مسیریابی در کوهنوردی
مسیریابی در کوهنوردی فرصتی هیجان‌انگیز برای کشف مناطق جدید و آزمایش مهارت‌های خود به عنوان یک کوهنورد است. در بسیاری از صعودهای کوهنوردی، در مسیرهای پاکوب حرکت می‌کنید تا به سمت قله حرکت کنید. اما برای ادامه و انتخاب یک مسیر مناسب برای بالا رفتن از کوه، شما و سایر اعضای گروهتان باید از پیش مهارت‌های مسیریابی در کوهنوردی را به خوبی فراگرفته باشید.
برای پیمایش موفقیت‌آمیز هنگام کوهنوردی، باید مهارت‌های کوهستانی، آمادگی و مسیریابی در کوهنوردی را ترکیب کنید. در این مقاله، راه‌هایی را که می‌توانید قبل از ترک خانه آماده شوید و کارهایی که می‌توانید در حین صعود برای ماندن در مسیر انجام دهید، مرور می‌کنیم.
پیش از ترک خانه
مسیریابی و پیمایش خوب قبل از پا گذاشتن به کوه آغاز می‌شود. در روزها و هفته‌های منتهی به سفرتان، زمانی را صرف مرور مهارت‌های استفاده از GPS (دستگاه‌های ناوبری) خود کنید و اطلاعات مسیر را چک کنید تا بتوانید تصویر ذهنی کاملی از موقعیت مسیر، از جمله موانع، خطرات یا چالش‌های دیگر داشته باشید.
مطمئناً نمی‌توانید هر اتفاقی که در طول مسیر رخ می‌دهد را پیش‌بینی کنید، اما با برنامه‌ریزی دقیق می‌توانید برخی از ناشناخته‌ها را از بین ببرید و شانس خود را برای داشتن یک صعود موفق افزایش دهید. در اینجا مواردی وجود دارد که توصیه می‌کنیم انجام دهید:
بررسی آب و هوا
پیش از خروج از خانه، پیش‌بینی آب و هوا را بررسی کنید. اگر در کوهستان هستید و می‌بینید که آب و هوا در حال تغییر است، در حالی که هنوز دید دارید، موقعیت خود را مشخص کنید.
مهارت نقشه خوانی و کار با قطب نما
برای ناوبری، شما باید یک نقشه، قطب نما و ارتفاع سنج داشته باشید. هر فردی در تیم کوهنوردی شما باید مهارت استفاده از نقشه و قطب نما برای پیمایش و صعود قله را داشته باشد. این دو ابزار می‌توانند به شما کمک کنند ویژگی‌های منطقه را شناسایی کنید و زمانی که نمی‌دانید کجا هستید در مسیر بمانید.
ابزارهای مدرن مانند دستگاه‌های GPS و گوشی‌های هوشمند می‌توانند برای مسیریابی در کوهنوردی مفید باشند، اما جایگزین نقشه و قطب نما نمی‌شوند. اطمینان حاصل کنید که تجهیزات شما کالیبره شده است و همیشه به تجهیزات خود اعتماد کنید.
این ابزار، شما را گمراه نمی‌کند. اگر واقعاً نمی‌دانید کجا هستید، GPS خود را بیرون بیاورید یا از Gaia در تلفن هوشمند خود برای پیدا کردن مختصات UTM خود استفاده کنید. به GPS/تلفن هوشمند خود ایمان کامل نداشته باشید زیرا فناوری ممکن است از کار بیفتد.
گردآوری اطلاعات درباره مسیر
هرچه قبل از قدم گذاشتن در مسیر، در مورد مسیر و منطقه اطراف بیشتر بدانید، برای پیمایش در منطقه مجهزتر خواهید بود.
کتاب‌های راهنما را بخوانید و وب‌سایت‌ها را جستجو کنید. حتی اگر هنگام انتخاب مسیر و برنامه‌ریزی برای صعود، زمانی را صرف جستجو در کتاب‌های راهنما و مرور وب‌سایت‌ها کرده‌اید، ایده خوبی است که دوباره این کار را انجام دهید تا همه چیز را در مورد مسیری که انتخاب کرده‌اید یاد بگیرید.
