دیدنیهای اردبیل
دیدنیهای اردبیل هر فرد یا گروه را که فکر برنامه‌ریزی برای سفر و ایرانگردی در سر دارد را بر آن می‌دارد تا به این شهر زیبا و پرجاذبه شمال‌غرب ایران سفر کند. شرح دیدنیهای اردبیل برای درک زیبایی‌ها و جاذبه‌های آن کافی نیست و در صورت امکان نباید خود را از لذت حضور در این مناطق محروم کرد.
استان اردبیل از مناطق گردشگری و تاریخی ایران به حساب می‌آید. استانی با بناهای تاریخی، باستانی، مقبره‌ها و بقعه‌ها که ذهن هر گردشگری را به عمق تاریخ کهن این سرزمین خواهد برد. آب و هوای مطبوع و خنک استان اردبیل در فصل‌های بهار و تابستان و آبگرمهای متعدد آن، از دیگر ویژگی‌هایی هستند که دلیل جذب گردشگران به این منطقه می‌باشد.
تاریخ، طبیعت، تفرجگاه، آبدرمانی و جاذبه‌های بکر طبیعی دیگر، همه را می‌توان در استان اردبیل دید و از تک تک لحظات حضور در این بخش از ایران لذت برد.
جاذبه‌های طبیعی اردبیل
استان اردبیل یکی از مناطق گردشگری و تاریخی است که در منطقه آذربایجان و شمال‌غربی ایران واقع شده است. شهر اردبیل، مرکز این استان با قدمتی ۳۰۰۰ ساله در حاشیه جاده ابریشم قرار گرفته است. این استان دارای ۱۰ شهرستان است که هرکدام جذابیت‌ها و ویژگی‌های خاص خود را دارند.
خلخال با جاذبه‌های گردشگری زیبا و بناهای تاریخی و پل معلق مشگین شهر از شهرهای دیدنی این استان هستند. در این میان شهرستان سرعین با چشمه‌های آب گرم متعدد، بیشترین تعداد گردشگران را به خود اختصاص می‌دهد.
قابلیت‌های اردبیل در صنعت توریسم
استان اردبیل با داشتن کلکسیونی ارزشمند از پدیده‌های طبیعی و آثار فرهنگی و تاریخی نه تنها در سطح کشور بلکه در سطح جهان از پتانسیل‌های فوق‌العاده در صنعت توریسم برخوردار است. می‌توان با یک برنامه‌ریزی هوشمندانه و علمی با صنعتی بدون دودکش، موجب رشد اقتصادی و اشتغال استان شد.
آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی به یادگار مانده از دوره‌های ماقبل تاریخ را می‌توان در اردبیل مشاهده کرد. اردبیل یکی از مهمترین مراکز چشمه‌های آبگرم و معدنی ایران و خاورمیانه است. کوه سبلان با داشتن یکی از مرتفعترین دریاچه آب شیرین جهان در دهانه آتشفشانی خود و دامنه‌های زیبا از مناطق زیبای گردشگری محسوب می‌گردد.
جنگل‌های بکر و زیبای فندقلو، دره‌های زیبا و شگفت‌انگیز همچون شیروان دره، چشمه آبگرم قینرجه یکی از داغترین چشمه‌های آبگرم جهان، وجود دریاچه‌ها، رودخانه‌ها، چشمه‌های آهکی، پیست اسکی آلوارس، زیستگاه‌ها و مناطق حفاظت شده، آبشارهای زیبا همه از قابلیت‌های این استان برای صنعت توریسم است.
اردبیل شهر خاندان صفوی
اردبیل یکی از کلان شهرهای ایران و مرکز استان اردبیل است. اردبیل واژه‌ای اوستایی است که از دو بخش آرتا (مقدس) و ویل (شهر) به معنی «شهر مقدس» تشکیل شده است. این شهر در قبل و پس از اسلام از مراکز مهم آذربایجان بوده است.
یکی از مهمترین دلایل شهرت و اهمیت اردبیل وجود سر حلقه سلسله صفویه، است. شیخ صفی‌الدین از این شهر برخاست و در همین جا به خاک سپرده شد. بقعه ایشان شامل قندیل‌خانه، چینی‌خانه، کتابخانه و مسجد جنت‌سرا می‌باشد.
با ظهور شیخ صفی‌الدین و خاندان صفوی، اردبیل اعتبار ویژه‌ای یافت. این شهر در زمان تیمورشاه به دارالارشاد و در زمان سلاطین صفوی با عنوان دارالامان از جایگاه خاصی برخوردار گردید. شهر اردبیل در بین ارتفاعات کوهستانی ساوالان (سبلان)، باغرو (تالش) و بزقوش محصور شده است. به همین علت یکی از سردترین شهرهای ایران است.
