پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن

پیش بینی بهمن

پیش بینی بهمن

آشنایی با پیش بینی بهمن برای درک خطرات بالقوه‌ای که ممکن است هنگام اسکی یا کوهنوردی در زمستان با آن روبرو شوید، امری کلیدی است. پیش بینی بهمن باید پایه و اساس برنامه‌ریزی شما برای اجرای یک برنامه ایمن قرار گیرد، چه اسکی، اسنوبرد یا صعود زمستانی در کوه‌های پوشیده از برف.

پیش بینی بهمن اطلاعات زیادی را در اختیار شما قرار می‌دهد، اما این تنها، نقطه شروع برای اجرای برنامه ایمن است که به آمادگی، تجربه و آموزش نیاز دارد. شما با تصمیم‌گیری در مورد مکان و زمان برنامه، میزان ریسک خود را کنترل می‌کنید. به یاد داشته باشید، تصمیمات شما همان چیزی است که شما را ایمن نگه می‌دارد!

ایمنی کوهنوردان و اسکی‌بازان در عبور از دامنه‌های برف‌گیر کوهستانی پیش از هر چیز به زمان‌بندی برنامه صعود آنان به ارتفاعات بستگی دارد. بیشتر بهمن‌ها در ضمن یا بلافاصله پس از بارش برف رخ می‌دهند و ۹۰ درصد قربانیان حوادث بهمن، خود محرک بیداری این غول سپید هستند.

پس درمی‌یابیم که بعد از آشنایی با اصول اولیه بهمن و همچنین بهمن شناسی حال آشنایی با نحوه پیش بینی بهمن در برنامه‌ریزی برای یک فعالیت زمستانه امری واجب است.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن

پیش بینی بهمن چیست؟

پیش بینی بهمن اطلاعات لازم در مورد خطر بهمن و شرایط برف برای یک منطقه کوهستانی معین در یک دوره زمانی خاص را در اختیار شما قرار خواهد داد.

«تنها قانون مطلق در مورد پیش بینی بهمن این است که … هیچ قانونی در این زمینه وجود ندارد». راد نیوکامب، ۱۹۹۰

به یاد داشته باشید، ایمنی مسئولیت شماست. هیچ مقاله یا ویدیوی اینترنتی نمی‌تواند جایگزین آموزش و تجربه مناسب شود. این مطلب صرفاً به عنوان اطلاعات تکمیلی در نظر گرفته شده است. قبل از انجام هرگونه فعالیت در فضای باز، مطمئن شوید که در تکنیک‌ها و الزامات ایمنی به میزان کافی تمرین کرده‌اید.

پیش از رفتن به مناطق مشکوک کوهستانی باید به دنبال شواهدی بود که ایمن بودن راه‌های مورد نظر را تضمین کنند. این شواهد می‌توانند به جواب‌های چهار سوال عمومی تقسیم شوند:

الف) چه چیزی در مورد ثبات پشته برف، خیلی سریع و مستقیم مشاهده می‌شود؟

ب) با کندن یک گودال تحقیقی درون برف، چه چیزی را در مورد ثبات برف می‌توانیم کشف کنیم؟

ج) چه نوع هوایی باعث به وجود آمدن (یا در حال به وجود آمدن) ثبات برف شده است؟

د) اگر برف شروع به سرخوردن کرد، راه احتمالی خروج از بهمن برای شما چیست؟

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
بهمن تخته‌ای

الف: مشاهده مستقیم علائم در پیش بینی بهمن

هرگاه در منطقه‌ای بهمنی را مشاهده کردید که به پائین آمده، بدانید که خطر یک بهمن دیگر هم وجود دارد. هیچ چیز به وضوح دیدن یا شنیدن صدای سرخوردن برف در نزدیکی شما نیست. اگر در پای یک شیب، توده‌ای از برف تازه به پائین سرخورده به همراه مقداری گل و لای و سنگ وجود دارد، بدانید که اخیرا یک بهمن در آن نقطه آمده است و خطر آمدن بهمنی دیگر در آن منطقه زیاد است.

اگر خط شکستگی در سطح برف وجود دارد، بدانید که برف شروع به سرخوردن کرده است و آماده است با اولین تحریک کوچک به بهمن تبدیل شود.