کتاب‌های راهنما معمولاً حاوی اطلاعاتی مانند افزایش ارتفاع، مسافت پیموده شده، رتبه‌بندی مسیر و مکان‌های کمپینگ هستند. بسیاری از آنها همچنین شامل تصاویر و نقشه‌هایی هستند که مسیر دقیق را به شما نشان می‌دهد.
برای یافتن اطلاعات به‌روز مسیر، سایت‌ها مکان خوبی برای کسب اطلاعات هستند. به طور کلی می‌توانید اطلاعاتی در مورد شرایط فعلی، بسته شدن جاده‌ها و مسیرها پیدا کنید. برای مسیرهای پرطرفدار، اغلب می‌توانید گزارش‌های صعود ارسال شده توسط افرادی را که اخیراً از کوه بالا رفته‌اند، پیدا کنید.
گروه‌های تشکیل شده در فضای مجازی اختصاص داده شده به کوهنوردی، مکان بسیار خوبی برای یافتن گزارش‌های صعودهای اخیر و ارسال سوالاتی است که در مورد مسیر دارید. وب‌سایت‌هایی هم هستند که می‌توانند برای دریافت اطلاعات در مورد بسته شدن جاده‌ها و مسیرها مفید باشند و ممکن است اطلاعات دقیق مسیر را ارائه دهند.
مطالعه نقشه‌ها
قبل از پا گذاشتن به کوه، با منطقه آشنا شوید. همانطور که به نقشه نگاه می‌کنید، تصور کنید که ویژگی‌های منطقه چگونه به نظر می‌رسد و سعی کنید موانع، خطرات یا چالش‌های دیگری را که ممکن است با آنها روبرو شوید، مانند یخچال‌های طبیعی یا صخره‌ها تشخیص دهید.
می‌توانید برای نشان دادن هرگونه اطلاعات مفیدی که از کتاب‌های راهنما و وب‌سایت‌ها جمع‌آوری کرده‌اید، مانند مکان‌های کمپ کردن یا خطرات احتمالی، علامت‌هایی روی نقشه ایجاد کنید، و اگر قبلاً علامت‌گذاری نشده است، ممکن است بخواهید مسیر خود را روی نقشه ترسیم کنید.
مشورت با سایر کوهنوردان
اگر کوهنوردانی را که اخیراً در مسیر مورد نظر شما بوده‌اند سراغ دارید، می‌توانند در مورد چیزهایی که باید مراقب آنها باشید یا مناطقی که پیمایش در آنها دشوار است شما را راهنمایی کنند. تماس با ایستگاه‌های کوهنوردی (پناهگاه یا ایستگاه امداد و نجات مستقر) در منطقه‌ای که می‌خواهید صعود کنید، راه خوب دیگری برای دریافت این نوع اطلاعات است.
افراد محلی و محیطبانان احتمالاً اطلاعات به روزی در مورد شرایط مسیر و هر چیز دیگری که ممکن است بر صعود شما تأثیر بگذارد، خواهند داشت.
برنامه‌ریزی برای مسیر
این برنامه شامل تقسیم کردن سفر شما به بخش‌هایی مانند پیاده‌روی، صعود، فرود و … و یادداشت اطلاعات مهم مانند چند کیلومتر پیاده‌روی، میزان افزایش و یا کاهش ارتفاع، محلی که کمپ خواهید کرد، می‌شود. زمان سپری شده و هر داده دیگری که می‌خواهید ضبط کنید. ذخیره کردن مختصات GPS برای مکان‌های کلیدی، مانند مسیر، کمپ‌ها، مکان‌های استراحت و قله می‌تواند مفید باشد.
مسیریابی در کوهستان
هنگامی که در کوه هستید، یافتن مسیر و پیمایش موفقیت‌آمیز آن، به توانایی شما برای پیگیری موقعیت خود، تشخیص ویژگی‌های زمین و خطرات احتمالی، برنامه‌ریزی برای فرود و پیمایش در شرایط چالش‌برانگیز بستگی دارد. در اینجا کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای ادامه پیمایش و انتخاب مسیر مناسب در بالا و پایین کوه انجام دهید:
به اطراف خود توجه زیادی داشته باشید
وقتی برای نوشیدن آب توقف کردید یا به نقطه قابل توجهی در مسیر رسیدید، نقشه خود را بیرون بکشید و به اطراف نگاه کنید. مکان‌یابی قله‌های نزدیک و مشخص کردن اینکه در کجای نقشه قرار دارید، شما را هماهنگ با موقعیت مکانی خود نگه می‌دارد.