زبان و فرهنگ مردم اردبیل
مردم استان اردبیل به زبان ترکی آذربایجانی و با لهجه اردبیلی صحبت می‌کنند. میهمان‌نوازی و رعایت آداب و رسوم خاص آذربایجان از ویژگی‌های مردم این استان است. از این گذشته غذاهای خوشمزه از دیگر جنبه‌های لذیذ مهمان‌نوازی این مردمان شریف است.
بناهای تاریخی اردبیل
اردبیل از شهرهای بزرگ با پیشینه‌ای تاریخی است. سبک معماری ایرانی-اسلامی بناهای معروف این استان علاوه بر اینکه جاذبه‌ای گردشگری محسوب می‌شود، بیانگر عظمت و عمق فکری مهندسان دست‌اندرکار آن دوران می‌باشند.
بازار قدیمی و سرپوشیده اردبیل، موزه‌ها و خانه‌های زیبا نمونه‌ای چند از مناطق دیدنی اردبیل هستند. همه اینها از دلایل محبوبیت اردبیل در بین مسافران و گردشگران به شمار می‌رود.
مقبره شیخ امین‌الدین جبرائیل، جمعه مسجد اردبیل، کلیسای مریم مقدس، حمام ملا هادی اردبیل، برج شاطر، کهنه قلعه، قلعه قهقهه، مقبره تاریخی شیخ حیدر، پیکره سنگی بابا داود، عمارت آقازاده اردبیلی از دیگر بناهای تاریخی و زیبای این شهر محسوب می‌شوند که بازدید از آنها اطلاعات بیشتری در مورد آثار معماری ایرانی-اسلامی و حجاری اردبیل آشنا می‌کند.
بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی
از مهمترین مناطق دیدنی اردبیل آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی جد پادشاهان صفوی است. آرامگاه وی مجموعه‌ای از مقبره پادشاهان، مشایخ و بزرگان صفوی است. این بنا یکی از ۱۰ اثر باستانی و ارزشمند ایران محسوب می‌شود.
در این آرامگاه می‌توانید مجموعه‌ای کم نظیر از گچبری، خوشنویسی و کاشیکاری را در یک بنا ببینید. مقبره شاه اسماعیل اول (نخستین پادشاه صفویه) و تاجلی بگیم، همسر شاه اسماعیل (مادر شاه طهماسب) نیز در این آرامگاه قرار دارند.
علاوه بر این برخی از مشایخ و صاحب‌منصبان دوران صفوی و نیز شهیدان ایرانی جنگ چالدران در این مکان دفن شده‌اند. چینی‌خانه، مسجد، جنت‌سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه و چراغ‌خانه از دیگر بخش‌های این مجموعه است. مجموعه‌ای که ساعت‌ها شما را متحیر خواهد کرد.
اردبیل شهر آب و آبشار
بهترین زمان برای سفر به اردبیل فصل‌های بهار و تابستان است. شهری که متوسط دمایش در تابستان به ۱۹ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این یعنی برای فرار از گرما می‌توانید به آن پناه ببرید. اردبیل سرزمین دشت‌های سرسبز، دریاچه‌ها و آبهای گرم و گردنه حیران هست. دشت‌هایی با چشمه‌های روان و آبشارهای زیبا.
آبشارها از زیباترین مناطق دیدنی اردبیل به شمار می‌روند. مطمئنا در سفر به اردبیل شما آبشارهای زیادی را خواهید دید. آبشارهای آغ بولاق، سردابه، گورگور آلوارس نمونه‌های معروف این آبشارها هستند. هریک از این جاذبه‌های طبیعی علاوه بر تفرجگاه، خواص درمانی منحصر به خودشان را هم دارند.
چشمه گورگور از جمله چشمه‌های مشهور منطقه سبلان می‌باشد. این چشمه در دره آلوارس یا قیزیل گوللر، یکی از عریض‌ترین و با صفاترین دره‌های سبلان واقع است. آبشار حاصل این چشمه در ارتفاع ۲۴۲۰ متری از سطح دریا است.
خروجی آب این چشمه بسیار بالا بوده و آب از شکاف‌های دیواره صخره‌ای مشرف به دره با فشار بیرون می‌آید. چشمه تا رسیدن به بستر رودخانه و آبشار مسیری با شیب تند را طی می‌کند. با توجه به موقعیت تفریحی و گردشگری دره قیزیل گوللر، پیست اسکی آلوارس، چشمه و آبشار گورگور، فضای سبز جالب و چشم‌نوازی از نظر گردشگری در این منطقه ایجاد شده است.
