صعود از جبهه شمال شرقی دماوند

جبهه شمال شرقی دماوند (مسیر روستای ناندل) از زیباترین مسیرهای صعود به قله دماوند است. اگر قصد صعود به قله دماوند و یا بازدید از مناظر آن را دارید این مسیر را انتخاب کنید. زیبایی‌های بخش شمال شرقی دماوند بی شمار است و حتی تصاویر نیز توان نمایش آن را ندارد.

ویژگی‌های جغرافیایی و زمین شناختی کوه دماوند

کوه دماوند در ۹۰ کیلومتری شمال شرقی تهران و ۷۵ کیلومتری جنوب غربی شهر آمل در البرز مرکزی و بخش لاریجان استان مازندران قرار دارد و جاده توریستی هراز که تهران را به مازندران متصل می‌سازد از نزدیکی آن عبور می‌کند.

قله دماوند به ارتفاع ۵۶۱۰ متر، بعنوان بام ایران و با شهرتی جهانی یکی از منحصربفردترین جاذبه‌های طبیعی ایران بشمار می‌رود. همچنین بلندترین شیب را در بین قله‌های آتشفشانی دنیا دارد که این کوه را در رده دوازدهم بلندترین قله‌های دنیا از نظر ارتفاع نسبی قرار می‌دهد.

در عین حال دماوند بعنوان بلندترین قله مخروطی جهان کم‌گذرترین قله مخروطی جهان توسط کوهنوردان خارجی به‌ شمار می‌رود.

مسیر دسترسی به روستای ناندل ( جبهه شمال شرقی دماوند )

اگر قصد استفاده از اتوموبیل شخصی خود را دارید باید از تهران به سمت آمل حرکت نمایید و وارد جاده هراز شوید. پس از عبور از پلور، گزنک، تونل وانا، بایجان و پاسگاه، در سمت چپ جاده خروجی روستای ناندل واقع گردیده است. بعد از پاسگاه بایجان و عبور از تونل شماره ۸ در سمپ چپ تابلویی در اول مسیر وجود دارد که نوشته شده به سمت خانه کوهنورد ناندل.

این خروجی نه چندان هموار، ۱۶ کیلومتر تا روستای حاجی دلا، ۱۸ کیلومتر تا میان ده و ۱۹ کیلومتر تا ناندل فاصله دارد مسیر را با سرعت مطمئن طی نمایید و در نهایت به روستای بسیار زیبای ناندل در ارتفاع حدود ۲۳۰۰ متری برسید.

اگر قصد استفاده از وسایل نقلیه عمومی را دارید و از یکی از استان‌های جنوبی یا مرکز کشور برای صعود به دماوند یا بازدید از روستا می‌آیید پیشنهاد می‌کنیم که قبل از حرکت با مسئول خانه کوهنورد ناندل جناب آقای صالحی هماهنگی‌های لازم را انجام دهید.

به طور مثال می‌توانید بلیط آمل را تهیه نمایید و پس از عبور از تهران و ورود به جاده هراز و گذشتن از آب گرم لاریجان در محلی که با آقای صالحی قرار گذاشته‌اید از اتوبوس پیاده شوید ( پارکینگ بعد از فرعی روستای کهرود محل مناسبی است ).

منتظر بمانید تا آقای صالحی (مسئول خانه کوهنورد ناندل) با نیسان به دنبال شما بیایند و شما یا تیمتان را به ناندل برساند.

خانه کوهنورد ناندل ( جبهه شمال شرقی دماوند )

در ابتدای روستای ناندل یک خانه دو طبقه برای کوهنوردان در نظر گرفته شده که شامل یک حیاط برای پارکینگ خودرو، دو اتاق (یکی بزرگ و یکی کوچک)، حمام و سرویس بهداشتی می‌باشد. ظرفیت خانه کوهنورد ناندل (در بهترین حالت) حدود بیست نفر می‌باشد.

روستای ناندل سیستم گازکشی ندارد بنابراین اگر قصد استفاده از حمام را دارید باید با مسئول خانه هماهنگ نمایید تا آبگرمکن گازوئیلی را برای شما روشن نماید.

