کوهنوردی در یخ و برف

دانستن اینکه چگونه می‌توانید با خیال راحت و کارآمد به کوهنوردی در یخ و برف بپردازید، مهارت اساسی است که در مقدمه کوهنوردی خواهید آموخت. خواه قصد عبور از مسیرهای برفی گاه‌به‌گاه را داشته باشید، یا آرزو داشته باشید که بر فراز قله‌ای یخچالی که اکثر ماه‌های سال را پوشیده از یخ است بایستید، روش مناسب پیاده‌روی و کوهپیمایی اولین اصول لازم شما برای بالا رفتن از کوه است.

در این مقاله، چندین روش مختلف برای بالا رفتن و پایین آمدن از دامنه‌های برفی بدون استفاده از کرامپون را توصیف خواهیم کرد.

در مقالات دیگر، نحوه استفاده از کلنگ کوهنوردی یا تبر یخ و کرامپون برای محافظت بیشتر ( کوهنوردی در زمستان ) و مهارتهای فنی بیشتر، از جمله نحوه کوهنوردی در یخچالهای طبیعی، پیمایش و کوهنوردی در مناطق خطرناک و صعب‌العبور مانند شکاف‌های یخی را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

قدم زدن روی برف

صعود در زمستان در دامنه‌های برفی بدون استفاده از کرامپون، نیاز به لگد زدن دارد ( لگد زدن به این مفهوم که از بوت خود برای بریدن برف استفاده نموده و یک سکوی مسطح ایجاد می‌کنید تا در تعادل باقی بمانید ).

حرکت بر روی برف را می‌توان به سه روش انجام داد. اینکه شما از کدام روش استفاده می‌کنید به زاویه شیب و شرایط برف بستگی دارد. شما کار خود را با تغییر ارتفاع از سطح زمین، تغییر میزان راحتی و تعادل انجام می‌دهید. وقتی دچار عدم تعادل شدید، تغییر روش استفاده از پا را در نظر بگیرید.

در شرایطی که برف محکم‌تر و گاه عمیق‌تر است و ممکن است که پای شما در آن فرو برود، مراحل لگد زدن نیز سخت‌تر می‌شود. در چنین مواردی، بهتر است با دیگر اعضای گروه خود برای این صعود و چگونگی گام برداری به هماهنگی لازم برسید.

در چنین شرایطی بهتر آن است که در مسیرهایی که از پیش توسط نفرات صعودکننده قبلی کوبیده شده و یا بخشهای شکسته شده برف برای پیمایش بهره ببرید.

راه بهتر آن است که فردی که تجربه کافی در این زمینه را دارد به عنوان سرپرست گروه از یک شیب بالا برود و بقیه همنوردان نیز در همان پاکوب‌های مشخص شده حرکت کنند. از مناطق مطمئن و امن عبور کنید به طوری که در معرض خطرات بالای سر مثل ریزش سنگ یا بهمن یا خطرات سقوط قرار نگیرید.

مستقیم قدم زدن در برف

این تکنیک و روش پایه صعود بر روی برف‌هایی با زاویه کم و نرم است. شما نحوه لگد زدن به برف را هنگامی که زاویه شیب و قوام برف تغییر می‌‌کند تنظیم می‌کنید.

1. از بوت خود برای برش مستقیم برف استفاده کنید تا یک سکوی مسطح ایجاد کنید.
2. اطمینان حاصل کنید که کل پای شما با برف در تماس است.
3. صاف بایستید و وزن خود را بر روی پا متمرکز کنید.
4. از فشار بر روی انگشتان پا به سمت سربالایی یا پایین رفتن که می‌تواند تعادل شما را از بین ببرد، خودداری کنید.

پای اردک

با افزایش زاویه شیب یا سفت شدن برف، ممکن است صعود دشوارتر باشد و یا اینکه متوجه می‌شوید که باید بیشتر لگد بزنید تا کل بوت خود را با برف در تماس قرار دهید. پیاده‌روی به روش پای اردک می‌تواند به شما کمک کند تا هنگام صعود در مناطقی که شیب تندتری دارند تعادل خود را حفظ کنید.

1. مانند یک بالِریَن بایستید و هنگام بالا رفتن پاهایتان را به حالت V باز کنید.
2. اطمینان حاصل کنید که بیشتر سطح زیر بوت شما با برف در تماس است.

کراس اور ( Crossover Step )

با افزایش شیب شما می‌توانید ضمن استفاده از تکنیک پای اردک، برای حرکت با ایمنی بیشتر و حفظ تعادل، روش کراس اوور را انجام دهید.

1. زمانی که در حال صعود هستید با خط شیب که منجر به سقوط می‌شود روبرو شوید.
2. پایی که به سمت سراشیبی است را از روی پای دیگر عبور داده و بصورت مورب بالا روید.
3. پای دیگر را به اطراف بیاورید و حرکت را تکرار کنید.

