مجموعه قلل خرسان

مجموعه قلل خرسان در خط‌الرأسی کوتاه و در جهت شمال به جنوب با دامنه‌های غربی و شرقی قرار گرفته است که از مشهورترین، فنی‌ترین و دوست داشتنی‌ترین قلل پستی بلندی‌های البرز در رشته‌کوه تخت سلیمان محسوب می‌شود.

مجموعه قلل خرسان شامل قله خرسان جنوبی با ارتفاع ۴۶۵۹ متر، خرسان میانی با ارتفاع ۴۶۲۰ متر و قله خرسان شمالی با ارتفاع ۴۶۸۰ متر می‌باشد.

البته همانطور که می‌دانید با پیشرفت علم و تکنولوژی دقت دستگاه‌های ارتفاع سنج G.P.S رو بهبود و درصد خطای آنها نیز رو به کاهش می‌باشند. با در نظر گرفتن این موضوع هر از گاهی مشاهده می‌شود که برای قلل مختلف کشور و حتی قلل خارج از کشور ارتفاعات مختلف و جدیدتری توسط کوهنوردان ثبت و اعلام می‌گردد.

اعداد و ارقام درج شده در کروکی‌ها و کتاب‌های راهنمای صعود که در طی سال‌‌های گذشته تهیه و چاپ شده با دستگاه‌های قدیمی اندازه‌گیری شده و احتمالا از دقت کمتری برخوردار بوده‌اند لذا منطقی می‌باشد اگر امروزه اعداد دقیق‌تری برای برخی از قلل ثبت گردد.

طبق آخرین صعودها به منطقه تخت سلیمان و خط‌الرأس خرسان اندازه‌های زیر توسط دستگاه‌های G.P.S بروز و کالیبره شده ثبت گردیده است:

جانپناه خرسان (۴۴۰۰ متر)، خرسان شمالی (۴۶۹۵ متر)، خرسان میانی (۴۶۴۸ متر)، خرسان جنوبی (۴۶۷۴ متر)، ویرانه کوه (۴۶۷۱ متر)، جانپناه گردونکوه (۴۳۱۱ متر)، گردونکوه شمالی (۴۴۰۰ متر)، گردونکوه جنوبی (۴۳۲۱ متر)، جانپناه سیاه سنگ (۴۵۵۶ متر)، سیاه سنگ (۴۶۰۵ متر) و علم کوه (۴۸۲۷ متر)

ویژگی‌های قلل خرسان

فراز قله شمالی هموارتر و وسیع‌تر از خرسان جنوبی است. شکل قله خرسان جنوبی تا حدودی هرمی و خرسان شمالی قوسی از صخره‌هاست. به دلیل سرمای زیاد اطراف این قله‌ها زندگی گله‌داری تا دوردست‌ها رونق نداشته و برعکس از زندگی جانوری وحشی فعالی برخوردار است.

دامنه‌های غربی خرسان فاقد پوشش گیاهی بوده و یخچال‌های متعدد آن در ادامه به هفت خوانها می‌رسند.

قلل خرسان میانه و ویرانه کوه حدفاصل خرسان شمالی و جنوبی قرار گرفته‌اند. حدفاصل خرسان‌ها از ابتدا تا انتها ۵۰۰ متر می‌باشد.‌ اما با یال‌های پرشیب و صخره‌ها و دیواره‌های از هم گسسته که عبور را سخت و دشوار کرده‌اند.

قلل دیواره گونه و برج مانند خرسان به لحاظ شکل و ویژگیهای خاصش از جمله قلل نادر در ایران می‌باشند که دارای سختی صعود توام با کار برف و یخ و سنگنوردی به ویژه در فصول سرد سال می‌باشد.

مجموعه قلل خرسان در تقاطع خط‌الرأس‌های اصلی و مهم چین‌خوردگی تخت سلیمان واقع شده‌اند. کمتر کوهی را می‌توان یافت که این تعداد از آب پخشانها را به هم متصل نماید و یا فصل مشترک آنها باشد.

قلل خرسان از طرفی خط‌الرأس را به میش چالها و از طرفی به علم کوه و در ادامه تا کالو و شاه رشید و طرفی دیگر به هفت خوان وصل می‌کند.