اگر برنامه فشرده‌ای ندارید پیشنهاد می‌کنیم یک روز قبل از آغاز صعود، در روستای ناندل بمانید، چرا که هم می‌توانید از زیبایی‌های روستا و دشت‌های اطراف لذت ببرید و هم اینکه با توجه به ارتفاع ناندل که حدود ۲۳۰۰ متر می‌باشد بدن شما زمان بیشتری برای تطابق با شرایط با ارتفاع خواهد داشت.

ناندل مبدا صعود به قله دماوند از دو جبهه ( جبهه شمال شرقی دماوند )

روستای ناندل مقصد کوهنوردانی می‌باشد که قصد صعود به بام ایران را از جبهه شمالی دارند. برای رسیدن به جبهه شمالی بعد از خروج از روستای ناندل و رسیدن به دو راهی مسیر را به سمت راست ادامه می‌دهند و خود را به سنگ بزرگ (آلمیوم) و ابتدای جبهه شمالی می‌رسانند و بعد از جانپناه‌های ۴۰۰۰ هزار و ۵۰۰۰ هزار متری به سمت قله می‌روند.

صعود به قله دماوند از جبهه شمال شرقی ( یال یُخار )

برای رسیدن به گوسفندسرای گردنه سر، یعنی ابتدای مسیر شمال شرقی ( از ناندل ) می‌توانید با هماهنگی با آقای صالحی (مسئول خانه کوهنورد ناندل) یا دیگر روستاییان عزیز از نیسان استفاده نمایید و اینگونه مقدار زیادی در وقت و انرژی خود صرفه‌جویی نمایید بعد حدود یک ساعت نیسان‌سواری خود را به گوسفندسرای گردنه سر برسانید.

البته می‌توانید مسیر را پیاده با کوله‌پشتی سنگین طی نمایید و خود را به گوسفندسرا برسانید و بعد عازم پناهگاه تخت فریدون شوید و صد البته یک روز به مدت زمان برنامه شما افزوده می‌گردد.

گوسفندسرای گردنه سر در ارتفاع ۲۸۷۰ متر

آخرین نقطه‌ای که در کل طول مسیر صعود دسترسی به آب آشامیدنی پاک دارید همین نقطه می‌باشد. لذا پیشنهاد می‌نماییم که برای کل زمان صعودتان به قله دماوند (معمولا سه روز) آب به همراه بردارید. می‌توانید با مسئول گوسفندسرا هماهنگ کنید و با توجه به تعداد افراد تیمتان قاطر کرایه نمایید.

هر قاطر تنها سه کوله پشتی را حمل می‌نماید لذا پیشنهاد می‌شود برا کاهش هزینه‌ها وسایل سنگین اعضای تیم را (مثل بطری‌های آب و…) در چند کوله پشتی جمع نمایید و آنها را به قاطرها بسپارید و لذا اعضای تیم با کوله‌های تقریبا خالی خود را به پناهگاه تخت فریدون برسانند. (برای طول مسیر تا پناهگاه با خود آب بردارید).

پناهگاه تخت فریدون ( جبهه شمال شرقی دماوند )

پس از عبور از گردنه سر و شروع یال شمال شرقی، بیشترِ طول مسیر پاکوب می‌باشد و حدود ۶ ساعت کوهپیمایی دارید تا به پناهگاه تخت فریدون برسید.

در طول مسیر دو نقطه وجود دارد که می‌توان از آب حاصل از ذوب برفچال‌ها استفاده نمود البته اگر به خوردن آب برفچال عادت ندارید بهتر است از این آبها جهت آشامیدن استفاده نکنید.

آخرین نقطه‌ای که می‌شود از آب یخچال‌ها برداشت کرد در فاصله ۵۰ متری پناهگاه تخت فریدون و در مسیر شیب منتهی به پناهگاه می‌باشد.

پناهگاه تخت فریدون در ارتفاع ۴۳۸۸ متری در لبه یال یخچال یخار قرار دارد و حدود ۲۰ نفر گنجایش دارد. اطراف پناهگاه فضای مناسب برای برپا کردن چادر محیا می‌باشد.