اگر جی پی اس یا گوشی هوشمندی دارید که بر روی آن برنامه نقشه‌برداری وجود دارد، می‌توانید گاهی دستگاه خود را روشن کرده و مکان خود را از این طریق بررسی کنید. بهتر است که در یک تیم کوهنوردی همه اعضای گروه این کار را انجام دهند تا گروه به یک عضو تکیه نکند تا بداند کجا هستند. اگر نقشه را حمل می‌کنید، آن را در دسترس داشته باشید و مطمئن شوید که دیگران فرصتی برای مشاهده آن دارند.
برنامه‌های با چالش کمتر، زمان مناسبی برای انتقال تجربه در این زمینه است. افراد با تجربه و آشنا با نقشه‌خوانی، کار با GPS و جهت یابی در طول پیمایش مسیر می‌توانند سایر افرادی که از مهارت کمتری در این زمینه برخوردارند را با نکات و موارد مهم مسیریابی در کوهنوردی آشنا کنند و تجربیات خود را در اختیار همنوردان خود بگذارند.
در طول روز یاداشت‌های ذهنی داشته باشید
همانطور که در حال کوهنوردی، پیاده‌روی، طبیعتگردی یا اسکی هستید، از نقاط دیدنی، ایستگاه‌های بین راه و ارتفاعات یادداشت برداری کنید. وقتی بعداً دچار سردرگمی شدید، این یادداشت‌ها می‌توانند مفید باشند.
ویژگی‌های زمین و خطرات بالقوه را شناسایی کنید
در یک صعود کوهنوردی، احتمالا با تعداد انگشت‌شماری از ویژگی‌های زمین یا خطرات احتمالی مواجه خواهید شد که می‌تواند موقعیت‌یابی و مسیریابی در کوهنوردی را چالش‌برانگیزتر کند. توانایی شناسایی این ویژگی‌ها و خطرات، اولین قدم در تصمیم‌گیری در مورد چگونگی ادامه پیمایش است.
توجه: این بخش از مقاله ویژگی‌های رایج زمین و خطرات بالقوه را تعریف می‌کند، اما به معنای جایگزینی آموزش تخصصی یا زمان صرف شده برای تمرین مهارت‌ها نیست. ضروری است که قبل از اقدام به کوهنوردی به دنبال آموزش مناسب باشید.
چالش‌ها و خطرات احتمالی در یک صعود
در اینجا برخی از خطرات احتمالی که در یک صعود با آنها مواجه خواهید شد آورده شده است:
شکاف
در میان یخچال‌ها، شکاف‌هایی وجود دارند که به دلیل حرکت یخچال به وجود می‌آیند. پیمایش در اطراف شکاف‌ها و گاهی اوقات بر فراز شکاف‌ها از چالش‌های بسیاری از صعودهای کوهنوردی است. شکاف‌ها اغلب در مکان‌هایی ظاهر می‌شوند که تنش بر روی برف و یخ وجود دارد، مانند مناطق پرشیب یا جایی که یخچال طبیعی وجود دارد.
برخی از شکاف‌ها آشکار هستند. اما، برخی دیگر نیاز به شناسایی دارند. چشمان خود را برای ترک‌های کوچکی که ممکن است به شکاف‌های بزرگتر تبدیل شوند، باز نگه دارید. افتادگی برف نشانه خوبی از پنهان شدن شکاف زیر آن است. اگر شک دارید که شکافی در نزدیکی آن وجود دارد، می‌توانید از تبر یخ یا چوب اسکی و یا باتوم کوهنوردی خود برای کاوش در یک منطقه استفاده کنید و تغییر در مقاومت برف را بررسی کنید.
