تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی یکی از مهم‌ترین موارد برای اجرای یک برنامه بدون دردسر است. تقریباً اغلب کوهنوردان با این مشکل رایج آشنا هستند. چیزی که با احساس مالش خفیف و احساس گرما شروع می‌شود، می‌تواند به سرعت تبدیل به یک تاول آبدار در داخل جوراب شما شود. امروزه تاول زدن پا به یکی از متداول‌ترین آسیب‌های کوهنوردی تبدیل شده است.

تاول‌ها می‌توانند به سرعت، یک پیاده‌روی زیبا را به یک مسیر سخت، طولانی و بدون پایان تبدیل کنند. برای برخی از ما تاول یک اتفاق نادر است، در حالی که برای دیگران ممکن است بخشی اجتناب‌ناپذیر از پیاده‌روی به نظر برسد.

بسیاری از کارهایی که برای پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی انجام می‌شود، باید قبل از شروع پیاده‌روی باشد. با این حال، تکنیک‌هایی وجود دارد که می‌توان برای درمان تاول در طول روز استفاده کرد.

دو عامل اصلی برای پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی وجود دارد. کفش‌های خشک، بدون لغرش و لیز. تاول‌ها از اصطکاک بین پوست و کفش ایجاد می‌شوند و این فرآیند به خاطر رطوبت تسریع می‌شود. با انجام برخی اقدامات پیشگیرانه قبل از شروع سفر، انگشتان پا را خشک و بدون تاول نگه دارید.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

علت ایجاد تاول

وقتی اسم تاول به گوشمان می‌خورد معمولا به یاد تاول‌‌های پا می‌افتیم، درحالیکه تاول ممکن است در هر نقطه از بدن ظاهر شود. کافی است محل تاول جایی باشد که با نقطه دیگری از بدن تماس مدام داشته باشد و ساییده شود، یا حتی زیر سایش مدام لباس باشد.

تاول‌ها می‌توانند در اثر سوختگی، آلرژی، بیماری‌های پوستی یا حتی نیش عنکبوت ایجاد شوند، اما شایع‌ترین علت ایجاد تاول اصطکاک است. پوست ما دارای سه لایه است: اپیدرم (روپوست)، درم (لایه میانی پوست) و بافت زیر جلدی. وقتی اصطکاک زیاد در یک نقطه متمرکز داشته باشید، آسیب سلولی رخ می‌دهد.

سرم (مایع) داخل تاول به محافظت و التیام بافت آسیب‌دیده کمک می‌کند. مایع قرمز موجود در تاول خونی به این معنی است که مویرگ‌های ناحیه تاول نیز آسیب دیده‌اند.

عوامل متعددی احتمال بروز تاول‌ها را افزایش می‌دهد

  • فشار
    • یک نقطه سفت در کفش شما یا یک چروک در جوراب شما می‌تواند یک نقطه فشار اصطکاک ایجاد کند.
  • اصطکاک مستقیم
    • در بسیاری موارد فشار ثابت و اصطکاک بین پوست و کفش یا حتی دستکشی که با آن ابزار را می‌گیرید عامل ایجاد تاول می‌شود. در نهایت اپیدرم (لایه فوقانی پوست) جدا می‌شود و مایع وارد فضا می‌شود و باعث ایجاد تاول می‌شود.
  • رطوبت
    • پوست مرطوب‌تر (عرق‌آورتر) پوست نرم‌تری است که در هنگام اصطکاک بیشتر مستعد آسیب است.
  • سنگ یا شن و ماسه در داخل کفش‌های شما
  • درز یا چین و چروک در جوراب‌هایتان

پیشگیری از تاول‌ زدن در کوهنوردی فقط به آگاهی و هوشیاری بستگی دارد. هنگامی که عوامل احتمال ابتلا به تاول‌ها را شناختید، هدف شما باید نظارت و به حداقل رساندن آن عوامل باشد.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

رابطه کفش با تاول

اولین و مهمترین قدم برای پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی، کفش مناسب برای پاهای شماست. شایع‌ترین علت تاول زدن کفش‌هایی با اندازه نامناسب است. مطمئن شوید که کفش‌هایتان مناسب هستند و به درستی خم و راست می‌شوند. برای جلوگیری از نقاط فشار، لغزش یا هر دو، اساس پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی، داشتن تناسب مناسب هنگام خرید کفش‌هایتان در فروشگاه است.

هنگامی که کفش‌های پیاده‌روی را می‌پوشید، اغلب فضای بیشتری بین انگشتان پا و انتهای کفش می‌دهیم تا هنگامی که پاها در هنگام فرود به سمت جلو می‌لغزند فضای کافی داشته باشند و فشاری به انگشتان وارد نشود. با این حال، ما کفشی می‌خواهیم که ایمن باشد تا مطمئن شویم که پاشنه آن لیز نمی‌خورد.