اگر برف در زیر تخته‌های اسکی با صدای خشک فشرده می‌شود یا در زیر کفش‌هایتان خورد می‌شود، به طور کلی برف حالت ثبات دارد. اگر صدای فشرده یا خورد شدن برف حتی در فاصله تا ۶ متری هم شنیده می‌شود یا صدای بمی از درون برف به گوش می‌رسد، پس برف حالت غیرپایدار دارد. وقتی برف حرف می‌زند، گوش بدهید. اگر باتوم اسکی، یا کرامپون مقدار کمی در برف فرو می‌رود و یا اصلاً فرو نمی‌رود، برف کاملاً متراکم و به هم پیوسته است.

اگر پاهای شما تا زانو در برف فرو می‌روند، برف به هم پیوسته و چسبیده نیست. بهمن تخته ای خطرناک، اساساً یا از طریق برف سفت و یا برف نرم شناسایی می‌شود. اگر برف به صورت تکه‌ای در کف کفش می‌چسبد، پس برف خیس است. برف خیس حتی از روی شیب‌های کم هم می‌تواند سر بخورد. اگر جای پای شما دارای دیواره‌های صاف و تمیزی است، برف به هم پیوسته است (حالت خوب) و برف آخرین لایه خیلی خوب پیوسته و متراکم شده است.

اگر دیواره‌های جای پای شما ریزش می‌کنند و یا مابین پاهای شما بلوک‌ها و تکه‌های برف تشکیل می‌شوند، برف بهم پیوسته نیست (حالت بد) و لایه آخری برف به شکل ضعیفی پیوند خورده است. اگر رد پاها خیس هستند یا دارای یخ می‌باشند، پس آب زیادی در برف موجود می‌باشد، چون برف آب شده یا بعد از آب شدن یخ زده است (حالت بسیار بد) و تمام برف روی شیب ممکن است که ریزش کند.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
وجود لایه‌های ضعیف پایدار در برف قدیمی

قوانین مهم عبارتند از:

  • به برف نگاه کنید.
  • به برف گوش کنید.
  • برف را احساس کنید.

قوانین زیر را حتماً به خاطر بسپارید و خود را سازگار با زمین منطقه نمائید.

۱. آیا مسیر عبور شما از منطقه‌ای که مستعد بهمن باشد، می‌گذرد؟ برش عرضی شیب چگونه است؟ برف هر شیب دارای سطح صاف و مستقیم، آماده سرخوردن است، به خصوص اگر برف خیس باشد، شیب‌های محدب دارای فشار داخلی بیشتری هستند و از این رو مستعد سراندن برف هستند. شیب‌های مقعر کمتر مستعد این کار هستند، اما می‌توانند به دلیل کمبود برفی که در پای این شیب‌ها وجود دارد و پشتیبانی آنها را ضعیف می‌کند، صاحب بهمن شوند.

۲. آیا شیب به اندازه کافی تند است که باعث آمدن بهمن شود؟ آیا مسیر عبور شما در راه این گونه شیب‌های مشکوک قرار دارد که ممکن است بهمن بیاید و مسیر شما را مسدود کند؟ شیب‌های بین ۳۰ تا ۴۵ درجه بیشتر از همه مستعد پائین آمدن بهمن هستند. مسیر یک بهمن نباید مسیر انسان‌ها باشد.

۳. آیا در بالای مسیر عبور، نقاب برفی وجود دارد؟ پس راه خود را تغییر دهید.

۴. موقعیت شیب نسبت به باد و خود شیب چگونه است؟ شیب‌های پناه‌گیر معمولاً برف را روی خود جمع می‌کنند و اصولاً باید از آنها دوری جست. شیب‌های آفتاب‌گیر، مخصوصا آنهایی که در جبهه جنوبی یا جنوب غربی واقع شده‌اند، در معرض تشعشع آفتاب بیشتر قرار دارند. این گونه شیب‌ها، مخصوصاً در فصل گرما، مستعد لیز خوردن هستند.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
آزمایش با باتوم اسکی

آزمایش با باتوم اسکی

با یک باتوم اسکی می‌توان آزمایشی در لایه‌های حدود یک متری سطح برف انجام داد. برای این کار، باتوم را به صورت عمودی در برف روی یک شیب فرو کنید. فشار وارده به برف باید خیلی نرم و ملایم و تا اندازه‌ای باشد که اجازه بدهد، قسمت انتهایی باتون در مقابل مقاومت برف فشار وارد آورده و به درون آن فرو رود.

