خوش آب‌وهوا خواهید رسید.
روستای شوی علاوه بر دسترسی به آبشار شوی محل عبور کوهنوردان برای صعود به قله سالن کوه است. در کنار مناظر دلکش و تماشایی شوی، امامزاده پیر چل یکی از دیدنی‌های آن است که با گنبد سبز رنگ کوچک در میان درختان سبز نخل خودنمایی می‌کند.
نکات سفر به آبشار شوی
هوا در فصل بهار کاملا غیرقابل پیش‌بینی است. نکات ایمنی را در نظر گرفته و همچنین پانچو به همراه داشته باشید.
آبشار شوی فاقد هرگونه امکانات رفاهی مانند رستوران، فروشگاه و سرویس بهداشتی است پس به مقدار نیاز خوراکی به همراه داشته باشید.
آب آبشار شوی از دل کوه بیرون می‌آید و فاقد آلودگی میکروبی یا شیمیایی است. در صورت نیاز به شرب آب کاملا بهداشتی، میتوانید آب را بجوشانید یا از قرص‌های کلر استفاده کنید.
از ایستگاه قطار تله زنگ که خارج شوید دیگر دسترسی به آنتن تلفن همراه وجود نخواهد داشت.
در نظر داشته باشید که برای کمپینگ فضای مناسب، مسطح و سایه کم پیدا می‌شود. احتمال وجود جانوران وحشی را نیز در نظر بگیرید. بهتر است بدانید بقایای خون، خوراکی‌های پخته شده یا سرخ‌کردنی که در اطراف چادر پخش شده باشند، حیوانات را بیشتر به سمت شما هدایت خواهند کرد.
مراقب وسایل با ارزش و قیمتی خود باشید و در شب آن‌ها را در کیسه خواب یا زیرسرتان قرار دهید. البته حواستان به کفش‌هایتان نیز باشد، چون در این محل دورافتاده مهمترین وسیله محسوب می‌شوند.
برای روشن کردن آتش از شکستن شاخه‌های درخت خودداری کنید و به طبیعت آسیب نرسانید. در امتداد رودخانه تکه‌های کوچک چوب برای این منظور پیدا می‌شود. البته توصیه می‌شود از اجاق گازهای سفری استفاده کنید.
در اینجا محلی برای دفن زباله وجود ندارد. برای حفظ پاکیزگی طبیعت از ریختن زباله خودداری کنید و حتی اگر زباله‌ای در اطراف شما مشاهده می‌شود، آن‌ها را نیز با زباله‌های خود به محل مناسب منتقل کنید.
گردآوری: ایلیا علیمردانی (هوش مصنوعی)