کفش باید سفت و محکم باشد اما نه تنگ. مهم است که به یاد داشته باشید که پاهای شما اغلب پس از ساعت‌ها حرکت در مسیر متورم می‌شوند و این مهم است که عرض و طول کافی در کفش‌تان داشته باشید. وقتی تعادل کامل بین طول، عرض و سفتی را پیدا کنید، کفش مناسب را پیدا کرده‌اید.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
کفش مناسب در پیشگیری از تاول زدن تاثیر زیادی دارد.

برای اطلاع بیشتر در مورد خرید کفش کوهنوردی،
به مقاله ما در مورد کفش کوهنوردی مراجعه کنید.

کفش مناسب برای مسیر مناسب

مهم است که بدانید در چه نوع زمینی قدم خواهید زد. هنگام پیاده‌روی در مسیرهای مشخص باید نوع کفش خود را در نظر بگیرید زیرا کفش نامناسب باعث اصطکاک بین کف پا و کفش می‌شود. در طول کیلومترها پیاده‌روی، این اصطکاک می‌تواند منجر به تاول دردناک شود.

اگر در جاده‌ها یا مسیرهای هموار راه می‌روید، بهتر است کفشی با کفی نرم‌تر انتخاب کنید که در مسیرهای سفت نیز انعطاف‌پذیر هستند. کفش‌های پیاده‌روی با کفی تقویت‌ شده و حرکت جانبی کم برای زمین‌های ناهموار و سنگین طراحی شده‌اند. کفش‌های سنگین مانند کفش Scarpa Delta برای مسیرهای ناهموار و وحشی ایده‌آل است، اگرچه این کفش‌ها بهترین گزینه برای پیاده‌روی سریع و سبک در مسیرهای مشخص نیستند.

اگر می‌خواهید پوست پاهای خود را حفظ کنید، مستقیماً با کفش‌های جدید خود به یک برنامه پیمایشی چندروزه یا کوهنوردی‌های سخت نروید. کفش‌های کوهنوردی اغلب باید مدتی پوشیده شوند تا به اندازه کافی راحت باشند تا بتوان از آن‌ها برای روزهای متوالی استفاده کرد. بیرون آوردن کفش‌هایتان بعد از چند روز پیاده‌روی و استراحت می‌تواند به آمادگی بیشتر شما برای کوهنوردی کمک کند.

بند کفش

بندهای کفش اگر به درستی بسته نشود، می‌تواند بدترین دشمن شما در مسیر حرکت باشد. کفش‌های شما باید به اندازه کافی محکم بسته شوند تا از لغزیدن شما به سمت جلو در کفش جلوگیری شود. بند شل به این معنی است که پاهای شما می‌توانند حرکت کنند و داخل کفش ساییده شوند که منجر به تاول زدن می‌شود.

شل شدن بندها احتمالا در طول روز اتفاق می‌افتد، نگذارید پاهایتان در اطراف لیز بخورند و تحریک شوند، در صورت لزوم آنها را محکم ببندید. اما نه آنقدر سفت که جریان خون را قطع کنند. یادگیری تکنیک‌های مختلف بستن بند کفش می‌تواند تا حد زیادی مشکلات و آسیب‌های وارده حین کوهنوردی و پیاده‌روی را کم بکند.

به عنوان مثال، برای افراد با کف پای صاف، اغلب سخت است که پای خود را با قوس‌های صاف محکم کند. یک روش آسان بستن بند این است که ترتیب بند را برعکس کنید، از قسمت بالای قلاب کفش شروع به بند زدن کنید و بندها را به سمت پایین کفش بیاورید و در حین حرکت از حلقه‌های بند قلاب نزولی عبور کنید.

با گره زدن در پایین‌ترین حلقه، بند خود را به پایان برسانید. به این ترتیب مچ پای شما محکم‌تر در کفش گرفته می‌شود تا از لغزش تاول‌زا جلوگیری شود.

کفی کفش خود را ارتقا دهید

کفی کارخانه‌ای که به همراه کفش‌های کوهنوردی شما ارائه می‌شوند، احتمالاً بسیار سست هستند و ممکن است بهترین شکل برای پاهای شما نباشند.