فشار زیاد و یا کشیدن ناگهانی باتوم، اجازه احساس مقاومت برف را به شما نمی‌دهد. (اگر برف آنقدر سفت است که اجازه فرو رفتن باتوم اسکی را نمی‌دهد، می‌توانید آن را سر و ته بگیرید و داخل برف کنید). تا محلی که جا دارد، باتوم را درون برف کنید. لبه باتوم اسکی را خیلی آهسته بیرون بکشید، طوری که مقاومت برف در مقابل گُل باتون را احساس کنید.

آزمایش باتوم اسکی می‌تواند خیلی سریع باشد و به دفعات تکرار شود، اما آزمایشی کامل نیست. این روش ساده‌ای از مشاهده چندین نشانگر خطر است. آزمایش با باتوم اسکی باید در نزدیک شیب و نه خارج از آن صورت گیرد. امتحان بر روی سطح خود شیب ممکن است خطرناک باشد. تفسیر و نتیجه‌گیری آزمایش با باتوم اسکی با برآورد ذهنی معمولاً پایه آزمایش باتوم اسکی را تشکیل می‌دهد. اما نکات زیر هم می‌توانند در آزمایش کمک مهمی باشند:

  • مقاومت کم برف در مقابل گل باتوم به معنی راحت رفتن آن در برف است که نشانگر پیوسته نبودن برف می‌باشد و احتمالاً برف تازه باریده شده است و یا برف یخ بسته در محل وجود دارد.
  • مقاومت متوسط به این معنی است که گل باتوم فشار کمی وارد کند تا در برف فرو رود. برف پیوسته و چسبیده است و شاید برف به وسیله باد به هم فشرده شده است.
  • مقاومت زیاد که باعث شده است تا دسته باتوم اسکی مورد استفاده قرار گیرد، به این معنی است که برف به هم فشرده شده و یک تخته برف را تشکیل داده است.
  • مقاومت خیلی زیاد به این معنی است که حتی دسته باتوم اسکی مورد استفاده قرار گیرد، به این معنی که حتی دسته باتون هم در برف فرو نرود. در این حالت یک تخته سفت و محکم شکل گرفته است.
  • برف خیس اجازه چند سانتیمتر نفوذ را می‌دهد که به تدریج مقاومت آن بیشتر و می توانیم خیس بودن آن را احساس و مشاهده کنیم.
  • که گل بهترین حالت این است باتون فرورونده در برف با مقاومت رو به افزایش مواجه شود نه اینکه با لایه های سخت و یا نرم برخورد نماید.
  • بدترین حالت تلاقی یک لایه مقاوم و پس از آن فرو رفتن در یک لایه نرم است. در این مورد باید توجه و دقت بیشتری صورت گیرد.
پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
هر لایه برف با شکل دانه، اندازه دانه، سختی لایه، دما، محتوای آب و چگالی مشخص می‌شود.

با آزمایش برش به وسیله بیل

آزمایش با باتوم اسکی روش مفید برای هر کسی است که به مناطق بهمن خیز می‌رود. بیل یا پاروی برفروبی هم باید به عنوان وسیله ضروری تلقی شود. با یک بیل می‌توانید مهمترین و آماده‌ترین آزمایش خود را در مورد استحکام برف مشاهده نمائید. اگر آزمایش با باتوم یا شواهد دیگر، نشانگر امکان لغزندگی یک لایه یا آمادگی سرخوردن توده برف بر روی آن باشد، آزمایش با بیل می‌تواند جهت تشخیص آمادگی توده‌های برف برای آمدن بهمن بکار رود.

هر نوع پارو یا بیلچه برفروبی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد، اما نوعی که دارای دهانه پهن، صاف و فلزی باشد، بهترین است. بدون یک بیلچه برف روبی یک اسکی باز می‌تواند از تخته اسکی خود استفاده کند. یک اره برف هم وسیله ارزان، سبک و کاملا سودمند دیگری برای انجام این آزمایش می‌تواند باشد.

آزمایش با بیل یا پاروی برف روبی

برای انجام آزمایش، بر روی شیب گودالی تا روی زمین (و یا حداقل ارتفاع دو بارش برف گذشته) حفر کنید (معمولاً چیزی حدود ۱۲۰ سانتی‌متر مناسب است). توجه کنید که قسمت بالای گودال شما کاملاً عمود باشد (اره برف این عمل را ساده و سریع انجام می‌دهد).

