پناهگاه و جانپناه های استان تهران

در این مطلب به معرفی پناهگاه و جانپناه های استان تهران می‌پردازیم که شامل بیش از ۱۴ مجمتع کوهستانی، هتل، پناهگاه و جانپناه می‌باشد که بخش عمده آن در منطقه توچال واقع شده است.

استان تهران در بخش مرکزی و جنوب رشته کوه‌های البرز واقع شده است، شمال این استان به دلیل رشته کوه‌های البرز آب و هوایی معتدل و در نواحی جنوب استان آب و هوایی گرم و خشک دارد. بلندترین قله تهران قله خلنو با ارتفاع ۴۳۷۵ متر می‌باشد. همچنین از قله توچال به عنوان پر رفت و آمدترین قله ایران می‌توان نام برد.

تفاوت جانپناه و پناهگاه

پناهگاه کوهستان mountain refuge

پناهگاه‌های کوهستانی، مکانی هستند که در مناطق استراتژیک و نسبتاً مرتفع کوهستان بنا می‌گردند. از نظر وسعت و امکانات و تاسیسات زیربنایی دارای تجهیزات مناسبی هستند. پناهگاه‌ها شامل وسایل گرم‌کننده، برق اضطراری، برق خورشیدی، کمک‌های اولیه، تخت، سرویس‌های بهداشتی، آب آشامیدنی و غیره می‌باشند.

این بناها ترکیباتی از آهن، بتن، سنگ، چوب و شیشه و دیگر مصالح می‌باشند. ظرفیت و گنجایش پناهگاه‌ها معمولاً بسته به مسیر تا ده‌ها نفر می‌رسد.

جانپناه کوهستان mountain shelter

جانپناه کوهستانی مکان یا تاسیسات کوچک که در محل‌های استراتژیک کوهستانی بنا می‌شود تا در مواقع اضطرار کوهنوردان بتوانند در امنیت از آن بهره ببرند. نوع مصالح جانپناه‌ها معمولاً از فلز، چوب یا سنگ انتخاب می‌شود و ساختار آنها کاملاً ساده می‌باشد. ظرفیت و گنجایش آن تا چند نفر و بسیار محدود است.

پناهگاه شیرپلا

• منطقه: تهران، شمیران، سربند، منطقه توچال
• مسیر: تجریش، میدان سربند، پس قلعه، دوراهی اوسون، آبشار دوقولو
• ارتفاع: از سطح دریا ۲۷۵۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب – برق – سالن غذاخوری – بوفه – خوابگاه – سرویس بهداشتی – تلفن ۴۴۲۳۸۸۰۳
• نزدیکترین روستا: پس قلعه
• قله‌های قابل دسترس: قله توچال، پیازچال، شاه‌نشین و ارتفاعات تهران
• فاصله تا روستا: ۲٫۵ الی ۳ ساعت
• فاصله تا قله: ۳٫۵ الی ۴ ساعت
• نگهبان دائم: آقای جعفری – ۰۹۱۳۲۰۳۱۲۰۹
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۴۲
• وسعت: ۸۰۰ متر مربع
• ظرفیت: ۲۵۰ نفر با امکانات کامل

پناهگاه پلنگچال

• منطقه: تهران، شمیران، درکه، اذغال چال، پلنگچال
• مسیر: تجریش، اوین، درکه، اذغال چال، پلنگچال
• ارتفاع: از سطح دریا ۲۱۵۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب – برق – سالن غذاخوری – بوفه – خوابگاه – سرویس بهداشتی
• نزدیکترین روستا: درکه
• قله‌های قابل دسترس: توچال، شاه نشین، پلنگچال و …
• فاصله تا روستا: ۲ الی ۳ ساعت
• فاصله تا قله: ۴٫۵ الی ۵ ساعت
• نگهبان دائم: آقای عبدالهی ۰۹۱۱۲۴۵۷۳۳۴
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۴۹
• وسعت: ۳۰۰ متر مربع
• ظرفیت: ۸۰ نفر با امکانات کامل