در صورت لزوم به همه کفش‌های پیاده‌روی‌ خود کفی‌های دومی اضافه کنید، زیرا آنها تناسب بهتری در حین کوهنوردی می‌دهند، حمایت بیشتری می‌کنند و پاها پس از پیاده‌روی طولانی کمتر درد می‌کنند. سعی کنید کفی‌های همراه کفش‌ را با کفش‌هایی جایگزین کنید که بیشتر مناسب پای شما هستند.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
کفی کفش | پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

ناخن‌های پا را کوتاه کنید

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای ایجاد تاول یا تحریک پا، نادیده گرفتن ناخن‌های پا است. شب قبل از کوهنوردی حتما ناخن‌های پا را کوتاه کنید. بهتر است که در سفرهای طولانی‌تر، یک ناخن‌گیر کوچک نیز همراه داشته باشید.

گتر بپوشید

گاهی اوقات در طول پیاده‌روی، با نهرهای کوچک یا علف‌های مرطوب بلندی مواجه می‌شویم که از شبنم صبحگاهی پوشیده شده است. این رطوبت از بالای کفش‌های شما عبور کرده و به پاهای شما می‌رسد. علاوه بر احساس ناخوشایند، دوباره، یک مفهوم کلیدی این است که آب باعث ایجاد تاول می‌شود.

اگر می‌خواهید در ساحل یا کویر پیاده‌روی کنید، گترهای سبک وزنی بردارید تا شن و ماسه و خاک وارد کفش‌هایتان نشود. اگر انتظار دارید با باران یا مسیرهای خیس روبرو شوید، پوشیدن گترهای تنفسی ضد آب می‌تواند به خشک نگه داشتن پای شما کمک کند.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
گتر کوهنوردی | پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

جوراب مناسب بپوشید

پوشیدن جوراب مناسب اولین خط دفاعی شما در برابر رطوبت است که پوست را نرم می‌کند و آن را مستعد تاول زدن می‌کند. جوراب‌ها باید قابلیت تنفس و خشک شدن سریع داشته باشند تا از نشستن عرق و آب برای مدت طولانی روی پوست جلوگیری شود. پشم مرینو یا جوراب‌های مصنوعی که سریع خشک می‌شوند، مواد ایده‌آلی برای عرق‌گیری در مسیر هستند.

از پوشیدن جوراب‌های نخی، پنبه‌ای یا بامبو خودداری کنید زیرا تمایل به حفظ آب دارند و به آرامی خشک می‌شوند. اگر به ویژه مستعد تاول هستید، داشتن جوراب اضافی ممکن است ارزش حمل وزن اضافی را داشته باشد. تعویض جوراب‌های مرطوب شده با یک جفت خشک می‌تواند به مدیریت رطوبت کمک کند. همچنین اگر جوراب‌های شما در حین عبور از رودخانه خیس شود، می‌توانند مفید باشند.

جوراب‌هایی با اندازه سایز پای خود بپوشید. جوراب بسیار بزرگ ممکن است باعث ایجاد چین و چروک شود و جوراب خیلی کوچک هم می‌تواند نقاط فشار و لغزش ایجاد کند. همه به جوراب‌هایی نیاز دارند که به‌ طور موثری هوا را تخلیه کنند، رطوبت را از بین ببرند و بدون لیز خوردن روی پای‌های خود جای بگیرند. بهترین راه برای اندازه بودن صحیح، به طور اجتناب‌ناپذیر، آزمون و خطا است.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
جوراب مناسب باعث پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی می‌شود.

 

جوراب‌های پیاده‌روی اختصاصی در نواحی مستعد تاول، کمی بالشتک اضافی دارند. بسیاری از کوهنوردان به خصوص کسانی که مستعد تاول هستند جوراب‌های آستری را انتخاب می‌کنند. این جوراب‌ها یک لایه محافظ بین پوست و جوراب‌های کوهنوردی اولیه شما اضافه می‌کنند.

آستر کمک می‌کند تا رطوبت از پای شما خارج شود و از نرم شدن و ایجاد نقاط داغ بالقوه جلوگیری کند. جوراب‌های دوتایی می‌توانند همین عملکرد را انجام دهند.

 

برای اطلاعات دقیق‌تر، مقاله ما
در مورد انتخاب جوراب کوهنوردی مناسب را بررسی کنید.

 

جوراب انگشتی (Injinji) برای انگشتان

این مدل از جوراب‌ها پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی را تضمین می‌کنند. جوراب‌های Injinji یک جوراب فنی عالی برای انگشتان پا هستند که انگشتان پا را می‌پوشاند و از اصطکاک پوست روی پوست که می‌تواند منجر به تاول شود، محافظت می‌کند. بدون اصطکاک و رطوبت، جوراب‌های Injinji می‌توانند نقاط داغ را دور نگه دارند و شما را برای مدت طولانی‌تری در کوهنوردی همراهی کنند.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
جوراب انگشتی (Injinji) باعث پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی می‌شود.