جلوی دهانه بیل خود را به صورت عمودی در قسمت عقب گودال فرو کنید و سپس کل بلوک برف را به آرامی با استفاده از دسته بیل، به جلو حرکت دهید. دقت کنید که بلوک برف را درست به خارج از گودال هدایت کنید. شیبی دیگر در نزدیک همین محل و با همین موقعیت مظنون پیدا کنید و این عمل را تکرار کنید. فقط مواظب باشید که درست در بخش خطرناک وسط شیب این کار را انجام ندهید.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
آزمایش با بیل یا پاروی برف روبی
نتیجه‌گیری و تفسیر آزمایش با بیل

در اینجا مانند آزمایش با باتون اسکی مقداری آمادگی ذهنی مورد احتیاج است.

۱. آیا بُریدن بلوک برفی سخت بوده است؟ آیا بلوک بر اثر فشار شکسته شده است یا روی زمین لغزانده شده است؟ اگر به دسته پارو (بیل) باید نیروی زیادی فشار آورده شود، توده برف احتمالاً محکم و تثبیت شده است. اما از خودتان سوال کنید، آیا شرایط به همین گونه در طول پیمایش شما در کوهستان باقی خواهد ماند؟

۲. آیا نیروی متوسطی برای بُریدن برف به کار برده شده است؟ آیا فشار متوسطی روی دسته پارو بوده است؟ در این حالت باید یک دیواره صاف و تمیز از برف در گودال داشته باشید. اگر مسیر شما دارای شیب تندتری از شیب منطقه آزمایش شده است، بنابراین بهمن راحت‌تر خواهد آمد. اگر شیب مسیر کمتر است، مسیر می‌تواند مطمئن باشد، اما تصمیم گرفتن چندان ساده نیست.

۳. آیا هیچ سختی برای بریدن بلوک برفی وجود نداشته است؟ حداقل فشار روی دسته پارو بوده است؟ آیا سطح بریده شده کاملاً بدیهی و واضح است؟ در این مورد احتمال آمدن بهمن به وسیله یک تحریک خیلی زیاد است و خطر زیادی در منطقه وجود دارد.

۴. آیا بُریدن برف بی‌نهایت ساده بود؟ آیا بدون هیچگونه فشاری بر روی دسته و یا بدون فشار، بیل به درون برف رفت؟ در این صورت احتمال آمدن بهمن طبیعی زیاد است. خطر فوق‌العاده زیاد است.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | بیل برف روبی

ب: مشاهده غیرمستقیم علائم در پیش بینی بهمن

طول مدت زمانی که هر کس می‌خواهد در منطقه مظنون به بهمن بسر برد و درصد خطر یک مسیر، تعیین کننده این نکته هستند که آیا بررسی یک گودال از طریق مشاهده غیرمستقیم آن صورت بگیرد یا نه؟ اهداف اصلی کندن یک گودال مشخص شدن این است که آیا بر روی یک لایه سرخورنده، تخته برف تشکیل شده یا نه؟ باید قطر پشته برف را اندازه بگیریم.

گودال که بعضی مواقع به گودال سریع مشهور است، معمولاً همان گودال آزمایش با بیل می تواند باشد و برآورد خطر از طریق آن انجام می‌گیرد.

تشکیل تخته برف

منظور از حفر یک گودال، تعیین این نکته است که آیا تخته برف تشکیل شده یا نه؟

قدرت و نیروی یک تخته برف می‌تواند از برف نرم تازه تا برف قدیمی سفت شده، متغیر باشد. آمدن بهمن نیازی به قدرت خاص تخته یا نوع خاصی برف ندارد. فقط به خاطر داشته باشید که یک لایه نسبتا پیچیده برف باید روی یک لایه نسبتاً ضعیف قرار گرفته باشد که نقش لایه لغزنده را برای بهمن تخته ای داشته باشد.

آزمایش با بیل ساده و در عین حال خیلی مهم است. مطالعات بیشتر می‌تواند از طریق فرو کردن یک چاقو درون برف انباشته شده و حرکت دادن آن به طرف پائین و مشاهده لایه‌های نرم و سفت صورت گیرد. پاک کردن دیواره‌های گودال با دستکش به طور آهسته و یا به وسیله یک قلم‌موی نقاشی، لایه‌های سفت و نرم را قابل روئیت می‌سازد. سختی نسبی یک تخته می‌تواند با یک آزمایش ساده مشخص شود.