استراحت

مرحله استراحت برای صرفه‌جویی در انرژی هنگام بالا رفتن یا پیاده‌روی در سربالایی ضروری است. این تکنیک شما را به ریتمی ثابت می‌رساند که به شما کمک می‌کند تا با بازدهی بالاتر صعود کرده و از خستگی عضلات جلوگیری کنید. با حرکت در هر مرحله، لحظه‌ای بین گام‌ها استراحت کنید و وزن خود را بر روی پای عقب خود بیندازید.

چگونگی مراحل استراحت

1. یک پا را جلوتر ( بالاتر ) بگذارید.
2. در حالی که پای پایینی خود را صاف کرده و زانو را قفل می‌کنید، صاف بایستید.
3. لحظه‌ای روی پای عقب استراحت کنید.
4. قدم بعدی را بردارید.

نکته: قدم‌های کوچک بردارید.

فرود در برف

بیشتر حوادث کوهنوردی در هنگام پایین آمدن از کوه زمانی اتفاق می‌افتد که احتمالا بیش از حد خسته شده باشید. مهارتهای کوهنوردی در یخ و برف و روش‌های مختلف برای پایین آمدن در چنین شرایطی را بیاموزید.

شیرجه رفتن

این مرحله یک روش مفید برای حفظ تعادل و کمک به پایین آمدن سریع از کوه است. در این روش:

• پائین بیایید و پاشنه خود را مستقیم به داخل برف بکوبید. از حفر پاشنه پا به سمت شیب جلوگیری کنید.
• زانوها را کمی خم کرده و حالت گسترده‌تری را حفظ کنید.
• انگشتان پا را رو به سمت بالا و بیرون از برف نگه دارید.
• بازوها را مقابل خود نگه دارید و از خم شدن به عقب خودداری کنید.

Glissading

Glissading روشی سریع و مهیج برای پایین آمدن از کوه است. چندین حالت گلایسینگ وجود دارد، چه شما ایستاده باشید و چه نشسته:

1. این کار را با بستن کرامپون انجام ندهید.
2. این کار را روی یخچال انجام ندهید.
3. در حالی که با همنوردان دیگرتان هم طناب شده‌اید این کار را نکنید.

اگر از روش glissading استفاده می‌کنید، شما به این نیاز دارید که بدانید چه چیزی در پایین‌تر از شما قرار دارد. اگر نمی‌توانید آنچه در پایین‌تر از شما قرار دارد را ببینید، پس ایده بدی است که گلایسید کنید. همیشه آماده باشید و اگر کنترل خود را از دست دادید به وسیله تیر یخ سرعت خود را کنترل کرده و خود را متوقف کنید.

پیاده‌روی به صورت نشسته

Glissading در حالی که نشسته‌اید آسان است. شما در حالی که از تبر یخ خود استفاده می‌کنید تا کنترل خود را حفظ کنید، اساساً در حال سقوط روی سراشیبی هستید.

نکاتی برای فرود نشسته:

1. پاها را جلوتر از بدن خود قرار دهید و زانوها را کمی خم کنید.
2. تبر یخ خود را با دو دست نگه دارید ( یک دست خود را روی ماسوره قرار دهید، دست دیگر آن را روی شفت قرار دهید ) و سنبله را به عنوان سکان به سمت برف در کنار خود فرو کنید تا سرعت خود را کنترل ( کم یا متوقف ) کنید.

نکته: توجه فرمایید که این روش خطرات زیادی را در بر دارد و متأسفانه برخی کوهنوردان از این روش صرفا برای مهیج بودن آن استفاده می‌کنند.

وجود موانعی همچون سنگ، یخ، تیغ و خار بوته‌ها و … باعث بروز آسیب در بدن و یا پوشاک فرد خصوصا در قسمت تحتانی شلوار خواهد شد. همچنین این امکان وجود دارد که فرد تعادل خود را از دست داده و خدایی ناکرده دچار حادثه گردد. در کل استفاده از این روش برای فرود پیشنهاد نمی‌گردد.

پیاده‌روی ایستاده ( اسکی بوت )

مهارت اسکی بوت که به عنوان یک گلایسید ایستاده نیز شناخته می‌شود، می‌تواند روشی سریع، کارآمد ( و خشک‌تر ) برای پایین آمدن از کوه باشد.

شما در حالت اسکی در سرازیری هستید که از کف چکمه‌های خود ( به جای چوب اسکی ) برای سر خوردن استفاده می‌کنید. این روش مدت زمان بیشتری نسبت به پیاده‌روی نشسته دارد اما شما را خشک‌تر نگه می‌دارد.

نکاتی برای روش اسکی بوت:

1. در حالت اسکی بایستید و زانوها را کمی خم کرده و پاها را به هم نزدیک کنید.
2. شروع به سر خوردن در سرازیری کنید و بدن خود را به جلو نگه دارید ( بینی شما جلوتر از انگشتان پا باشد ).

همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که مسئولیت کوهنوردی و سلامت شما به عهده خودتان است. این امر مهم فقط با توجه به یادگیری مهارت‌های لازم کوهنوردی و کسب تجربیات کوهنوردان مجرب به دست می‌آید. هیچ مقاله یا ویدیویی نمی‌تواند جایگزین دستورالعمل‌ها و تجربیات واجد شرایط شود.