قلل خرسان سرچشمه رودهای زیادی از جمله سردآبرود و گرمارود می‌باشد. از نگاه توپوگرافی در اعماق سردترین نقاط و مرکزی‌ترین کوه‌های تخت سلیمان واقع شده که یخچال‌های متعددی از اطراف، آن را محصور نموده‌اند.

این بخش از منطقه تخت سلیمان از مهمترین نقاط یخچالی ایران محسوب می‌شود. مرون‌های یخچالی آن بسیار و پرتعداد و فعال‌اند.

قلل خرسان از چهار جهت جغرافیایی اشکال متفاوتی دارند. از طرف جنوب به صورت توده کم شیب و بلندی‌ست که با گذر از قلل ستاره و منار تا قله گردونکوه کشیده شده است.

از سوی غرب با دیواره و شیب منفی به یخچال هفت خوان می‌رسد. از شرق به شکل صخره‌های نفوذناپذیر تا یخچال‌ها ادامه دارد و از جبهه شمالی نیز با یالی درهم‌ریخته و نامنظم با سوزنی‌ها و برج‌های باشکوهش نمایانگر ستیغ سخت کوهستان است.

صعود به قله خرسان شمالی

مسیرهای صعود به قلل خرسان

۱- تنکابن، روستای درجان، گردنه هفت خوان، قله خرسان جنوبی به سمت خرسان شمالی
۲- تنکابن، روستای درجان – میانرود، گردنه نگین، جانپناه خرسان شمالی، قلل خرسان
۳- کلاردشت، دشت حصارچال، یخچال خرسان، جانپناه خرسان شمالی، قلل خرسان
۴- کلاردشت، حصارچال، مناره، ستاره، قلل خرسان
۵- مسیر خط‌الرأس چه از سمت علم کوه و چه گردونکوه و چه رخ غربی که هفت خوانها قرار دارند

دانلود ترک مسیر صعود به قلل خرسان

ترک مسیر صعود خط‌الرأس لشگرکها به گردونکوه، خرسانها، علم‌کوه و بازگشت از سیاه سنگ

صعود زمستانی قلل خرسان

صعود زمستانی قلل خرسان از سخت‌ترین صعودها در بین قلل این منطقه محسوب می‌شود. وجود بادهای غرب به شرق، کولاک‌های طولانی، یخزدگی سطوح سنگ‌ها، پوک بودن پوشش سنگ‌ها، صعود را برای هر کوهنوردی دشوار می‌سازد.

صعود زمستانی قلل خرسان مستلزم مهارت، تجربه و تجهیرات کامل کوهنوردی برای یک برنامه اکسپدیشن زمستانی است.

یخچال‌های خرسان

وجود یخچال‌هایی در اطراف دامنه‌ها ( هفت‌خوان در غرب و خرسان در شرق ) دو جانپناه در شمال و جنوب ( جانپناه خرسان شمالی و گردون کوه جنوبی ) حدفاصل سه‌هزار ( تنکابن ) کلاردشت ( چالوس ) پراچان ( طالقان ) و نیز قللی سترگ، شکوهمند، فرسایشی و ریزشی از شاخصه خاص آنها می‌باشد.

جانپناه خرسان شمالی

جانپناه خرسان شمالی در ارتفاع ۴۷۹۵ متری قرار گرفته است. جانپناه خرسان شمالی به صورت اطاقکی فلزی با بنایی حدود ۱۵ مترمربع و بالکنی به مساحت ۶ متر و ارتفاع حدود ۲/۵ متر ساخته شده است.

این جانپناه گنجایش ۱۰ نفر را دارد. جانپناه خرسان شمالی در سال ۱۳۶۰ با همت فدراسیون کوهنوردی و زحمات علی دوست فرضی ساخته شده است. این جانپناه صرفا برای کمپینگ اضطراری ساخته شده است.

توپوگرافی مجموعه قلل خرسان

• شمال: علم کوه (۴۸۵۰ متر)
• جنوب: ستاره (۴۲۴۰ متر)، مناره (۴۳۷۸ متر) و گردونکوه (۴۴۰۲ متر)
• غرب: خط‌الرأس هفت خوان

گردآوری: مجید ملک‌محمدی
منبع: پرویز مشهدی (بوم‌شناخت البرز شمالی)