رودخانه‌های اردبیل
اردبیل به علت موقعیت جغرافیایی خاصی که در آن قرار گرفته، شهری پر آب است. این شهر پر از چشمه، رودخانه و دریاچه است. به هر سو که نگاه کنید چشمه روان یا رودخانه در جریان خواهید دید. از مهمترین رودخانه‌های اردبیل می‌توان رودخانه ارس ( آراز چای )، بالیقلو چای ( ماهی‌دار )، قره سو، خیاو و هِروآباد را نام برد.
یکی از مناطق دیدنی اردبیل رودخانه بالیقلو چای (رودخانه ماهی‌دار) است. اردبیل پر از رودخانه و چشمه است و رودخانه بالیقو یکی از زیباترین این رودخانه‌هاست. جالب است بدانید در طول سال مردم اردبیل از این رودخانه ماهی هم می‌گیرند.
بالیقلو از جمله رودخانه‌هایی دائمی است که از گردنه بالیقلو در جنوب‌غربی شهر نیر حدفاصل دو رشته بزقوش و سبلان سرچشمه می‌گیرد. به دلیل زیست انواع ماهی‌ها مثل قزل آلای خال قرمز، سس ماهی، ماهی سیاه و شاه کولی در این رودخانه، به آن نام بالیقلو داده‌اند.
دریاچه‌های اردبیل
یکی دیگر از زیبایی‌ها و جاذبه‌های گردشگری و طبیعتگردی اردبیل، دریاچه‌های آن است. دریاچه شورابیل، دریاچه نئور و قالخانلو از جمله این دریاچه‌ها هستند. این دریاچه‌ها طبیعت زیبا و دل‌انگیزی را به مناطق اطراف بخشیده است. آب و طبیعت سرسبز در یک قاب تصویر واقعا بی‌نظیر است.
دریاچه شورابیل مکانی توریستی با زیبایی‌های طبیعی در شهر اردبیل محسوب می‌شود. دلیل نامگذاری دریاچه به این نام، به دلیل شوری بیش از حد آن در گذشته بوده است. شور در ترکی به معنای پرنمک است. جالب است بدانید که قدمت دریاچه شورابیل از دریاچه ارومیه بیشتر است.
این دریاچه زیستگاه انواع پلیکان، اردک، غاز، لک‌لک، مرغابی، حواصیل و… است. هنگام غروب خورشید پرواز پرندگان در این دریاچه، تصاویر فوق‌العاده زیبا و حیرت‌انگیزی را ایجاد می‌کند.
تالابهای اردبیل
تالاب پته‌خور مناسب‌ترین زیستگاه جهت استراحت موقت درنای سیبری که در حال انقراض می‌باشد. یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و مناطق دیدنی اردبیل، تالابهای آب گرم هستند. تالاب فصلی نوشار، تالاب شور گؤل (دریاچه شور)، قره گؤل (دریاچه سیاه)، پته‌خور نمونه‌هایی از این تالاب‌ها هستند.
تالاب قره گل به قطر حدود ۳۰۰ متر از گرد آمدن آب برف‌ها و سیلاب‌ها به وجود آمده است. بیشترین عمق آن ۳ متر تخمین زده شده است. اضافه شدن خاکستر آتشفشانی به خاک بستر تالاب، دورنمای سیاه رنگی به آب تالاب بخشیده است. به همین دلیل به قَره‌گُل یعنی تالاب سیاه معروف شده است. این تالاب زیستگاه برخی از پرندگان مهاجر و زیستگاه تابستانی است.
پیست اسکی آلوارس
پیست اسکی آلوارس در فاصله ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار گرفته است. این پیست دومین پیست اسکی استاندارد ایران است. در ارتفاع ۳۲۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. به علت بارندگی فراوان برف در طول پاییز و زمستان و به علت دیر ذوب شدن برف‌های این منطقه، شش الی هشت ماه از سال مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قالی معروف اردبیل
یک جفت قالی معروف در آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی یافت شده است. این قالی از نظر طرح و بافت یکی از نفیس‌ترین و مشهورترین قالی‌های جهان است. این قالی در فهرست ۵۰ اثر شاهکار هنری برگزیده جهان قرار گرفته است.
قالی اردبیل یک سند تاریخی با تاریخ و امضا است و در سال ۹۱۸ خورشیدی (۹۴۶ ه.ق / ۱۵۳۹ میلادی) در سیزدهمین سال پادشاهی شاه طهماسب بافته شده است. تار و پود و گره‌های آن ابریشمی است. در مارس ۱۸۹۳ «موزه ویکتوریا و آلبرت» لندن، با پرداخت ۲۰۰۰ پوند از «کمپانی رابینسون» این قالی‌ها را خریداری کرد.
ناگفته نماند که هنرمندان کشورمان این فرش را با همان طرح و اندازه دوباره بافته و در آرامگاه شیخ صفی‌الدین به معرض نمایش گذاشتند.