از باتوم استفاده کنید

باتوم به کوهنورد، در عبور از رودخانه‌ها و پیاده‌روی‌های طولانی و پیمایشی کمک می‌کند. مقداری از فشار را به جای پاهای ما به دست‌های ما منتقل می‌کند. فقط به خاطر داشته باشید که تاول‌ها زدن فقط در پاها معمول نیستند بلکه در دستان شما هم امکان تاول زدن وجود دارد. استفاده از دستکش از ایجاد تاول‌های دست محافظت می‌کند.

اجازه دهید پاهای شما نفس بکشد

اگر برای استراحت توقف کردید، کفش‌ها و جوراب‌های خود را در بیاورید تا پاهایتان هوا بخورد. جوراب‌هایتان را زیر نور آفتاب پهن کنید و کفی‌هایتان را از کفش‌هایتان جدا کنید تا عرق‌های جمع‌شده فرصت تبخیر شدن داشته باشند. اگر واقعاً پاهایتان عرق می‌کند، یک جفت جوراب اضافی ببندید تا بتوانید جوراب‌های خیس را با جوراب‌های خشک عوض کنید.

انگشتان پا را خم کنید. پاها و مچ پا را ماساژ دهید. اگر برای یک روز توقف دارید، برای کمپ صندل یا دمپایی بپوشید.

با فرض اینکه شما در جایی خشک و آفتابی هستید، زمانی که برای یک میان وعده یا ناهار استراحت می‌کنید، باید کفش‌ها و جوراب‌های خود را در بیاورید و آنها را در معرض هوا قرار دهید. این کار به جلوگیری از تجمع رطوبت کمک می‌کند.

هرگز با پاهای مرطوب به پیاده‌روی ادامه ندهید. اگر پاهای شما کثیف است، ابتدا آنها را بشویید. پاهای تمیز و خشک باید برای هر قسمت از پیاده‌روی در اولویت قرار گیرند.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

مام‎‌‌های ضد تاول

یکی دیگر از روش‌های جلوگیری از رطوبت در کفش، استفاده از مام‎‌‌های ضد تاول مانند بادی گلاید است. این مام‌ها در برابر رطوبت و اصطکاک مانند سد عمل می‌کنند. بادی گلاید اورجینال ضد چروک – ضد تاول پاها را برای ساعت‌ها در طول مسیر خشک محافظت می‌کنند و می‌توان قبل از پیاده‌روی و در حین حرکت از آن استفاده کرد.

باند تاول یا پد و ژل

این محصولات را می‌توان در هر نقطه ملتهب که مستعد تاول زدن می‌باشد برای پیشگیری و درمان تاول استفاده کرد.

Moleskin

این پد، اصطکاک را در نواحی قرار داده شده کاهش می‌دهد و از ایجاد تاول جلوگیری می‌کند. پد پا باعث می‌شود در مناطقی که کفش‌ها روی پا ساییده می‌شوند احساس راحتی بیشتری داشته باشید.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
محصولات مراقبت از تاول

درمان تاول در کوهنوردی

اگر مستعد ابتلا به تاول زدن هستید، بهتر است قبل از رسیدن به مسیر، اقدامات پیشگیرانه را انجام دهید. اگر در حین انجام فعالیت، احساس ناراحتی یا درد داشتید یا اینکه پوست قرمز شد، ادامه فعالیت را متوقف کنید. در غیر این صورت ممکن است دچار تاول شوید.

اگر ناحیه حتی کمی قرمز است، آن را خشک کنید. بسیاری از شرکت‌ها کیت‌های تاول را می‌فروشند که شامل طیف وسیعی از محصولات برای درمان و پیشگیری از تاول زدن می‌باشد.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
طریقه چسباندن نوار چسب‌های پزشکی در محل تاول

چسباندن نقاط فشار و ملتهب به یک تکنیک محبوب برای مدیریت تاول تبدیل شده است. از نوارهای پزشکی مانند نوارهای موجود در کیت Equip Blister به جای چسب نواری برای پیشگیری و درمان تاول استفاده کنید.

تکنیک چسب زدن شما به محل ملتهب بستگی دارد، نوار چسب به اندازه کافی همراه داشته باشید تا بتوانید به اندازه کافی دور محل موردنظر را بپیچید یا در صورت لزوم دوباره از آن استفاده کنید.

