تالاب کانی برازان

تالاب کانی برازان کجاست؟

تالاب کانی برازان مهاباد از جمله تالابهای مهم آذربایجان غربی است که طرح احیای آن اخیرا به اتمام رسیده است.

این تالاب بزودی به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی می‌شود که در صورت انجام این کار تالاب کانی برازان جزو مناطق چهارگانه کشور خواهد بود که جایگاه قانونی و تعریف شده دیگری پیدا می‌کند.

با توجه به وجود پتانسیل‌های موجود این تالاب به عنوان نخستین سایت پرنده‌ نگری کشور نیز انتخاب شده است.

تالاب کانی برازان در قسمت شمالی حوزه آبریز رودخانه‌های مهابادچای و سیمینه رود واقع است که در شمال و شرق روستای قره‌داغ گستره شده و تا تالاب گروس امتداد می‌یابد.

احداث زهکشی اصلی ساحل راست شبکه آبیاری مهاباد، تالاب کانی برازان را از بقیه اراضی تالابی مجاور جدا کرده است.

تالاب کانی برازان یکی از مهمترین تالابهای اقماری جنوب دریاچه ارومیه است که زیستگاه پرارزشی را برای پرندگان آبزی فراهم کرده است.

این تالاب همچون تالاب بزرگ دریاچه ارومیه به دلیل همجواری جوامع انسانی با طبیعت با خطر روبرو هستند به طوری که روند شکار غیر قانونی و برداشت گیاهان آبی از آن جمله (نی) و (جگن) هنوز ادامه دارد.

چرای بی‌رویه زمین‌های اطراف و تخریب زیستگاه‌های جانداران به دست انسان، عبور جاده‌های شهری از میان تالاب‌ها، شکار بی‌رویه حیات وحش، برداشت علوفه آبی و گسترش جوامع و شهرهای اطراف با حذف گونه‌های گیاهی و جانوری خطری جدی برای موجودیت این تالاب‌ها هستند.

مساحت و محدوده

این تالاب از شمال به کانال قره‌داغ و زمینهای پست و شوره‌زار، از مغرب به تپه‌های مرتفع و نیمه‌مرتفع قره‌داغ‌، از شرق و شمال شرقی به کانال «بفروان» و زمین‌های پست شوره‌زار و با شیب حدود صفر که در موقع پرآبی همراه با بالا آمدن آب دریاچه ارومیه زیرآب می‌رود.

آب دریاچه از طریق کانال مزبور وارد تالاب می‌شود و از سمت جنوب به زمین‌های کشاورزی و چمن‌زارها و زمین‌های پست‌ شوره‌زار روستای بفروان با شیب صفر تا ۲ درصد محدود می‌شود.

مساحت این تالاب ۸۰ هکتار است. عمق متوسط این تالاب ۶۰ سانتیمتر و حداکثر عمق آن ۱۲۰ سانتیمتر است.

حیات وحش تالاب کانی برازان

براساس آخرین بررسی‌های انجام شده، ۷۵ گونه پرنده آبزی و کنارآبزی متعلق به ۱۱ خانواده در این تالاب شناسایی شده که در صورت اضافه شدن گونه‌های خشک‌زی این تعداد به بیش از ۱۸۰ گونه خواهد رسید که همین امر اهمیت تالاب را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

از گونه‌های مهم پرندگان این تالاب می‌توان به فلامینگو، چنگر، اردک بلوطی، اردک سرسفید، حواصیل خاکستری، پرستوی دریایی، اردک مرمری، باکلان کوچک، پلیکان سفید، چوب پا، کشم بزرگ و عروس غاز اشاره کرد.

در میان این پرندگان انواع نادری نظیر خروس کولی دم سفید، اردک سر سفید و اردک مرمری نیز دیده می‌شود که در کمتر تالابی از کشور تاکنون مشاهده شده است.

تالاب کانی برازان مهاباد که به تازگی با ثبت در فهرست کنوانسیون رامسر به عنوان بیست و چهارمین تالاب بین‌المللی در کشور شناخته شده عنوان دومین تالاب بین‌المللی مهاباد را نیز به خود اختصاص داده است.

دسترسی به تالاب کانی برازان

در امتداد جاده ارومیه به میاندوآب از طریق کمربندی دارلک به پل دارلک می‌رسیم که روی رودخانه مهاباد احداث شده است.

بعد از عبور از این پل در امتداد جاده آسفالته باریکی در امتداد ساحل رودخانه مهاباد حدود ۹ کیلومتر به جلو می‌رویم و سپس جاده شوسه به طول ۱۰ کیلومتر را طی می‌کنیم و بعد از گذشتن از روستای قره‌داغ و تپه‌های مشرف به آن به محدوده تالاب می‌رسیم.

منبع: سایت “کویرها و بیابانهای ایران”