سعی کنید که مشت خود را درون تخته برف کنید. اگر مشت شما با نیروی کمی فرو می‌رود، تخته خیلی نرم است. اگر تخته برف در مقابل فشار مشت شما مقاومت می‌کند، دست خود را باز کنید و کف آن را فشار دهید. اگر انگشتان شما با کمی فشار به داخل فرو می‌روند، تخته برف نرم است.

اگر تخته برف در مقابل چهار انگشت شما مقاومت می‌کند، سعی کنید با انگشت اشاره خود فشار بیاورید. اگر انگشت اشاره شما فرو رفت، تخته برف به طور متوسط سخت است. اگر انگشت درون برف فرو نرفت ولی خودکار یا مدادی با فشار فرو رفت، تخته برف سفت است. اگر فرو رفتن یک کارد هم احتیاج به مقداری نیرو دارد، تخته بهمن خیلی سخت است و اگر کارد در برف فرو نرود، تخته برف از یخ می‌باشد. هرچه تخته برف رویی نسبت به لایه زیرین سفت‌تر باشد، شانس سرخوردن آن به پائین بیشتر است.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | بررسی تخته برف با کندن گودال

ضخامت پشته برف

دگرگونی هم‌دما به وسیله برف عمیق و کهنه بوجود می‌آید. هرچه برف قدیمی‌تر و ضخیم‌تر باشد، معمولاً پشته برف از ثبات بیشتری برخوردار است. اما برف عمیق ممکن است که سطوح نامنظم و خطرناک زمین را پنهان کرده باشد. غیر ممکن است که بتوان بدون یک آزمایش با چوب اسکی یا باتوم کوهنوردی عمق برف را اندازه گرفت، یک باتون که می‌تواند تا سطح زمین فرو برود. برف نازک سطح زمین که معمولاً از ۹۰ سانتی‌متر یا کمتر تشکیل شده است، باعث بوجود آمدن دگرگونی شیب گرمایی می‌شود. برف دگرگونی شیب گرمایی شل است و لایه لغزنده خوبی برای بارش بعدی برف است.

انواع کریستال برف

برای تشخیص و شناسایی کریستالهای برف احتیاج به صفحه کریستال، ذره‌بین و مقدار کمی اطلاع و آگاهی درباره آنهاست. با صفحه کریستال می‌توان کریستال‌ها را با مقایسه خط‌های روی آن اندازه گرفت. ذره‌بین اندازه‌گیری دقیق را امکانپذیر می‌نماید و به وسیله آن می‌توان ساختمان کریستال‌ها را تشخیص داد.

خیلی از مردم حوصله این زحمت‌ها را ندارند. شاید ارزش آن را داشته باشد که با چشم غیرمسلح، نگاهی به آنها انداخت. اگر ذره برف گرد هست، برف قدیمی، تثبیت شده و ثابت است (هرچند کماکان می‌تواند یک لایه شل تشکیل یک تخته بدهد). اگر کریستال‌ها را به شکل فنجان، پُر یا دراز می‌بینید، یعنی برف دگرگونی شیب گرمایی را دارید مشاهده می‌کنید و برف دگرگونی شیب گرمایی همیشه علامت خطر است.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | انواع کریستالهای برف

درجه حرارت برف

بعضی از تأثیرات تغییر درجه حرارت بر روی پشته برف جزئی و پیچیده هستند. آزمایش ساده در این زمینه می‌تواند در گودال صورت گیرد. در اینجا احتیاج به یک دماسنج برف است.

حرارت خود برف مهم است. برف سرد، یعنی برف زیر صفر درجه خیلی راحت دگرگون می‌شود. درجه حرارت‌های خیلی پائین همیشه خطر آمدن بهمن را افزایش می‌دهند. برف گرم، برف نزدیک به نقطه ذوب شدن، خیلی سریع دگرگون می‌شود و تغییر پیدا می‌کند و سفت می‌شود و خطر آمدن بهمن را در کوتاه‌مدت بوجود می‌آورد.