موارد موجود در کیت Blister Medic از Adventure Medical می‌توانند نقاط داغ و تاول‌ها را تسکین دهند. این کیت شامل دستمال مرطوب ضدعفونی کننده، چسب‌های پوست و پانسمان تاول ژل GlacierGel می‌باشد. چسب‌های پوست مانند از اصطکاک بیشتر در محل دردناک جلوگیری می‌کنند، در حالی که ژل GlacierGel درد را تسکین می‌دهد و در صورت شکافتن تاول، روند بهبودی را آغاز می‌کند.

تاول را تمیز نگه دارید

در بعضی مواقع مسمومیت خونی ناشی از تاول‌های عفونی منجر به بستری در بیمارستان می‌شوند. تمیز نگه داشتن تاول‌های باز زیر جوراب و کفش آسان نیست، اما از هر پاک‌کننده یا ضدعفونی کننده‌ای که در کیت قرار دارد برای این کار استفاده کنید. یک تاول را با یک سنجاق ضدعفونی شده تمیز و آن را تخلیه کنید.

از محلول صابونی استفاده کنید و کثیفی را از بین ببرید. مهم است که اجازه دهید هوا خارج شود، اما قرار دادن یک مانع محافظ مانند Leukotape روی زخم در حین پیاده‌روی به شما کمک می‌کند تا از عفونت جلوگیری شود.

تاول‌ها برای بسیاری از ما بخش ناخوشایند پیاده‌روی هستند. اگر می‌دانید که مستعد ابتلا به تاول‌ها هستید یا در هوای مخصوصاً گرم و مرطوب برای کوهنوردی می‌روید، بهتر است اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به تاول انجام دهید.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

چهار نکته اصلی برای مقابله با تاول

۱ – بدانید چه چیزی باعث ایجاد تاول می‌شود: فشار، گرما و رطوبت همگی مقصر هستند.

۲ – جلوگیری از تشکیل تاول: کفش‌های مناسب تهیه کنید. یک جوراب آستر نازک زیر جوراب‌های پیاده‌روی خود بپوشید و فوراً از نقاط داغ مراقبت کنید و آنها را با بانداژ تاول‌دار، پوست مولد یا نوار بپوشانید.

۳ – از تاول‌ها قبل از بدتر شدن مراقبت کنید: یک سوراخ به اندازه تاول در یک قسمت تاول ایجاد کنید و از آن محافظت کنید. در صورت امکان از تخلیه خودداری کنید و در صورت ترکیدن آن را مانند زخم بپوشانید.

۴ – اگر ناحیه‌ای مستعد تاول است، به عنوان یک اقدام پیشگیرانه، آن ناحیه را از قبل چسب بزنید. به این ناحیه‎‌‌ها، نقاط داغ گفته می‌شود. هر نقطه‌ای که ممکن است اصطکاک وجود داشته باشد یا هر نقطه‌ای که قبلاً تاول زده‌اید باید با چسب ورزشی چسبانده شود.

تاول زدن در کوهنوردی | عاشقان طبیعت ایران | عوامل ایجاد و پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی
مراقبت روتین پا برای پیشگیری از تاول زدن در کوهنوردی

نظافت و مراقبت روتین پا را تمرین کنید

مراقبت‌های معمول از پاهای خود را در زمان‌های غیر پیاده روی انجام دهید:

  • آنها را تمیز و مرطوب نگه دارید.
  • سعی کنید همیشه ناخن‌های پای خود را به صورت صاف کوتاه نگه دارید تا در طول رشد، ناخن‌ها به سمت پوست زاویه ندهند.
  • ناخن‌ها را عاری از آلودگی نگه دارید.
  • کوتیکول؛ در پشت دیواره ی ناخن (جایی که هلال است) رشد میکند و از دهانه ی ریشه ناخن محافظت می‌کند. به عبارتی دیگر، کوتیکول؛ پوستی است که ناخن در آن قرار می‌گیرد و به اصطلاح، بستر ناخن است. کوتیکول ناخن بسیار تحت تاثیر التهاب و آسیب می‌باشد. کوتیکول‌های پاره‌شده، بریدگی یا هر چیزی که می‌تواند باعث ورود باکتری‌ها به پوست و ایجاد عفونت شود را بررسی کنید.
  • ماساژ دادن پا می‌تواند تاندون‌های شما را انعطاف‌پذیر نگه دارد تا پاهای شما در طول پیاده‌روی عملکرد بهتری داشته باشند.   
  • انجام تمام موارد گفته شده تضمین نمی‌کند که در حین پیاده‌روی هرگز تاول نخواهید داشت، اما بدون شک انجام این موارد در جهت پیشگیری کمک‌کننده خواهد بود.

منابع: paddypallin.com, rei.com ترجمه: پریسا رهبری

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: ۲ میانگین: ۵]
عاشقان طبیعت ایران