دریاچه گهر | نگین اشترانکوه
دریاچه گهر یکی از زیباترین و بکرترین دریاچه‌های ایران است که در دل رشته‌کوه زاگرس و منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه واقع شده است.
این دریاچه با طبیعت چشم‌نواز، هوای خنک کوهستانی و مسیرهای جذاب کوهنوردی، یکی از مقاصد محبوب طبیعت‌گردان و علاقه‌مندان به کوهنوردی است. اگر قصد سفر به یک منطقه‌ی کم‌نظیر کوهستانی دارید، دریاچه گهر می‌تواند انتخابی ایده‌آل برای شما باشد.
در این مطلب از سایت عاشقان طبیعت ایران، با شما همراه هستیم تا هر آنچه باید درباره دریاچه گهر بدانید را بررسی کنیم؛ از مسیر دسترسی و آب‌وهوا گرفته تا نکات مهم کوهنوردی و سفر.
موقعیت جغرافیایی دریاچه گهر
دریاچه گهر از دیدنیهای لرستان، در دل منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه و بین شهرهای دورود و الیگودرز قرار دارد. این دریاچه یکی از مرتفع‌ترین دریاچه‌های آب شیرین ایران است و در ارتفاع حدود ۲۳۵۰ متر از سطح دریا واقع شده است.
این دریاچه در قلب منطقه‌ی حفاظت‌شده اشترانکوه و در میان قله‌هایی چون اشتران، گل گل و کوله‌لر محصور شده است. سرچشمه اصلی آن، ذوب برف‌های کوه‌های اطراف به‌ویژه قله‌های بلند زاگرس است.
دریاچه گهر از دو بخش تشکیل شده:
- گهر بزرگ (دریاچه بالا) با طول تقریبی ۱۷۰۰ متر
- گهر کوچک (دریاچه پایین) که کوچکتر است و در پایین‌دست گهر بزرگ قرار دارد.
ویژگی‌های دریاچه گهر
- طول دریاچه: حدود ۱۷۰۰ متر
- عرض متوسط: ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر
- عمق: تا ۲۸ متر در عمیق‌ترین قسمت
- آب: زلال، شیرین و بسیار شفاف
- مساحت: تقریباً ۱۰۰ هکتار
- دمای هوا در تابستان: بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد
آب زلال و آبی رنگ این دریاچه باعث شده که لقب “نگین فیروزه‌ای زاگرس” را به خود اختصاص دهد.
حیات وحش منطقه دریاچه گهر
در اطراف دریاچه گهر، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و طبیعت بکر منطقه اشترانکوه، تنوع زیستی بالایی دیده می‌شود.
این منطقه یکی از زیست‌بوم‌های ارزشمند ایران است که هم حیوانات و هم گیاهان کمیاب را در خود جای داده است. در ادامه، با مهم‌ترین گونه‌های حیات‌وحش منطقه آشنا شوید:
پستانداران
- خرس قهوه‌ای: یکی از شاخص‌ترین پستانداران منطقه است که معمولاً در ارتفاعات اشترانکوه دیده می‌شود.
- گرگ خاکستری: این شکارچی باهوش در شب‌ها فعال‌تر است و در مناطق خلوت حضور دارد.
- کل و بز وحشی: در شیب‌های کوهستانی اطراف دریاچه، گله‌های آن‌ها را می‌توان مشاهده کرد.
- روباه، شغال، خرگوش کوهی و سنجاب ایرانی از دیگر پستانداران منطقه‌اند.
پرندگان
- عقاب طلایی: این پرنده شکاری بزرگ، در ارتفاعات اطراف لانه می‌سازد.
- هما (لاشخور) که به «پرنده‌ی افسانه‌ای» نیز معروف است، از جذاب‌ترین پرندگان نادر منطقه است.
- سبزقبا، کبک، تیهو، دارکوب و چکاوک کوهی در اطراف دریاچه دیده می‌شوند.