گردنه حیران
از زیباترین مناطق دیدنی اردبیل گردنه حیران است. این مسیر بهشتی از یک طرف مشرف به کوه‌های پوشیده از جنگل‌های انبوه است و از سوی دیگر مشرف به دره‌‌ای نه چندان عمیق که رود ارس (آراز چای) از میان آن عبور می‌کند. این رود تعیین کننده مرز ایران و آذربایجان است.
این گردنه حیرت‌انگیز در بیشتر زمان‌ها در زیر پوششی از مه قرار دارد. از نظر طبیعی دره‌ها و کوهپایه‌های آن، پوشیده از گل‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند.
آبگرمهای سرعین
آب‌گرم‌ها یکی از مکان‌های دیدنی سرعین اردبیل هستند. سرعین یکی از شهرهای توریستی استان اردبیل است که در ۳۰ کیلومتری غرب شهر اردبیل قرار گرفته است. اصلی‌ترین جاذبه گردشگری این شهر، چشمه‌های آبگرم می‌باشد که خواص درمانی دارند. در سفر به سرعین تعداد زیادی چشمه‌های آبگرم خواهید دید.
آبگرم گاومیش گلی، قره سو، ساری سو، پهنلی سو، گوز سویی و مجتمع‌های آبدرمانی سبلان، بش باجیلار و حمام طبیعی شفا از معروفترین آنهاست. این چشمه‌ها باعث شده در سال گردشگران زیادی به این شهر سفر کنند.
شهرت شهر سرعین هم به همین چشمه‌ها و طبیعت سرسبز و پرآب است. این شهر به غیر از آبگرم، دو استخر آب سرد با آب گازدار دارد که می‌توان آب گازدار آن را نوشید. از معروفترین محصول و سوغاتی مناطق اطراف سبلان و به خصوص سرعین عسل و سرشیر را می‌توان نام برد.
سوغات اردبیل
قالی، گلیم و جاجیم اردبیل از قدیم شهرت فراوان داشتند. این صنایع دستی از کالاهای نفیس منطقه آذربایجان هستند. از دیگر صنایع دستی چشمگیر اردبیل شال‌‌بافی، پشتی، قلاب‌دوزی، نقره‌کاری، قلم‌زنی، خاتم‌کاری و سفال‌گری است.
یکی از مشهورترین سوغات اردبیل که همه می‌دانیم، عسل است. این عسل از گل‌های دامنه‌ی سبلان (کوه ساوالان) و در طبیعت پاک و بکر آن تولید می‌شود. از دیگر سوغات، عصاره گل‌های سبلان، حلوای سیاه، سرشیر، کره محلی، شکلات روسته، شیرینی‌های محلی و تخمه آفتابگردان است.
اقامت در شهر اردبیل
در اردبیل هتل‌های زیادی وجود دارند. هتل‌ها خود یکی از مناطق دیدنی اردبیل به شمار می‌روند. هتل‌های مجلل شورابیل، هتل لاله سرعین، هتل سبلان، هتل‌های معمولی نادری، شیخ صفی، پیمان سرعین یا هتل صحت سرعین. قیمت این هتل‌ها برای یک شب اقامت در اتاق دونفره، در کمترین حالت ۶۰ هزار تومان و در بیشترین حالت ۳۰۰ هزار تومان است.
از طریق زمینی و هوایی می‌توانید به اردبیل سفر کنید. ما به شما مسیرهای زمینی را پیشنهاد می‌کنیم. راه‌های زمینی اتوبوس و اتومبیل شخصی است. در میان مسیر‌هایی که می‌توانید با اتومبیل شخصی به اردبیل بروید، مسیرهای جاده اسالم به خلخال یا گردنه حیران پیشنهاد می‌شود.
با انتخاب این مسیرها شاید کمی مسیرتان طولانی شود در عوض مناظر بسیار دیدنی و زیبای این جاده‌ها یکی از بهترین خاطرات سفرتان را رقم خواهند زد.
به طور کلی قیمت‌ها در اردبیل خیلی پایین است. شما بهترین غذاها با بالاترین کیفیت را می‌توانید با مبلغ پایینی میل کنید. حتما غذاهای محلی این شهر را امتحان کنید. برای هر وعده ناهار و شام برای یک نفر مبلغ ۱۰ الی ۲۰ هزار تومان را در نظر بگیرید.
امیدواریم این شرح از دیدنیهای اردبیل یکی از دلایل شما برای انتخاب این شهر به عنوان مقصدی برای سفر به آن باشد.
عکسهایی از دیدنیهای اردبیل
منبع: دانشنامه ویکی پدیا، روزچین و … گردآوری: حامد اسپرهم