برف خیلی سریع تغییر پیدا می‌کند، به خصوص وقتی که باران هم در حال بارش باشد، خطر آمدن بهمن به طور غیرقابل باوری نزدیک می‌شود. خوشبختانه خطر آمدن بهمن برف خیس دارای عمر کوتاهی است و ممکن است این خطر چند ساعتی بیشتر طول نکشد.

تغییرات زیاد حرارتی در خود پشته برف هم ممکن است که مهم باشند، هرچند که در کوتاه‌مدت تأثیری نداشته باشند. اگر اختلاف زیادی در درجه حرارت قسمت تحتانی و فوقانی برف احساس می‌کنید، پس برف در حال ناپایدار شدن است و اگر اختلاف کم باشد، برف در حال تثبیت و پایدار شدن است.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | درجه حرارت برف

ج: شواهد هوا در پیش بینی بهمن

به خاطر داشته باشید که یک توفان می‌تواند بارش برف، یا حرکت و جابه‌جایی برف به وسیله باد و ترکیبی از این دو باشد. برای برآورد در رابطه با هوا، دو مساله از اهمیت حادی برخوردار هستند: چقدر برف به وسیله توفان انباشته شده است (مقدار کمی) و با چه سرعتی این برف انباشته شده است؟ (شدت)

وقتی مقدار برف به حد ۳۰ سانتی‌متر می‌رسد، مطمئنا خطر بهمن وجود دارد و وقتی مقدار برف در یک بارش ۶۰ سانتی‌متر می‌شود، خطر بهمن زیاد است و بالاخره هر توفان برفی که منجر به بارش ۹۰ سانتی‌متر برف بشود، خطر آمدن بهمن را در هر سطح شیب داری فوق‌العاده می‌کند.

هرچه برف سریعتر جمع شود، خطر هم سریعتر پدید می‌آید. برفی که در عرض چند روز بر روی یک شیب باریده است به اندازه برفی که در عرض چند ساعت باریده شده، تأثیر ندارد. به طور کلی اگر شدت بارش برف به حدی است که در هر ساعت ۲/۵ سانتی‌متر یا بیشتر، برف روی زمین انباشته می‌کند، باید انتظار آمدن بهمن را داشت.

برف خیس البته سنگین‌تر است و خطر خیلی سریعتر به وجود می‌آید. برف می‌تواند به وسیله معادل آب آن (مقدار آبی که بعد از آب‌شدن برف پدید می‌آید) اندازه‌گیری شود. ریزش برف با معادل ۰/۱ اینچ آب در ساعت تولید خطر بزرگی در آمدن بهمن می‌کند. معادل آب را می‌توان با حدس زدن در مورد نوع کریستال های برف مشخص کرد.

به عنوان یک قانون، هرچه برف یک نفر را بیشتر «خیس» کند، پس در حال تدارک بیشتر جهت تشکیل شرایط بهمن است. بیشتر از عمق بارش برف و شدت آن، این باد است که برف مستعد بهمن را در قسمت‌های پناه‌گیر شیب‌ها پخش می‌کند. سرعتی که باد احتیاج دارد تا برف را به طرز خطرناکی حرکت دهد به نسبت خیسی برف فرق می‌کند، اما وقتی که سرعت باد به حد ۱۶ تا ۳۴ کیلومتر در ساعت می‌رسد، می‌تواند مقدار زیادی برف را حر کت دهد.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | ارتفاع برف

بادهای شدید با سرعت ۲۴ تا ۶۴ کیلومتر در ساعت می‌توانند تشکیل بهمن با هر نوع برفی را بدهند. در مورد سرعت بالای ۸۰ کیلومتر در ساعت دو حالت پیش می‌آید که بستگی به مقدار آب موجود در برف دارد. برف سرد و خشک منجر به سفت و فشرده شدن یا حرکت با باد می‌شود که خطر آمدن بهمن را نسبتاً کم می‌کند. برف خیس و بادهای حاد، باعث تشکیل خیلی سریع بهمن تخته ای می‌شوند.

به طور خلاصه، مهم این است که به سمت آمدن باد و سرعت آن توجه نمایید. این عمل مشخص می‌کند که چه یالی صاحب نقاب برفی خواهد شد، چه شیبی دارای برف خواهد شد و از این رو چه جایی دارای بالاترین خطر آمدن بهمن است. عامل اضافه دیگر در هوا که باعث تشکیل بهمن می‌شود، حرارت هوا یا به طور مشخص‌تر تغییرات در حرارت هوا است.