تکنیک‌های پیمایش شکاف‌ها عبارتند از راه رفتن در اطراف آنها، پریدن از روی آنها یا عبور از آنها با استفاده از پل‌ها یا نردبان‌های برفی. مکان‌یابی و پیمایش در اطراف یا روی شکاف‌ها مستلزم آموزش مناسب و استفاده از تجهیزات فنی مانند طناب کوهنوردی و تبر یخ است، بنابراین ضروری است قبل از قدم گذاشتن بر روی یخچال مهارت لازم را کسب نموده باشید.
یخ چاک (Bergschrund)
بالاترین شکاف روی یک یخچال کوهستانی را یخ چاک گویند. این فضای گشاده وقتی به وجود می‌آید که یخ و برف موجود در یک یخچال به طرف جلو به حرکت در آمده و از دیواره جدا گردد. یخ‌چاک‌ها گاهی اوقات می‌توانند چالش مهم مسیریابی در کوهنوردی باشند. اگر امکان بالا رفتن از آن وجود ندارد، ممکن است مجبور شوید مسیر خود را به طور قابل توجهی تغییر دهید تا راهی برای دور زدن یخ چاک پیدا کنید.
بهمن
بالا رفتن از کوه‌ها اغلب به معنای پیمایش در شیب‌های تند است که در شرایط خاص ممکن است مستعد ریزش بهمن باشد. قبل از حرکت برای صعود به قله‌ای که شامل برف و یا یخچال است، آشنایی با اصول اولیه بهمن و بهمن شناسی الزامی است.
ریزش سنگ
روی برف کوهنوردی کنید یا روی سنگ، ریزش سنگ از بالا می‌تواند یک خطر جدی باشد. در صورت امکان، از کوهنوردی در زیر صخره‌ها یا برآمدگی‌هایی که احتمال ریزش سنگ وجود دارد خودداری کنید. اگر باید در منطقه ریزش سنگ کوهنوردی کنید، حتما از کلاه ایمنی استفاده کنید.
سریع حرکت کنید و در زمان مناسب صعود کنید. بالا رفتن از مسیر مستعد ریزش سنگ در اوایل فصل زمستان، زمانی که برف سنگ‌ها را در جای خود محکم نگه می‌دارد، ایده خوبی است. همچنین عاقلانه است که در اوایل روز قبل از اینکه خورشید فرصتی برای گرم کردن و آب شدن برف داشته باشد صعود کنید.
آبشارهای یخی
آبشار یخی بخشی از یخچال‌های طبیعی است که با جریان نسبتاً سریع و سطح شکاف‌دار آشفته مشخص می‌شود که بخشی از آن توسط گرانش ایجاد می‌شود. اصطلاح آبشار یخی با قیاس با کلمه آبشار شکل گرفته است که پدیده‌ای مشابه فاز مایع است اما با سرعتی دیدنیتر.
هنگامی که حرکت یخچال سریعتر از جاهای دیگر باشد، بستر یخچال، شیبدار یا باریک می‌شود و جریان نمی‌تواند با تغییر شکل پلاستیکی سازگار شود، یخ می‌شکند و شکاف‌هایی ایجاد می‌کند. صعود و پیمایش از طریق آبشار یخی و زیر آنها می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا یخ در هر زمانی ممکن است بشکند. در صورت امکان، از صعود از طریق آبشار یخی یا مستقیماً زیر آن خودداری کنید. اگر اجتنابناپذیر است، باید سریع حرکت کنید.
دره (Couloirs)
دره به فرورفتگی میان دو کوه گفته می‌شود که در یک جهت گسترش یافته است. دره‌ها یا U شکل یا V شکل و یا ترکیبی از این دو هستند. دره‌های رودخانه‌ای که از حرکت رودخانه شکل می‌گیرد معمولاً v شکل هستند؛ که شکل دقیق آن به مشخصات جریان در آن وابسته است.
دره‌ها یک گذرگاه باریک و یا عمیق با شیب تند در یک زمین کوهستانی و صخره‌ای هستند. این فرورفتگی‌های شیبدار و باریک می‌توانند مسیری را به سمت بالا یا پایین یک بخش صخره‌ای ارائه دهند. اما، آنها بدون خطر نیستند. سنگ‌ها، تکه‌های یخ و بهمن‌ها همگی می‌توانند به سمت پایین سرازیر شوند.
