شیرکوه یزد
بدون شک صعود به قله شیرکوه یزد می‌تواند یکی از تجربیات فراموش‌نشدنی شما باشد. طبیعت شیرکوه و کوههای اطراف آن بسیار زیباست.
این قله با ارتفاع ۴۰۷۵ متری، بلندترین قله استان یزد و از بلندترین قلل ایران محسوب می‌شود. اگر اهل کوهنوردی هستید، صعود به قله شیرکوه یزد را از دست ندهید.
معرفی شیرکوه یزد
شیرکوه با ارتفاع ۴۰۷۵ متر از سطح آبهای آزاد بام استان یزد میباشد و از این حیث در فهرست طرح سیمرغ کوههای ایران نیز جای گرفته است.
شیرکوه سلسله جبال وسیعی است که در واقع بخشی از رشته‌کوه زاگرس است. روستای باغ مهدی در غرب، روستای بردستان در جنوب غرب، روستای ده بالا در شرق و روستای دره شیر در شمال غرب قله شیرکوه واقع شده است.
وجه تسمیه شیرکوه
وجه تسمیه شیرکوه یزد را دو دلیل می‌دانند اول اینکه قله این کوه در بیشتر ایام سال پوشیده از برف و به رنگ شیر، سفید است و دومی به علت شباهتش به یک شیر خفته بر دستانش میباشد که این نام، آدمی را به این باور می‌رساند که گویا در روزگاران دور، واقعا شیری با یال و کوپال بوده است که اینک در این دیار به خواب زمستانی رفته است.
برای دیدن این کوه باشکوه، مردم به روستای ییلاقی و خوش آب و هوای ده بالا می‌روند، روستایی که همیشه سرسبز و خنک است با مردمانی مهربان و سازگار، مردمی که حتی با وجود سرمای سخت زمستانی روستا، هرگز این شیر اصیل را تنها نگذاشته‌اند.
شیرکوه تأمین‌کننده آب یزد
شیرکوه تأمین‌کننده آب قنات‌های تفت و قنات‌های مهریز، روستاهای پشتکوه و پیشکوه و بخشی از آبهای زیرزمینی شهر یزد است. حتی سایر بارندگی‌های شهرستان‌های اطراف نیز به دلیل نقش شیرکوه در ایجاد مانع برای توده‌های باران‌زا است.
به طور کلی، کوه‌ها غنی‌ترین کانون‌های تنوع زیستی به شمار می‌روند و شیرکوه در خشکسالی‌های دوره‌ای تنها مأمن رویش‌گاه‌های مطلوب استان یزد است.
زمین‌شناسی قله
این قله دارای زیربنای گرانیتی است که زمین‌شناسان در مورد سن آن هنوز به توافقی نرسیده‌اند. بیش از ۱۰۰۰ متر دولومیت و سنگ آهک که متعلق به دوره کرتاسه است، بر روی این گرانیت‌ها قرار گرفته است. قسمت عظیمی از این تشکیلات آهکی، به خصوص در بخش‌های جنوبی قله یزد دچار فرسایش گشته و از بین رفته است.
در زیر رسوبات دولومیتی و آهکی کرتاسه، چند لایه سرخ‌رنگِ پراکنده و در حاشیه جنوبی کوه، تشکیلات آذرین خروجی دیده می‌شوند که به اواخر دوره سوم و چهارم تعلق دارند. همراه با تشکیل این رسوبات، لایه‌هایی از تراورتن نیز شکل گرفته است. از بین پدیده‌های زمین‌ریخت‌شناسیِ شیرکوه، تراس‌های رودخانه‌ای بیشترین جلب توجه را به خود اختصاص داده‌اند.
صعود به شیرکوه
شما می‌توانید بسته به قدرت و آمادگی بدنی خود، طی یک برنامه یک یا دو روزه به قله شیرکوه صعود کنید. رسیدن به جانپناه بین ۴:۳۰ تا ۶ ساعت زمان می‌برد. از آن به بعد هم حدود ۲ تا ۳ ساعت برای رسیدن به قله نیاز دارید. زمان لازم برای برگشت کمتر از این میزان است. از قله تا جانپناه حدود ۲ ساعت و از جانپناه تا روستای ده‌بالا حدود ۳ تا ۴ ساعت راه خواهد بود.