هم هوایی ( جبهه شمال شرقی دماوند )

بهتر است بعد از رسیدن به پناهگاه اندکی استراحت نمایید و وسایل را خود را در پناهگاه بگذارید و به سمت یال یخار مسیر پاکوب را ادامه دهید و خود را به ارتفاع حدود ۴۸۰۰ متری برسانید و یک ساعت در آن ارتفاع بمانید تا بدنتان با شرایط ارتفاع تطابق پیدا کند و سپس به پناهگاه بازگردید و شام سبکی میل کنید و آماده صعود فردا شوید.

بهتر است شب قبل از صعود کوله یکروزه (کوله حمل) خود را بچینید و آماده کنید که در وقت شما صرفه‌جویی شود.

به سمت قله دماوند ( جبهه شمال شرقی دماوند )

مسیر پاکوب بالای پناهگاه را ادامه دهید و بر یال یخچال یخار سوار شوید.

مسیر پاکوب از میان صخره‌های سست و سنگ‌های ریزشی می‌گذرد و این مسئله بارها باعث آسیب برای کوهنوردان شده است لذا تا جای ممکن از مسیر پاکوب فاصله نگیرید و مراقب آن بخش از مسیر یال مشرف به یخچال یخار باشید.

بعد از عبور از یال یخار به زیر بام برفی می‌رسید. مسیر رفته رفته پر شیب می‌شود.

اگر باد سمت شما بوزد با خود گاز گوگرد به همراه می‌آورد لذا حتما دستمال یا ماسکی بر روی صورت خود ببندید. به بام برفی که رسیدید مسیر دو جبهه شمالی و شمال شرقی تلاقی می‌کنند و راه پاکوب شما را تا بام ایران می‌برد.

در شرایط ارتفاع بالای ۵۰۰۰ متر مراقب ضربان قلب خود باشید، سعی کنید تنفستان ریتم داشته باشد و ریتم را به صورت مصنوعی نگه دارید ممکن است هر نیم گام مجبور شوید یک بار نفس کنید اما ارزشش را دارد زیرا با این روش سردرد و گیجی شما تسکین می‌یابد البته قبل از صعود به قله دماوند می‌بایست بر روی حجم ریه‌های خود کار کنید که صعودی راحت داشته باشید.

قله دماوند ( جبهه شمال شرقی دماوند )

مسیر پر شیب بام برفی را به آرامی طی نمایید و خود را به قله دماوند برسانید. سعی کنید خود را از دهانه گوگردی دماوند دور نگه دارید.

بهتر است بیشتر از ۳۰ دقیقه بر روی قله نمانید، چرا که هم شرایط ارتفاع ۵۶۱۰ متری اعضای تیم شما را خسته می‌کند و هم اینکه گاز گوگردی دهانه آتشفشان می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت در شما شود لذا از قبل برای حضور روی قله برنامه‌ریزی کنید و زمان را مدیریت کنید.

قانون ساعت ۱۴

اگر موفق به صعود قله شده‌اید بهتر است قبل از ساعت ۱۴ عزم بازگشت نمایید. اگر ساعت ۱۴ شده و شما هنوز موفق به صعود به قله نشده‌اید بهتر است قید صعود را بزنید و بازگردید.

شما مسیری طولانی بر روی یخچال و یال ریزشی یخار در پیش دارید لذا بایستی انرژی خود را حفظ کنید.

بازگشت از قله دماوند ( جبهه شمال شرقی دماوند )

جبهه شمال شرقی به خاطر یال کم عرض و سنگ‌های ریزشی و مسیر سستش معروف می‌باشد. اعضای تیم را توجیه کنید که در طول صف فاصله خود را با نفر روبروی خود حفظ کنند، بهتر است فاصله افراد از هم کمتر از یک متر باشد.

ارتفاع، خستگی و سرما را در نظر بگیرید این سه عامل می‌تواند انرژی شما را تخلیه کند لذا هنگام بازگشت سعی کنید تمرکز خود را حفظ کنید و استوار گام برداری نمایید.