دره‌های باریک که در فصل زمستان با برف یا یخ پر می‌شوند بسیار مهم و قابل توجه‌تر می‌شوند. این ویژگی‌های فیزیکی را همواره باید مورد دقت قرار داد و در موارد لزوم از تجهیزات کافی برای پیمایش در این مسیرها برخوردار بود.
خندق (Moats)
خندق ناحیه‌ای روی برف یا یخچال است که در آن برف یا یخ از صخره‌ها و درختان آب می‌شود و شکاف بزرگی ایجاد می‌کند. عبور از این ناحیه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. اگر نمی‌توانید راهی مشخص در اطراف یک خندق پیدا کنید، ممکن است مجبور شوید از سمتی پایین و از سمت دیگر بالا بروید و یا تراورس کنید.
نقاب برفی
توده‌ای از برف که بر اثر وزش باد بر بالای خط الرأس، یال یا تاجِ کوه و در کناره‌های خندق‌ها جلوتر آمده یا به صورت آویزان فشرده می‌شود و هر لحظه احتمال شکسته شدن و فرو ریختن آن می‌رود نقاب برفی گفته می‌شود. (در سنگنوردی به بالاترین نقطه شیب معکوس گفته می‌شود). نقاب‌های برفی به شدت خطرناک هستند و هر لحظه امکان فروریختن دارند.
برنامه‌ریزی برای فرود
قله کوه فقط نیمه راه است، بنابراین عاقلانه است که در طول صعود کمی زمان و انرژی را صرف فکر کردن و برنامه‌ریزی برای مسیر فرود کنید. این می‌تواند به سادگی نگاه کردن به صعود باشد تا تصویری ذهنی از مسیر فرود در نظر بگیرید. می‌توانید یادداشت‌هایی از نکات کلیدی یا تغییر جهت در طول مسیر بردارید تا هنگام پایین آمدن از کوه این نکات را فراموش نکنید.
برای پیمایش در شرایط مه و برف آماده باشید
آب و هوا می‌تواند به سرعت در کوهستان تغییر کند. آن ابرهای دور می‌توانند به سرعت وارد شوند و قبل از اینکه متوجه شوید همه چیز سفید و غیر قابل رویت می‌شود. هنگامی که در حال اسکی، کوهنوردی یا پیمایش هستید، مه و بوران می‌تواند یک تجربه گیج‌کننده و تحریک‌کننده سرگیجه باشد.
سفید کردن واقعی به این معنی است که شما نمی‌توانید از پایین، شرق از غرب، یا شمال از جنوب را تشخیص دهید. مثل قرار گرفتن در داخل یک توپ پینگ‌پنگ است. رنگ سفید را با برف، باد و سرما ترکیب کنید و حتی با تجربه‌ترین افراد کوهستان متوجه خواهند شد که یافتن مسیر آسان نیست.
توانایی پیمایش در فضای سفید یک مهارت بسیار مهم است.
در اینجا چند روش برای انجام آن وجود دارد:
چوب دستی
استفاده از چوب‌ها و شاخه‌های نسبتا بلند معمولاً راه‌حل مسیریابی در کوهنوردی به روش ساده هستند. اگر مشکوک هستید که آب و هوای نامناسب در حال وقوع است، می‌توانید چوب‌هایی را در فواصل زمانی معین به عنوان علامت در برف فرو کنید. بنابراین در صورت از دست دادن دید، می‌توانید آنها را دنبال کنید.
از چوب دستی می‌توان برای علامت‌گذاری خطراتی مانند نقاب برفی نیز استفاده کرد. برای جلوگیری از ریختن زباله در کوه، چوب دستی‌های خود را در طول مسیر بردارید.
ایجاد نقاط بین راهی با GPS
این یک روش با تکنولوژی بالاتر از قرار دادن چوب دستی است. نقاط بین راهی به سادگی یک مکان روی نقشه است که با استفاده از GPS خود ذخیره می‌کنید. هنگامی که از GPS برای ایجاد نقاط بین راهی برای مکان‌های مهم مانند مسیر پیمایش، محل کمپینگ یا نقاط اصلی در مسیر صعود استفاده می‌کنید، می‌توانید بعداً از دستگاه برای حرکت روی مسیر این نقاط با GPS استفاده کنید تا شما را به آنجا برساند.
