هرزه کوه

قله هرزه کوه با ارتفاع ۴۲۶۰ متر در خط‌الرأس بزرگ و طولانی عصا شکل واقع در جنوب قله خلنو قرار گرفته است. این خط‌الرأس طولانی در بین کوهنوردان به خط الرأس اشتر به سکه نو شهرت دارد.

قله هرزه کوه از سوی شمال شرق به قله ۴۳۲۵ متری برج متصل شده و از سوی غرب نیز با قله ۴۲۵۳ متری خرس چال همسایه است.

به لحاظ جغرافیایی قله هرزه کوه در رشته‌کوه‌های البرز مرکزی و در شمال دره دریوک و دیزین قرار دارد. خط الرأس مشهور به هرزه کوه ها خط الرأسی شرقی – غربی و در برخی قسمت‌ها تقریبا موازی با خط الرأس سرکچال می‌باشد.

وجه تسمیه قله هرزه کوه

قله هرزه کوه به صورت یک صخره است که همچون زائده‌ای از روی خط‌الرأس برآمده و ظاهرا وجه تسمیه قله هرزه کوه نیز به همین شکل و ظاهر این قله برمی‌گردد.

توپوگرافی خط الرأس هرزه‌کوهها

خط الرأس هرزه کوه ها دارای ارتفاعات و قلل مهمی است که برخی از آنها به ترتیب از غرب به شرق عبارتند از:

• قله سکه نو (۳۸۸۷ متر)
• قله سه چال (۳۹۳۶ متر)
• گردنه شیورکش (۳۶۰۰ متر)
• قله شیورکش (۳۶۳۹ متر)
• قله نوسوم بویدر (۳۹۷۱ متر)
• قله دالکولی (۴۱۳۰ متر)
• بند دالکولی (۴۱۱۸ متر)
• قله فراخه نو (۴۲۰۰ متر)
• قله خرس چال (۴۲۵۳ متر)
• قله هرزه کوه (۴۲۶۰ متر)
• و چند قله فرعی

همه این قلل بر روی خط‌الرأس شرقی – غربی هرزه کوه قرار گرفته‌اند. سراسر جناح شمالی خط الرأس هرزه کوه به رودخانه وارنگرود و از جنوب به دره رودخانه دریوک محدود می‌شود. در جناح شمالی قله خرس چال یا خرس چر برکه کوچکی نیز وجود دارد.

نکته:

1. قابل ذکر است، همانطور که می‌دانیم اعداد و ارقام اعلام شده برای قلل به دلیل استفاده از دستگاه‌های مختلف GPS یا کالیبره بودن آن و یا نرم‌افزارهای ثبت مسیر و ارتفاع در تلفن همراه، همیشه دارای چند متر اختلاف بوده که ممکن است از این نظر سبب اختلاف بین کوهنوردان شده باشد که امری اجتناب‌ناپذیر است.

کروکی مسیرهای صعود به هرزه کوه

دانلود ترک صعود به قله هرزه کوه (گروه خط‌الرأس)

مسیرهای دسترسی به قله هرزه کوه

برای دسترسی و صعود به قله هرزه کوه و یا صعود به سایر قلل این خط الرأس می‌توان از یکی از مسیرهای زیر استفاده کرد:

• روستای وارنگرود / یال غربی سکه نو (سینو) / خط الرأس هرزه کوه ها
• روستای ولایت رود / یال جنوبی سکه نو / خط الرأس هرزه کوه ها
• هتل دیزین / زیرک چال / چال گردن / سه چال / خط الرأس هرزه کوه ها
• هتل دیزین / دره دریوک / کل خوسون / شیورکش / خط الرأس هرزه کوه ها
• دره دریوک / یال جنوبی خرس چال / خط الرأس هرزه کوه ها
• دره لالون / گردنه ورزآب / برج / قله هرزه کوه
• دره لالون / وزوا / برج / هرزه کوه
• سپیدستون / سرکچال / گردنه ورزآب / برج / هرزه کوه

گزارش صعود به هرزه کوه ها

در ادامه مطلب گزارش برنامه پیمایش خط الرأس هرزه کوه ها از دره دریوک (دیزین) تا دره لالون (فشم) با صعود به قلل شیورکش، نوسوم بویدر، دالکولی، بند دالکولی، فراخه نو، هرزه کوه و برج را که در تاریخ جمعه ۱۴ تیر ۱۳۹۸ توسط مجید قیدی‌نژاد و همراهان گروه خط‌الرأس به اجرا درآمد را به صورت مشروح تقدیم خواهیم کرد تا با مسیر صعود به هرزه کوه ها بیشتر آشنا شوید.

مسیر کامل این خط الرأس شاخص از دره وارنگرود و قله سکه نو یا سینو آغاز و به قله اشتر در منطقه گرمابدر منتهی می‌شود. پیمایش مسیر کامل خط‌الرأس اشتر به سکه نو بین ۲ تا ۳ روز زمان می‌برد که پیش‌تر در فصل زمستان توسط همنوردانی طی ۶ تا ۷ روز اجرا شده است.