اردوگاه کلکچال

• منطقه: تهران، شمیرانات، پارک جمشیدیه
• مسیر: تجریش، پارک جمشیدیه، تپه نورالشهدا، کلکچال
• ارتفاع: از سطح دریا ۲۶۰۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب – برق – سالن غذاخوری – بوفه – سرویس بهداشتی
• قله‌های قابل دسترس: کلکچال، اسپیلت، پیازچال
• فاصله تا قله: ۲٫۵ الی ۳ ساعت
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۳۹

هتل اوسون

• منطقه: تهران، شمیرانات، سربند، اوسون
• مسیر: تجریش، میدان دربند، ارتفاعات پس قلعه، هتل اوسون
• ارتفاع: از سطح دریا ۲۳۰۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب – برق – سالن غذاخوری – رستوران – اتاق خواب – سرویس بهداشتی
• نزدیکترین روستا: پس قلعه
• قله‌های قابل دسترس: توچال
• فاصله تا قله: ۴٫۵ الی ۵ ساعت
• رزرو اتاق: مدیریت هتل – آقای سعید پهلوان ۰۹۱۲۱۱۵۵۱۷۰
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۵۷
• ظرفیت: دارای ۱۶ اتاق با ظرفیت‌های ۷ تا ۲ تخت
• وبسایت: osounhotel.com

جانپناه دارآباد

• منطقه: تهران، شمیرانات، دارآباد، منطقه توچال
• مسیر: تجریش، دارآباد، چشمه یورت، قله دارآباد
• ارتفاع: ۳۳۵۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب ندارد
• نزدیکترین روستا: دارآباد
• قله‌های قابل دسترس: دارآباد، خط‌الرأس دارآباد به توچال
• فاصله تا روستا: ۴ الی ۵ ساعت
• فاصله تا قله: بر روی قله بنا شده
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۷۵
• وسعت: ۳۷ متر مربع
• ظرفیت: ۲۰ نفر

پناهگاه شروین

• منطقه: تهران، شمیران، دربند، پس قلعه، منطقه بند یخچال
• مسیر: تجریش، سربند، پس قلعه، دوراهی گذر مهدی، بند یخچال
• ارتفاع: ۲۴۵۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب ندارد
• نزدیکترین روستا: پس قلعه
• قله‌های قابل دسترس: قله اسپلیت، سنگنوردی بر روی دیواره شروین و سنگ‌های بند یخچال
• فاصله تا روستا: ۱٫۵ ساعت
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۵۲
• وسعت: ۴۸ متر مربع
• ظرفیت: ۳۵ نفر

جانپناه اسپید کمر (ایس کمر)

• منطقه: تهران، شمیران، دربند، پس قلعه، دره اوسون
• مسیر: تجریش، سربند، پس قلعه، اوسون، اسپید کمر
• ارتفاع: ۲۸۱۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب ندارد – دارای چشمه در دره پشتی جانپناه
• نزدیکترین روستا: پس قلعه، اوسون
• قله‌های قابل دسترس: توچال و ارتفاعات شمالی تهران
• فاصله تا روستا: ۳ الی ۳٫۵ ساعت
• فاصله تا قله: ۳ الی ۳٫۵ ساعت
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۲۶
• وسعت: ۱۴ متر مربع
• ظرفیت: ۱۰ نفر

جانپناه امیری (سنگ سیاه)

• منطقه: تهران، شمیران، دربند، آبشار دوقولو، سنگ سیاه
• مسیر: تجریش، سربند، پس قلعه، آبشار دوقولو، سنگ سیاه
• ارتفاع: ۳۴۵۰ متر
• موقعیت رفاهی: آب دائمی ندارد
• نزدیکترین روستا: پس قلعه
• قله‌های قابل دسترس: توچال و ارتفاعات شمالی تهران
• فاصله تا روستا: ۲ ساعت
• فاصله تا قله: ۱٫۵ الی ۲ ساعت
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۷۵
• وسعت: ۵۶ متر مربع
• ظرفیت: ۳۰ نفر