با بسیاری از دستگاه‌های GPS، می‌توانید برای ضبط مسیر خود در حین حرکت استفاده کنید و سپس این گزینه را داشته باشید که مسیر را در حالت مه و دید کم دنبال کنید. (حتماً هر سفری را با باتری‌های کاملاً شارژ شده شروع کنید و وسایل یدکی همراه خود داشته باشید.)
از یاتاقان‌های قطب نما استفاده کنید
در آب و هوای خوب، می‌توانید یاتاقان‌های قطب نما را در طول مسیر خود بردارید و آنها را یادداشت کنید تا در صورت از دست دادن دید، بتوانید گام‌های خود را دوباره دنبال کنید. یاتاقان‌های قطب نما به عنوان روش‌های جهت یابی در جهت شمال با زاویه استفاده می‌شوند. آنها به مکان‌یابی اشیا یا موقعیت‌ها در یک صفحه دو بعدی، مانند نقشه یا نمودار کمک می‌کنند.
خوانش ارتفاع سنج را ذخیره کنید
همان کاری که با قطب نما انجام دادید، یادداشت ارتفاع در نقاط خاص در طول مسیر می‌تواند بعداً هنگامی که در شرایط هوایی بد هستید مفید باشد. ارتفاع سنج بارومتریک که همراه با نقشه توپوگرافی استفاده می‌شود، می‌تواند به بررسی موقعیت مکانی فرد کمک کند. قابل اعتمادتر و اغلب دقیق‌تر از گیرنده GPS برای اندازه‌گیری ارتفاع است.
سیگنال GPS ممکن است در دسترس نباشد، به عنوان مثال، هنگامی که در اعماق یک دره قرار دارید. از آنجایی که فشار هوا با تغییر آب و هوا تغییر می‌کند، کوهنوردان باید به طور دوره‌ای ارتفاع سنج‌های خود را زمانی که به ارتفاع شناخته شده‌ای می‌رسند، مانند اتصال مسیر یا قله‌ای که روی نقشه توپوگرافی مشخص شده است، مجددا کالیبره کنند.
توقف حرکت
گاهی اوقات بهترین گزینه توقف حرکت و انتظار برای آب و هوای مناسب خواهد بود. اگر احساس می‌کنید با خیال راحت نمی‌توانید به سمت بالا یا پایین کوه ادامه مسیر دهید، ممکن است بهتر باشد تا زمانی که دید بهتری پیدا کنید، متوقف شوید.
آماده شدن برای توقف
هر اتفاقی رخ داد وحشت نکنید. اگر از امنیت خود می‌ترسید یا نگران گم شدن در کوهستان هستید، وقت آن رسیده است که توقف کنید و یا به مکان امنی بروید. امیدوارم آماده باشید که مدتی را در کوهستان بگذرانید. برزنت نجات خود را بردارید و یک سرپناه بسازید، ژاکت خود را به تن کنید، یک میان وعده بخورید و کمی آب بنوشید. توقف بهتر از گم شدن یا مجروح شدن است.
ایمنی در کوهنوردی مسئولیت شماست. هیچ مقاله یا ویدیویی نمی‌تواند جایگزین آموزش و تجربه واجد شرایط شود.
منابع: mountainjourney.com, rei.com ترجمه: پریسا رهبری
سلام، خسته نباشید، بهتون تبریک میگم بابت سایت خوب و دوستداشتنی که دارید. من هر هفته منتظرم تا ببینم چه مطلب جدیدی قراره منتشر کنید. مطالبتون خیلی مفید و کاربردی هست و با اینکه شاید بعضی موضوعات تکراری باشه و در سایتهای دیگه هم موجود باشه ولیکن مطالب شما مفصل و مشروح‌تر هست و با خواندن مطالب شما پاسخم رو میگیرم و نیازی به جستجوی بیشتر در اینترنت ندارم. بهتون خداقوت میگم و براتون آرزوی موفقیت دارم.