در آغاز کار صبح هنگام توسط وسیله نقله شخصی به سمت دیزین رفته و در ساعت ۶ بامداد جمعه از کنار هتل دیزین با ارتفاع تقریبی ۲۸۰۰ متر کار را شروع کردیم. از کنار رودخانه و در خلاف جهت حرکت آب، توسط جاده‌ای آسفالته در سمت چپ بالا رفته و از مسیر پاکوب وارد دره دریوک شدیم.

اندکی بعد توسط پلی از روی آب عبور کردیم. علیرغم اینکه این رود نسبت به رودهای اطراف از حجم آب کمتری برخوردار بود باز هم به دلیل حالت خروشان بودن آن و نیز خارج شدن از حریم خود عبور از آن بدون استفاده از پل دشوار و ریسکی بود. نیم ساعت بعد به چشمه گوارایی در سمت راست رسیدیم.

در ادامه و پس از گذشت نیم ساعت دیگر، بعد از دور زدن کوهی پهناور که شامل قلل کل خوسون و کلون بستک می‌باشد به سمت شرق پیچیده و به چشمه‌ای دیگر باز هم در سمت راست رسیدیم که نزدیک اتاقک عشایر قرار دارد.

کمی جلوتر در ارتفاع ۳۱۰۰ متری برای صبحانه توقف کردیم. کف دره و روی رود مملو از برف و بهمن بود و ریزش قسمت‌هایی از برف مسیر را شبیه عبور قطار از داخل تونل‌های کوهستانی کرده بود.

جلوتر پاکوبی قرار دارد که در ادامه به گردنه و خط‌الرأس می‌رسد، ولی قبل از آن یال شیبدار و نفسگیرِ سمت چپ را بالا رفته و با صعود به قله شیورکش با ارتفاع ۳۶۳۹ متر بر روی خط‌الرأس قرار گرفتیم.

در سمت غرب قله سه چال قرار دارد، به شرق رفتیم و با عبور از صخره‌هایی نه‌چندان دشوار که در واقع دست‌گرمی مسیر بودند به قله نوسوم بویدر صعود کردیم و بعد از آن دست به سنگ‌های جدی‌تر و شیب نفسگیر قله دالکولی که قله سرسخت و مخروطی شکل است شروع شد.

این منطقه بسیار بکر است و غیر از چند گله‌دار آن هم در دوردست جانداری دیده نمی‌شد. بعد از کلنجار با تیغه‌ها در ساعت ۱۳ قله دالکولی را صعود کردیم. گردنه‌ای در پیش بود و پس از آن تیغه‌هایی که مارا به قله بند دالکولی می‌رساند.

مسیر بسیار مبهم و پیچیده است و به هیچ وجه امتداد و انتهای آن مشخص نیست و گاهی ممکن است باعث اشتباه در تشخیص مسیر شود.

با صبر و حوصله پیش می‌رویم. به هر بلندی که می‌رسیم جلویش گردنه و پیچی جدید قرار دارد، برگ برنده ما هوای مساعد و همنورد قابل اعتماد و شناخت کامل مسیر بود و در غیر این صورت بدون آمادگی جسمی و روحی احتمال خستگی و منصرف شدن از ادامه مسیر زیاد است.

ناگفته نماند که صعود به قله دالکولی خود به تنهایی برنامه‌ای سنگین و شاخص است. نعمت دیگر در این برنامه نسیمی خنک بود که در بیشتر مسیر ما را همراهی می‌کرد و تأثیر زیادی در کاهش تعریق و آب مصرفی ما داشت، زیرا دیگر آب در مسیر نبود، مگر استفاده از برف و یا رسیدن به وزوا و لالون.

مسیر را ادامه دادیم. در دو سمت ما دو دره عمیق و بکر دریوک و وارنگه رود قرار دارد و در دو سوی دره‌ها دو خط‌الرأس دیگر شامل خط‌الرأس سرکچال و کمانکوه و ما نیز در این میان بودیم. همه این‌ها منطقه کوهستانی کم‌نظیر و بسیار دیدنی را تشکیل داده است.

مسیر را ادامه دادیم و به قله فراخه نو رسیدیم، قله‌ای ۴۲۰۰ متری و پس از آن باز هم گردنه‌ای دیگر و صعودی تا ارتفاع ۴۲۵۳ متر که ما را بر فراز قله خرس چال قرار داد. خرس چال قله‌ای سنگی است که انگار با دینامیت منفجر شده و در اطراف آن تکه سنگ‌های کوچک و بزرگ بسیاری مشاهده می‌شود. از این روی شاید نام ویرانه کوه بیشتر برازنده‌اش باشد.

بالاخره توانستیم از روی خرس چال امتداد و انتهای کار را ببینیم. ساعت نزدیک ۱۷ بود و تا قله برج در حدود ۲ ساعت دیگر زمان لازم بود. از اینجای مسیر دیگر سختی خاصی نبود و با ادامه پیمایش و تماشای مناظر بکر کوهستان پیش رفتیم تا به قله هرزه کوه به ارتفاع ۴۲۶۰ متر رسیدیم.

