یافتن آب در طبیعت و روشهای تصفیه آن
یافتن آب در طبیعت یکی از مهارت‌های حیاتی است که هر فردی باید در شرایط مختلف از جمله کوهنوردی، کمپینگ یا بقا در طبیعت، یاد بگیرد. آب به عنوان منبع اصلی حیات، در مکان‌های مختلفی مانند رودخانه‌ها، چشمه‌ها، دریاچه‌ها و حتی آب‌وهوای مرطوب وجود دارد.
بعد از یافتن آب در طبیعت، روشهای متنوعی برای تصفیه آب در طبیعت وجود دارد که با استفاده از این روش‌ها، می‌توان به راحتی آب سالم و تمیز را در شرایط سخت محیطی به دست آورد و از خطرات احتمالی جلوگیری کرد.
این مقاله به بررسی روشهای پیدا کردن آب و نحوه‌ی تصفیه آن می‌پردازد، تا بتوانید در هر شرایطی از آبی سالم بهره‌مند شوید.
چگونه در طبیعت آب پیدا کنیم؟
یافتن آب در طبیعت به دقت و تجربه نیاز دارد. در زیر چند روش برای پیدا کردن آب در طبیعت آمده است:
جستجو در مسیر جریان‌های طبیعی: رودخانه‌ها، چشمه‌ها و نهرها معمولا منبع‌های خوبی برای دسترسی به آب هستند. هرچه آب سریع‌تر حرکت کند، احتمال آلودگی آن کمتر است.
استفاده از گیاهان و شاخص‌های طبیعی: درختان خاص مانند بید یا توسکا اغلب در نزدیکی آب رشد می‌کنند. این گیاهان را دنبال کنید تا به منابع آب نزدیک شوید. ریشه‌ی گیاهانی مثل نی‌ها هم در آب است.
جمع‌آوری آب باران: در مناطق خشک یا کوهستانی، آب باران یکی از سالم‌ترین منابع طبیعی است. می‌توانید با استفاده از تکه‌های پلاستیکی یا ظروف موجود، آب باران را جمع‌آوری و نگهداری کنید.
روشهای تصفیه آب در طبیعت
حتی اگر آب را پیدا کردید، ممکن است هنوز آلوده باشد و نیاز به تصفیه داشته باشد. روشهای زیر برای تصفیه آب در طبیعت مفید هستند:
۱. جوشاندن آب
جوشاندن آب یکی از مطمئن‌ترین روش‌ها برای از بین بردن باکتری‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها است.
- روش کار: آب را در ظرفی مناسب روی آتش یا منبع گرمایی دیگر قرار دهید. آن را به مدت حداقل ۵ دقیقه بجوشانید تا از آلودگی‌های آن مطمئن شوید.
- نکته: جوشاندن آب در ارتفاعات بالا باید کمی بیشتر انجام شود، زیرا نقطه جوش آب در این مناطق کاهش می‌یابد.
۲. استفاده از قرص‌های تصفیه آب
قرص‌های تصفیه آب یک راه سریع و ساده برای تصفیه آب در طبیعت است و به‌راحتی در کوله‌پشتی جای می‌گیرد.
- روش کار: کافی است یک یا دو قرص را در آب بیندازید و حدود ۳۰ دقیقه صبر کنید تا تاثیر خود را بگذارد.
- نکته: هر نوع قرص ممکن است برای انواع آلودگی‌های خاصی مناسب باشد؛ قبل از استفاده، حتما دستورالعمل را به‌دقت مطالعه کنید.
۳. استفاده از فیلترهای آب
فیلترهای آب نیز گزینه‌ای کاربردی هستند که بسیاری از کوهنوردان و طبیعت‌گردان به همراه دارند.
- روش کار: آب را از طریق فیلتر عبور دهید تا ذرات و آلودگی‌های میکروبی آن حذف شود.
- نکته: فیلترها در اندازه‌ها و انواع مختلفی وجود دارند؛ بهتر است یک فیلتر سبک و قابل‌حمل انتخاب کنید.
۴. سیستم‌های UV
لامپ‌های UV کوچک و قابل‌حمل نیز در طبیعت برای تصفیه آب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این لامپ‌ها با انتشار نور فرابنفش، میکروب‌ها و باکتری‌ها را از بین می‌برند.
- روش کار: آب را در یک ظرف شفاف بریزید و لامپ UV را برای چند دقیقه در آن قرار دهید.
- نکته: این سیستم‌ها نیاز به باتری دارند و در شرایط نور آفتاب مناسب کار می‌کنند.
۵. تصفیه طبیعی با شن و زغال چوب
این روش به ابزار خاصی نیاز ندارد و با مواد طبیعی قابل انجام است.
- روش کار: آب را از بین لایه‌های شن، زغال چوب و ماسه عبور دهید. زغال چوب می‌تواند بسیاری از آلودگی‌ها و ذرات را جذب کند.
- نکته: این روش به تنهایی برای از بین بردن میکروب‌های کوچک کافی نیست و بهتر است پس از آن از جوشاندن یا قرص‌های تصفیه استفاده شود.
نکات ویژه و کاربردی
شناخت نشانه‌های آب سالم
اگر آب زلال است و جریان دارد، معمولاً احتمال آلودگی کمتری دارد. آب راکد مانند برکه‌ها معمولاً بیشتر مستعد رشد باکتری‌ها و انگل‌ها است.
آب‌های نزدیک به گیاهان سمی یا جلبک‌های سبزآبی (به‌ویژه در تابستان) ممکن است آلوده باشند.
تصفیه ترکیبی
گاهی اوقات بهتر است چند روش تصفیه را ترکیب کنید. برای مثال، ابتدا آب را فیلتر کنید و سپس آن را بجوشانید تا هر نوع آلاینده میکروبی را از بین ببرید. این روش، ایمنی بالاتری در آب‌های مشکوک به آلودگی فراهم می‌کند.
استفاده از بطری‌های شفاف برای تصفیه خورشیدی
اگر هیچ وسیله‌ی تصفیه ندارید، می‌توانید آب را در یک بطری شفاف بریزید و آن را به مدت چند ساعت در معرض آفتاب قرار دهید. اشعه UV خورشید برخی از میکروب‌ها را غیرفعال می‌کند، هرچند این روش صد در صد تضمینی نیست.
نکات ارتفاعات بالا
در ارتفاعات بالا، نقطه جوش آب کاهش می‌یابد؛ بنابراین، جوشاندن آب باید به مدت بیشتری انجام شود تا تاثیر کامل داشته باشد.
دوری از منابع بالقوه آلودگی
در هنگام جمع‌آوری آب از رودخانه یا دریاچه، سعی کنید به نقاط بالادست و دور از مسیرهای احتمالی آلودگی مانند حیوانات یا محل‌های کمپ نزدیک شوید.
در پایان
دسترسی و یافتن آب در طبیعت یکی از مهم‌ترین اصول بقا برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان است. با آشنایی با روشهای پیدا کردن آب و استفاده از روشهای مختلف تصفیه مانند جوشاندن، قرص‌های تصفیه، فیلترهای قابل‌حمل و تکنیک‌های طبیعی، می‌توانید در سفرهای خود مطمئن باشید که به آب سالم دسترسی دارید.
این راهکارها در کنار هم می‌توانند شما را در مواجهه با چالش‌های محیطی کمک کنند تا سفرهای کوهنوردی خود را ایمن‌تر و لذت‌بخش‌تر کنید.
منابع: rei.com, Survival Skills.com و سازمان جهانی بهداشت (WHO) ترجمه: پریسا رهبری