بنابراین می‌توانید صبح زود حرکت کنید و پس از استراحتی کوتاه در جانپناه، خود را به قله برسانید. بعد به جانپناه برگردید و شب را آنجا استراحت کنید. همچنین می‌توانید روز اول تا جانپناه بروید و روز بعد به قله صعود کنید و سپس به پایین برگردید.
در کل مسیر صعود از انتهای روستای ده‌بالا، تابلوهایی برای راهنمایی کوهنوردان نصب شده که به سادگی گویای مسیر هستند. در اینجا چند نکته درباره این مسیر عنوان می‌کنیم که احتمال گم شدن شما را تا حد زیادی کم خواهد کرد:
سعی کنید مسیر صعود به قله را در گوشی همراه خود داشته باشید تا از آن استفاده کنید. فایل این مسیرها را می‌توانید به سادگی در زیر دانلود نموده و در گوشی همراه خود ذخیره کنید.
گرچه همه مسیر تابلوهای راهنمایی دارد؛ اما گاهی فاصله زیادی تا تابلو بعدی دارید و باید حواستان باشد که تا دیدن نشانه بعدی، از مسیر اصلی خارج نشوید. از همان آغاز حرکت از روستای ده بالا می‌توانید مسیر پاکوب را دنبال کنید تا به پای شیرکوه برسید.
پس از آن در یک مسیر مشخص از کوه بالا می‌روید تا به یک دیواره سنگی به نام صخره می‌رسید که سمت راست شما قرار می‌گیرد. این دیواره به دلیل سایه‌ای که روی کوه می‌اندازد مکان مناسبی برای استراحت کوتاه است.
سپس آنقدر پیش می‌روید تا به یک دره و جریان آب می‌رسید. بالای جریان آب به یک دو راهی خواهید رسید. به سمت راست بروید و مسیر را داخل دره به سمت بالا ادامه دهید.
این دره که شیب زیادی دارد با نام دره نجیب شناخته می‌شود و قسمت سخت مسیر است. از دره بالا بروید تا تابلوهای مربوط به جانپناه را ببینید.
دره که تمام شود، باید به سمت چپ حرکت کنید. در این مرحله شیب وجود ندارد. بنابراین بخش عمده مسیر را بجای کوهنوردی باید پیمایش کنید. پس از مدتی جانپناه از پشت بلندی‌ها نمایان خواهد شد.
رسیدن به قله از قسمت اول حرکت ساده‌تر است. به دلیل آن که مسیر پیمایشی است و دکل بزرگ روی قله را از هر فاصله‌ای می‌توانید ببینید.
این موضوع به شما کمک می‌کند تا مسیر را گم نکنید. البته در این قست هم تابلوهای راهنما در سراسر راه نصب شده‌اند که شما را به سمت قله هدایت می‌کنند. البته از مسیر پاکوب هم می‌توانید کمک بگیرید.
دانلود ترک مسیر صعود به قله شیرکوه یزد
جانپناه شیرکوه
جانپناه شیرکوه از سه فضای مسقف جداگانه تشکیل شده است. یکی از نقاط قوت آن عدم نفوذ بادهای سرد به داخل جانپناه است. کف اتاق‌ها هم با موکت و فرش پوشیده شده است. کنار جانپناه سه اتاقک کوچک به عنوان دستشویی قرار گرفته است که در بهار ۹۸ درب‌هایشان به دلیل بادهای شدید کنده شده بود و به صورت ناقص جلوی دستشویی قرار داشت. باوجود این شرایط سرویس‌های بهداشتی هنوز هم قابل استفاده بودند.
پشت جانپناه هم یک چشمه آب همیشگی وجود دارد که آب مورد نیاز شما را تامین می‌کند. باتوجه به خشکسالی‌های چند سال اخیر در ایران، بهتر است پیش از سفر از وجود آب در این چشمه اطمینان حاصل کنید.
دیدنیهای مسیر صعود به شیرکوه
چشم‌اندازی پیش‌روی جا‌پناه و قله شیرکوه، بسیار زیبا و خیره‌کننده است. علاوه‌براین حیات‌وحش این منطقه هم قابل توجه است. درطول مسیر ممکن است تعداد زیادی پایکا ببینید. پایکا موجودی مانند موش بزرگ است. با این تفاوت که دم ندارد یا اگر خوش شانس باشید با دسته‌های کل و بز وحشی روبه‌رو خواهید شد. همچنین صدای زیبای کبک‌ها هم در طول مسیر شما را همراهی می‌کند.