از مسیر کنار گُرده آخرین دست به سنگ را طی نموده و بالاخره طبق زمان تخمین زده شده به قله برج با ارتفاع ۴۳۲۵ متری رسیدیم. به شخصه مایل بودم در صورت امکان برنامه را تا قله جانستون ادامه دهیم ولی زمان اجازه نمی‌داد. پس به سمت گردنه وزوا فرود آمده و از پاکوب مسیر را ادامه دادیم و کنار آبشار نهار و شام را توأمان میل کردیم.

ادامه مسیر پاکوب با شیب ملایم و بدون چالش است. فقط حضور گله‌های فراوان گوسفند و سگ‌های عصبانی گله در مسیر کمی احتیاط را طلب می‌کند که البته آن هم با حضور چوپانان عزیز قابل حل است. در انتها به گروهی از دوستان برخوردیم و قرار شد با توجه به تاریکی و خلوتی بیش از حد مسیر کنار هم مسیر را ادامه دهیم.

به رودخانه رسیدیم، شدت و سرعت آب به خاطر گرمای روز و ذوب شدن برف‌ها کمی بیش از کنترل بود و کمی لغزش یا انحراف کافی بود تا فرد در آب غوطه‌ور شود. دل به دریا زدیم و پا به آب شدیم. با توجه به تاریکی و خستگی افراد و سرعت نسبتاً زیاد آب برای حفظ نکات ایمنی، با کمک طناب انفرادی و حمایت همگی از آب عبور کردیم.

بخاطر تجمع بهمن در زمستان امکان نصب هیچ پلی در این قسمت وجود ندارد و فقط در تابستان گاهی الوار یا تنه درختی بر روی آب هست، در غیر این صورت یا باید از روی همان بهمن عبور کرد یا با آب شدن بهمن پا به آب زد و گذر کرد. دقایقی بعد با کفش و لباس خیس به روستای لالون رسیدیم در ارتفاعی ۲۴۵۰ متری و پس از آن با لطف گروه همراه با وسیله نقلیه گروه به سمت تهران بازگشتیم.

خدا را شاکریم که این برنامه سنگین و نفسگیر با صرف انرژی بسیار به مسافت بیش از ۲۷ کیلومتر همراه با فراز و فرود فراوان به سلامتی و موفقیت به پایان رسید.

دید از قله

مناظر اطراف دیدنی و تماشایی هستند. نمای قله خلنو، سرکچال، نرگس‌ها، قله کهنو و آزادکوه، کمانکوه، سرماهو و یخچال از جمله ارتفاعات زیبای دیدنی از فراز قلل هرزه کوه می‌باشند.

بهترین زمان صعود به هرزه کوه

به واسطه حجم بیش از حد آب رودخانه دریوک در ماه‌های اولیه بهار حرکت در کنار آن و عبور از آن مشکل است. از سوی دیگر به دلیل دیر هنگام بودن سرسبزی دره دریوک و ارتفاع قابل ملاحظه آن، فصلِ بهار در این دره ۲ یا ۳ ماه دیرتر از دره دیزین فرا می‌رسد. بنابراین بهترین و مناسب ترین موقع برای بازدید از دره دریوک و قله دالکولی را می‌توان اواخر تیرماه بحساب آورد.

وضعیت زمستانی خط الرأس هرزه کوه

صعود زمستانی در منطقه هرزه کوه سخت و بسیار خطرناک و همراه با توفان‌های سخت است که از هر سوی این قلل را در بر می‌گیرند. مسیر دره دریوک به علت ریزش پیاپی بهمن‌های هولناک و بزرگ مطلقا برای صعود مناسب نیست.

نکات قابل اهمیت برای صعود

• حتما از باتوم استفاده کنید.
• حتی‌الأمکان از صعود انفرادی در این مسیر صرف‌نظر نمایید.
• آب کافی همراه داشته باشید.
• از کرم ضدآفتاب استفاده کنید.
• پیش از صعود مسیر و هدف خود را با خانواده یا دوستان خود در میان بگذارید.
• در بهار و پاییز و زمستان حتما پانچو همراه داشته باشید.
• به هنگام وقوع یا احتمال بروز رعد و برق هرگز پای در مسیر نگذارید.
• لباس اضافه همراه داشته باشید.
• در شن‌اسکی حتما از گتر استفاده کنید.
• از مسیرهای اصلی خارج نشوید.
• در صورت امکان پتوی نجات همراه داشته باشید.
• سوت نجات همراه داشته باشید.
• همواره قانون ساعت ۱۴ را برای بازگشت در نظر بگیرید.
• در صورت حضور در منطقه، حریم شخصی منازل روستاییان و مردم محلی را محترم بشمارید.
• در صورت صعود به این قله به جز رد پا از خود چیزی در طبیعت باقی نگذارید.

منبع: “کوهنوردی در ایران” علی مقیم گزارش صعود: “گروه خط‌الرأس” مجید قیدی‌نژاد با تشکر از: ابوالفضل صفا