بهتر است که یک شب دیگر را در پناهگاه بگذرانید اما تصمیم با شماست. ۴۰۰ متر پایین تر از پناهگاه دشت کوچک و سبزی به نام کمپ سبزه لش قرار دارد که بعضی از کوهنوردان شب دوم را در میان چمن‌های زیبای این دشت کمپ می‌زنند.

بهترین زمان صعود به قله دماوند از مسیر شمال شرقی

بهترین زمان صعود به قله دماوند از مسیر شمال شرقی مردادماه است. در این زمان هم دما بیشتر است و هم از شدت باد کاسته می‌شود.

روزهای آخر هفته و همچنین در تعطیلات، عموما مسیرهای اصلی صعود به قله دماوند در اوج ازدحام و شلوغی قرار دارند. تیرماه و شهریور نیز ماه‌های مناسبی برای صعود هستند با این حال باید پیش بینی هوا را با دقت رصد کرد.

آب و هوای قله دماوند در فصول بهار، پاییز و زمستان بسیار سرد و برای کوهنوردی طاقت فرساست. در بهار هوای دماوند بسیار ناپایدار است و همزمان با گرم شدن هوا، خطر بهمن و ریزش سنگ و برف در تمام جبهه‌ها به خصوص شمالی و شمال شرقی جدی است. از اواسط خردادماه و در سال‌های پر برف حتی گاهی تیرماه به تدریج شرایط برای صعودهای نرمال تابستانه مهیا می‌شود.

با وجودی که منظره پوشیده از برف، صعود زمستانی یا بهاری به دماوند را بسیار جذاب می‌کند اما خطرات زیادی نیز در این فصول در کمین کوهنوردان کم تجربه خواهد بود. دمای هوا در ارتفاعات بالای ۴۰۰۰ متر دماوند گاهی بین ۴۰ تا ۶۰ درجه زیر صفر (در زمستان) و تا ۵ درجه زیر صفر (در تابستان) پایین می‌آید.

سرعت باد در دماوند به دفعات از ۱۰۰ کیلومتر در ساعت عبور می‌کند. بارش در ارتفاعات دماوند نیز معمولاً سنگین است و به صورت برف و بوران رخ می‌دهد.

آنتن دهی ( جبهه شمال شرقی دماوند )

از گوسفندسرای گردنه سر تا پناهگاه تخت فریدون آنتن دهی (ایرانسل و همراه اول) برقرار می‌باشد و می‌توانید برای بازگشت به آقای صالحی (مسئول خانه کوهنورد ناندل) اطلاع دهید که با نیسان بدنبال شما بیاید.

شماره تلفن‌های مورد نیاز

• خانه کوهنورد ناندل (منزل آقای صالحی) ۲۳۴۲۲۲۲۶-۰۱۲
• سعید صالحی (خانه کوهنورد) ۰۹۱۱۱۲۵۸۵۷۹
• اسماعیل رمضانی (راننده نیسان) ۰۹۱۱۹۱۸۰۶۱۸  و  ۲۳۴۲۲۰۱۵-۰۱۲

منابع طبیعی

یال شمال شرقی به خاطر دور از دسترس بودن صاحب مناظر طبیعی زیبا و بکری می‌باشد. پوشش گیاهی متراکم، منابع آبی کافی و دور ماندن از مسیر شکارچیان باعث شده گونه‌های کمیاب جانوری فضای رشد و نمو داشته باشند لذا اگر زمانی صعود کنید که مسیر خلوت باشد شانس رویارویی با آنها را خواهید داشت.

از شما دوست همنورد یا طبیعت دوست انتظار می‌رود که در حفظ منابع طبیعی منطقه کوشا باشید، قبل از برنامه با خود کیسه‌های پلاستیکی تهیه نمایید و هنگام بازگشت از پناهگاه زباله‌ای از خود به جا نگذارید و تنهای جای گام‌هایتان را به طبیعت هدیه دهید.

گردآوری: حامد اسپرهم