علاوه‌بر این قسمت‌های برفی کوه هم بسیار جذاب هستند. هنگام عبور از روی بعضی بخش‌های یخی، صدای شُرشُر جریان آب را زیر آنها خواهید شنید. این قسمت‌های برفی ممکن است از دور کوچک به نظر برسند؛ اما از نزدیک بزرگ هستند و قطر زیادی دارند.
پوشش گیاهی شیرکوه هم جالب توجه است. به تناسب ماه و فصل بازدید، ممکن است گل‌های زیبای بسیاری را در طول مسیر خود ببینید.
دسترسی به شیرکوه
شیرکوه در استان یزد قرار دارد و چهار روستای مختلف آن را احاطه کرده‌اند. روستای باغ مهدی در غرب، روستای بردستان در جنوب غرب، روستای ده بالا در شرق و روستای دره شیر در شمال غرب آن واقع شده‌اند. برای رسیدن به مسیر صعود شیرکوه باید ابتدا خود را به روستای ده بالا برسانید. بعد از آنجا پیمایش و کوهنوردی خود را آغاز کنید.
برای رفتن به یزد هم می‌توانید از طریق قطار، اتوبوس یا هواپیما اقدام کنید.
رفت‌وآمد به روستای ده بالا کمی دشوار است و به تاکسی و مینی‌بوس‌هایی که در ساعات خاص حرکت دارند محدود می‌شود. بنابراین اگر خودروی شخصی نداشته باشید، ممکن است در مسیر برگشت خود به ویژه در روزهای تعطیل با مشکل مواجه شوید.
در قسمت اعظم مسیر صعود به شیرکوه می‌توانید از اینترنت و آنتن تلفن همراه خود برای برقراری ارتباط استفاده کنید.
موادغذایی مناسب کوهنوردی
برای اینکه در طول کوهنوردی کمتر خسته شوید، بهتر است مواد غذایی مناسبی همراه داشته باشید.
غذای سبک، میوه و سبزیجات تازه می‌تواند بهترین گزینه باشد. سوپ آماده، پوره سیب‌زمینی، خشکبار، بیسکوییت‌های سبوس‌دار، غذاهای کنسروی (حتما جوشانده شود)، میوه خشک، شکلات و انواع میوه‌های تازه ترکیب مناسبی از مواد غذایی برای کوه است.
تجهیزات مورد نیاز برای صعود به شیرکوه یزد
تجهیزاتی که برای صعود به قله شیرکوه نیاز دارید، به فصل سفر و آب وهوای شیرکوه در آن تاریخ بستگی دارد. در فصول سرد سال نیازمند تجهیزات تخصصی‌تری خواهید بود. به‌طورکلی اگر در بهار یا تابستان به این کوه سفر می‌کنید کبریت، چاقوی چندکاره، تجهیزات پزشکی در حد نیاز، کیسه‌خواب، کرم ضدآفتاب، عینک آفتابی و لباس گرم و مناسب بردارید.
آب و هوای شیرکوه یزد
پیش از شروع برنامه خود، سایت‌های هواشناسی را چک کرده و برای اطمینان بیشتر با مرکز هواشناسی استان یزد هم تماس بگیرید. چراکه آب‌وهوا بالای کوه می‌تواند بسیار متفاوت از پایین کوه باشد.
پیش‌بینی آب و هوای قله شیرکوه در ارتفاع‌های گوناگون
۲۰۰۰ متر / ۲۵۰۰ متر / ۳۵۰۰ متر / ۴۰۵۵ متر
نکات ضروری در صعود به شیرکوه
توصیه می‌شود برای امنیت بیشتر به‌صورت گروهی صعود کنید. از سفر انفرادی به ویژه در شرایطی که با مسیر آشنایی ندارید، بپرهیزید. تا حد ممکن وسایل کمی بردارید و به وسایل ضروری اکتفا کنید.
همچنین اگر کوهنورد نیستید، پیش از حرکت به آماده‌سازی بدنی بپردازید تا استقامت لازم برای چند ساعت کوهنوردی و پیمایش را داشته باشید.
منبع: دانشنامه آزاد ویکی‌پدیا، نابرو گردآوری: پریسا رهبری