- پرندگان مهاجر نیز در فصول مختلف سال از منطقه عبور می‌کنند.
خزندگان و دوزیستان
- مار جعفری و مار قیطانی در مناطق سنگی و خشک اطراف یافت می‌شوند (با احتیاط قدم بردارید).
- لاک‌پشت‌ها و قورباغه‌ها در نزدیکی رودخانه گهررود و بخش‌هایی از دریاچه حضور دارند.
آبزیان دریاچه
- ماهی قزل‌آلای خال‌قرمز و ماهی سفید رودخانه‌ای در آب زلال و سرد گهر زندگی می‌کنند.
نکته مهم برای طبیعت‌گردان
- هرچند دیدن حیات وحش جذاب است، اما به هیچ‌وجه به حیوانات نزدیک نشوید یا به آن‌ها غذا ندهید.
- استفاده از دوربین دوچشمی برای مشاهده امن حیات‌وحش توصیه می‌شود.
- با تولید صدا، پرتاب سنگ یا ریختن زباله، زیست‌گاه آن‌ها را مختل نکنید.
چرا دریاچه گهر مقصد محبوب کوهنوردان است؟
- ترکیب کوه و دریاچه: قرارگیری دریاچه در دل کوه‌ها، زیبایی چشمگیری به آن داده و یکی از جذاب‌ترین مناظر کوهنوردی در ایران را خلق کرده است.
- مسیر کوهنوردی جذاب: مسیر دسترسی به دریاچه از طریق کوه‌پیمایی در طبیعتی بکر و سرسبز می‌گذرد.
- آب‌وهوای کوهستانی: هوای خنک در تابستان و سکوت دل‌انگیز کوه‌ها، هر کوهنوردی را مجذوب خود می‌کند.
- فرصت‌های کمپینگ: اطراف دریاچه، مکان‌های مناسبی برای برپایی چادر و شب‌مانی در دل طبیعت وجود دارد.
مسیر دسترسی به دریاچه گهر
برای رسیدن به دریاچه گهر، مسیرهای مختلفی وجود دارد که معروف‌ترین و رایج‌ترین آن مسیر دورود به گهر است. در ادامه مراحل این مسیر را بررسی می‌کنیم:
- ابتدا به شهر دورود بروید که از طریق قطار، اتوبوس یا خودروی شخصی از شهرهایی مانند تهران، اصفهان یا اهواز قابل دسترسی است.
- از دورود تا منطقه چشمه خیه (پارکینگ کوهنوردان): این مسیر حدود ۳۰ کیلومتر است که با وانت یا نیسان‌های محلی طی می‌شود.
- از چشمه خیه تا دریاچه گهر: یک مسیر پیاده‌روی ۱۷ کیلومتری است که حدود ۴ تا ۵ ساعت زمان می‌برد.
این مسیر برای کوهنوردان متوسط قابل‌عبور است و نیازی به تجهیزات کوهنوردی سنگین ندارد، اما کفش مناسب، آب کافی و کوله‌پشتی سبک توصیه می‌شود.
بهترین زمان سفر به دریاچه گهر
بهترین فصل بازدید از دریاچه گهر اواسط خرداد تا اواخر شهریور است. در این زمان‌ها مسیر باز، هوا معتدل و طبیعت اطراف سرسبز و پرگل است. در فصل‌های سرد سال به دلیل بارش برف، مسیرها مسدود شده و دسترسی به دریاچه دشوار یا غیرممکن می‌شود.
امکانات و نکات مهم برای بازدید از دریاچه گهر
- امکانات رفاهی: در اطراف دریاچه امکانات رفاهی محدودی وجود دارد (مانند سرویس بهداشتی و بوفه کوچک در فصل شلوغ)، اما برای سفر بهتر است تجهیزات کامل همراه داشته باشید.
- کمپینگ: چادر زدن در حاشیه دریاچه مجاز است و مکان‌های مناسبی برای اقامت شبانه وجود دارد.