پائین رفتن حرارت باعث تثبیت پشته برف می‌گردد. افزایش حرارت باعث به وجود آمدن توده‌های بی‌ثبات می‌شود. اما این مورد همیشه عامل مهمی نیست، به خصوص زمانی که حرارت به طور ناگهانی تغییر می‌کند. به عنوان مثال یک افت حرارت، فشار بیشتری روی یک تخته برف که قبلا ایجاد شده است، وارد می‌کند، می‌تواند عامل یک بهمن خیس باشد.

مدتی نه‌چندان طولانی بعد از افت حرارت، برف تثبیت می‌شود و احتمال خطر کمتر می‌شود. به طوری که خطر بیشتر در زمان افزایش ناگهانی حرارت است، پدیده‌ای که اغلب موجب ایجاد بهمن می‌شود. اگر افزایش حرارت به بالای نقطه انجماد برسد یا باران ببارد، بنابراین خطر آمدن بهمن افزایش جدی پیدا کرده است.

به طور خلاصه، مهمترین قانون این است که توجه به هرگونه تغییر ناگهانی هوا داشته باشیم. بارش ناگهانی برف، افزایش ناگهانی برف، یا تغییر جهت وزش باد، افزایش یا افت ناگهانی درجه حرارت هوا می‌توانند علت‌های آمدن بهمن باشند.

پیش بینی بهمن | عاشقان طبیعت ایران | آشنایی با نحوه پیش بینی خطر بهمن
پیش بینی بهمن | نمونه بهمن تخته ای

د: خروج احتمالی از یک بهمن

زمانی که یک بهمن به سوی شما روان است، راه احتمالی خروج از مسیر آن چیست؟ جواب این سوال از نظر تکنیکی واضح نیست، اما هیچ جوابی، بیشتر از این برای شما مهم نیست. ضخامت پشته برف چقدر است؟ آیا یک تخته برف شکل گرفته است؟ آیا شیب پایین شما عریض یا باریک است؟ آیا پایین شیب به یک صخره منتهی می‌شود یا درخت یا سنگ وجود دارد و یا اینکه خیلی نرم و ملایم به طرف محل ذخیره شدن برف در پای شیب می‌رود؟ اگر شما از روی شیب عبور کنید و بهمن بیاید، آیا شما زنده خواهید ماند؟ و آیا این خطر ارزش این ریسک را دارد؟

خلاصه نکات ایمنی

بسیار خوب، آیا آماده تصمیم گرفتن هستی؟ برآورد خطر با هوا شروع می‌شود. (شواهد موارد کوچک)، مشاهده دگرگونی‌های توده برف (شواهد غیرمستقیم) و برآوردهای سریع در مورد برف و زمین (شواهد مستقیم). قدرت تصمیم‌گیری سرانجام در یک سمینار یا یک کتاب انجام نخواهد شد. مانند قابلیت پاسخگویی به مسائل پزشکی، تجربه‌ها در روی شیب‌ها کسب و یاد گرفته می‌شوند.

برآورد خطر، یک مسئله گاه‌به‌گاهی برای کسی که می‌خواهد زنده بماند نیست. این باید یک بخش دائم و وابسته به سفر باشد. هر قدم، هر لگد زدن و سرخوردن احتیاج به غوطه‌ور شدن در آگاهی همه چیزهای کوچک کوهستان دارد. بعضی مواقع شما می‌شنوید که کوهستان اخطارهای خود را فریاد می‌کشد.

بهمن در حال پایین آمدن با صدای مهیبی است. ۱۸۰ سانتی‌متر برف شب قبل باریده است؛ صدای برف یخ زده عمیق از دیواره‌های یک گودال به گوش می‌رسد. اغلب و مخصوصاً همراه با تجربیات تکامل یافته، می‌شنوید که کوهستان سرنخ‌های خود را در گوش شما پچ‌پچ می‌کند. شواهدی که فقط به وسیله شنوندگان تیزهوش شنیده می‌شوند، برآورد خطر و نهایتا نتیجه شواهد عینی و احساس ذهنی هستند.

 

منبع: کتاب بهمن شناسی و ایمنی در برابر بهمن‌ نویسنده: باک تیلتون مترجم: رحیم دانایی گردآوری و تهیه: حامد اسپرهم

برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
[کل: ۲ میانگین: ۵]

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

عاشقان طبیعت ایران