جانپناه اردلان

• منطقه: تهران، شمیران، دربند، آبشار دوقلو، سنگ سیاه، قله توچال
• مسیر: تجریش، سربند، پس قلعه، آبشار دوقلو، سنگ سیاه، قله توچال
• ارتفاع: ۳۹۶۳ متر
• موقعیت رفاهی: آب ندارد
• نزدیکترین روستا: پس قلعه، اوسون، آهار، ایگل
• قله‌های قابل دسترس: توچال، هومند، قزقونچال، شاه نشین، دارآباد و ارتفاعات جنوبی البرز مرکزی
• فاصله تا روستا: ۲ ساعت
• فاصله تا قله: جانپناه بر روی قله بنا شده است
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۴۵
• وسعت: ۲۵ متر مربع
• ظرفیت: ۱۵ نفر

جانپناه کارگر (کلبه سنگی)

• منطقه: تهران، شمیران، دربند، آبشار دوقلو، سنگ سیاه، توچال
• مسیر: تجریش، سربند، پس قلعه، آبشار دوقلو، سنگ سیاه، قله توچال
• ارتفاع: ۳۹۶۳ متر
• موقعیت رفاهی: آب ندارد
• نزدیکترین روستا: پس قلعه، اوسون، آهار، ایگل
• قله‌های قابل دسترس: قله توچال، هومند، قزقونچال، شاه نشین، دارآباد و ارتفاعات البرز مرکزی
• فاصله تا روستا: ۲ ساعت
• فاصله تا قله: جانپناه بر روی قله ساخته شده است
• نگهبان دائم: ندارد

پناهگاه لجنی

• منطقه: شمشک
• مسیر: شمشک، سرکچال
• ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
• موقعیت آب: ندارد
• نزدیکترین روستا: شمشک
• قلل قابل دسترس: سرکچال ۱، ۲ و ۳، خلنو، برج
• فاصله تا روستا: ۲ ساعت پناهگاه لجنی
• فاصله تا قله: ۲ ساعت
• تاریخ ساخت: ۱۳۶۴
• ظرفیت: ۲۰ نفر

جانپناه سیادر

• منطقه: جاده کرج به جالوس، پل خواب، روستای کلوان
• مسیر: جاده چالوس بعد از پل خواب، دوراهی کلوان، روستای کلوان
• ارتفاع: ۳۲۵۰ متر قله ناز
• موقعیت آب: در سمت جنوبی جانپناه چشمه وجود دارد
• نزدیکترین روستا: کلوان
• قلل قابل دسترس: میشه نو، ناز و کهار کوچک و بزرگ و وارکش
• فاصله تا روستا: ۳ الی ۴ ساعت
• فاصله تا قله: ۲٫۵ الی ۳ ساعت
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۷۰
• وسعت: ۱۲ متر مربع
• ظرفیت: ۱۲ نفر

جانپناه کهار

• منطقه: جاده کرج به چالوس، پل خواب، روستای کلوان
• مسیر: جاده چالوس بعد از پل خواب، دوراهی کلوان، روستای کلوان
• ارتفاع: ۳۲۰۰ متر
• موقعیت آب: در سمت شمال شرقی جانپناه چشمه وجود دارد.
• نزدیکترین روستا: کلوان
• قلل قابل دسترس: میشه نو، ناز و کهار کوچک و بزرگ، وارکش، ونتار، هفت خوان
• فاصله تا روستا: ۳ الی ۴ ساعت
• فاصله تا قله: ۳ الی ۴ ساعت
• نگهبان دائم: ندارد
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۷۱
• وسعت: ۹ متر مربع
• ظرفیت: ۸ نفر

جانپناه کامک ۱ و ۲

• منطقه: جاده کرج به چالوس، آسارا، ده سپهسالار
• مسیر: آسارا، ده سپهسالار
• ارتفاع: ۳۰۰۰ متر
• موقعیت آب: در سمت شرق، زیر جانپناه رودخانه جاریست
• نزدیکترین روستا: سپهسالار
• قله‌های قابل دسترس: کلاش، هفت خوان، زرده، کرچال
• فاصله تا روستا: ۲ الی ۳ ساعت
• فاصله تا قله: ۶ الی ۷ ساعت
• تاریخ ساخت: سال ۱۳۶۹
• وسعت: ۱۰ متر مربع
• ظرفیت: ۱۲ نفر

منبع: کتاب “جانپناه ها و پناهگاه های کوهنوردی ایران” نوشته: میرغنی آقایی‌فعال و مجید یاسینی؛