- آب آشامیدنی: از آب دریاچه برای آشامیدن استفاده نکنید. یافتن آب در طبیعت و روش‌های تصفیه آن را بیاموزید. آب جوش یا تصفیه‌شده همراه داشته باشید یا از آب چشمه‌ها با فیلتر استفاده کنید.
- شنا (با احتیاط): در بخش‌های کم‌عمق و با نظارت، برخی مسافران از آب‌تنی لذت می‌برند.
- تماشای ستارگان: آسمان شب گهر یکی از تاریک‌ترین و شفاف‌ترین آسمان‌های ایران است. عکاسی از طبیعت بی بدیل گهر را فراموش نکنید.
- محیط زیست: دریاچه گهر یکی از مناطق حفاظت‌شده است. حتماً زباله‌های خود را جمع‌آوری کرده و از آسیب‌زدن به طبیعت خودداری کنید.
تجربه‌ی کوهنوردی و ماجراجویی در گهر
مسیر رسیدن به دریاچه گهر به‌خودی‌خود یکی از تجربه‌های ناب کوهنوردی است. عبور از دره‌ها، شنیدن صدای پرندگان، عبور از چشمه‌ها و لذت رسیدن به دریاچه پس از چند ساعت پیاده‌روی، حسی وصف‌ناپذیر دارد.
اگر اهل ماجراجویی هستید، می‌توانید پس از رسیدن به دریاچه، به سمت قله اشترانکوه یا گهر کوچک ادامه مسیر دهید. این برنامه برای کوهنوردان حرفه‌ای مناسب است و به تجهیزات فنی و آمادگی بدنی بالا نیاز دارد. از جاذبه‌های اطراف دریاچه گهر می‌توان به قله سنبران بام استان لرستان یکی از قله‌های اشترانکوه اشاره کرد.
نکات مهم برای سفر به دریاچه گهر
- حتماً زباله‌های خود را جمع‌آوری و با خود بازگردانید (اصل «بدون اثر» را رعایت کنید).
- از روشن کردن آتش در فصل خشک و بدون کنترل خودداری کنید.
- در اطراف دریاچه ماهیگیری و استفاده از قایق ممنوع است.
- تجهیزات ضروری مثل کیسه‌خواب، چراغ‌قوه، چادر، و خوراک سبک جهت آشپزی در طبیعت همراه داشته باشید.
- حیات‌وحش منطقه مانند روباه، شغال و پرندگان نادر را بدون ایجاد مزاحمت مشاهده کنید.
سخن پایانی
دریاچه گهر یکی از زیباترین و بکرترین مقاصد کوهنوردی و طبیعتگردی ایران است. اگر به دنبال مقصدی هستید که هم مسیر کوه‌پیمایی داشته باشد، هم طبیعت چشم‌نواز و هم فرصت کمپینگ، حتماً دریاچه گهر را در لیست سفرهای خود قرار دهید.
در سفر به گهر، سعی کنید با حفظ محیط‌زیست، به زیبایی‌های آن احترام بگذارید تا نسل‌های بعدی نیز از این طبیعت کم‌نظیر بهره‌مند شوند.
ما شب به دریاچه رسیدیم – چادر زدیم و خوابیدیم و صبح در بهشت بیدار شدیم – تنها مشکلش – دستشویی های ویرانه اش بود که خیلی حالمو گرفت – گوشه ای از بهشت بدون توالت تمیز
مسیر دریاچه گهر از سمت دورود خیلی طولانی بود البته بین راه چند تا چشمه بودش. یه بین راهی هم درست کرده بودن که میشد خوراکی خرید و چند دقیقه ای استراحت کرد. حتما موقع رفتن کلاه و عینک و ضد آفتاب داشته باشین تا دچار سوختگی نشین. بهتر اینه که صبح زود راه بیفتین تا به آفتاب ظهر نخورین. با همه سختی ها و مسافت طولانی که داشت ولی وقتی به خود دریاچه می رسین عالیه و به سختی مسیر می ارزید.
مرسی از مطلب بسیار خوبتون