قله شیرباد بام استان خراسان رضوی

قله شیرباد بلندترین قله رشته‌کوه بینالود و بلندترین ارتفاع در هر سه استان خراسان است. قله شیرباد و در کل رشته کوه بینالود طبق تقسیم بندی کوههای ایران در بخش کوه‌های خراسان واقع شده‌اند.

رشته کوه بینالود، مرز طبیعی شهرستان‌های نیشابور و مشهد به شمار می‌آید و دهستان بینالود در دامنه جنوبی آن واقع است. این رشته‌کوه دارای قلل متعددی است.

از بلندترین این قله‌ها می‌توان به قله بینالود با ارتفاع حدود ۳۲۱۱ متر، قله شیرباد با ارتفاع ۳۳۱۶ متر و قله زرگران با ارتفاعی در حدود ۳۱۰۰ متر اشاره نمود که هر سه در حوزه تقسیمات سیاسی شهرستان نیشابور در استان خراسان رضوی قرار دارند.

قله شیرباد با ارتفاع ۳۳۱۶ متر از سطح دریا به بام خراسان رضوی شهرت دارد و از این روی یکی از ۳۱ قله بلند طرح سیمرغ کوههای ایران نیز می‌باشد. آبریزهای جنوبی رشته‌کوه بینالود، عمدتاً به کال شور، و آبریزهای شمالی این کوهستان به کشف رود می‌ریزند.

دانلود ترک مسیرهای صعود به قله شیرباد بام استان خراسان رضوی

وجه تسمیه قله شیرباد

موقعیت جغرافیایی این کوهستان نسبت به مناطق پست‌تر اطراف خود موجب جابجایی شدید توده‌های هوایی و بروز بادهای شدید می‌شود. این کوه در تمام مدت سال دارای بادهای بسیار تند و سرد است به گونه‌ای که به دلیل همین بادهای تند و شدید، نام این قله را ”شیرباد” نامیده‌اند. این قله و دامنه‌های منتهی به آن در مسیر وزش بادهای شدید موسوم به Low level jet stream قرار دارد.

این قله در دامنه‌های شمالی به دره نهل زشک و دره دولت‌آباد شهرستان گلبهار و در دامنه جنوبی به روستای بوژان در نزدیکی شهر نیشابور منتهی شده است و به دلیل دره‌های سرسبز اطراف، دارای چشم‌انداز زیبایی است.

پیست اسکی شیرباد در ۱۸ کیلومتری روستای دولت‌آباد شهرستان گلبهار و در نزدیکی این قله ساخته شده است.

مسیرهای صعود به قله شیرباد

مسیر شرقی (روستای زشک)

مسیر شرقی قله شیرباد، در استان خراسان رضوی، شهر ییلاقی شاندیز، روستای زُشک و روستای حیطه علیا واقع می‌باشد. این مسیر خود شامل ۲ راه است اول مسیر جانپناه و دوم نیز مسیر دره نهل.

جهت دسترسی به مسیر شرقی باید از شهر مقدس مشهد به سمت شاندیز رفت و سپس از یک جاده خاکی به مسافت تقریبی بیست کیلومتر از روستای زُشک عبور نمود و در انتهای مسیر به سمت استخر پرورش ماهی رفت.

استخر پرورش ماهی در ارتفاع ۲۳۳۰ متری واقع شده است که پای کار به حساب می‌آید. در اینجا از شرق به غرب به مسافت ۷ کیلومتر دو پاکوب وجود دارد:

1. مسیر یال سنگی که دارای جانپناهی در ارتفاع ۳۱۰۰ متری (مشهور به جانپناه شهید رضوی) و در فاصله دو و نیم کیلومتری از استخر پرورش ماهی است.
2. مسیر دره نهل که دارای چشمه‌ای به همین نام در ارتفاع ۲۷۰۰ متری و در مسیر پاکوب دره است.

مسیر جانپناه (شرقی)

این مسیر، رایج‌ترین مسیر صعود به قله شیرباد است. با یک شیب تند طولانی شروع شده و در ارتفاع حدود ۳۰۰۰ متری به جانپناه منتهی می‌شود. معمولاً کوهنوردان پس از استراحت در جانپناه برای صعود به قله اقدام می‌کنند.

در طول این مسیر مکانی برای تهیه آب وجود ندارد. مسیر جانپناه پرترددترین مسیر صعود به قله شیرباد در زمستان نیز می‌باشد.

مسیر دره نهل (شرقی)

این مسیر، بدون عبور از جانپناه به قله منتهی می‌شود و به دلیل شیب ملایم‌تر صعود آسان‌تری نسبت به مسیر جانپناه دارد. این مسیر از چشمه نهل گذشته و کوهنوردان می‌توانند از چشمه آب آشامیدنی مورد نیاز خود را تهیه نمایند.

این مسیر برای بازگشت مناسب‌تر است. این مسیر مستعد ریزش بهمن است و برای صعود زمستانی توصیه نمی‌گردد.

مسیر دره دولت آباد

این مسیر از طریق گلبهار، روستای دولت‌آباد به این قله دسترسی دارد و نزدیکترین مسیر به قله شیرباد است. در این مسیر پیست اسکی و دره زیبای دولت‌آباد واقع شده است.

نزدیکترین مسیر برای شهرهای مشهد، گلبهار، گلمکان، چناران، طرقبه و شاندیز این مسیر است.

مسیر دره بوژان (غربی)

این مسیر به دلیل عبور از دره بوژان مسیر بسیار سرسبزی است. این مسیر هم مانند مسیر دره نهل شیب کمتری نسبت به مسیر جانپناه دارد و بدون عبور از جانپناه به قله منتهی می‌شود.

نکات قابل توجه در صعود به قله شیرباد

• ارتفاع پای کار در استخر پرورش ماهی ۲۳۳۰ متر است.
• مسافت پای کار تا قله حدود ۱۴ کیلومتر است.
• امکان دسترسی به آب از چشمه در مسیر برگشت و جوی آب میسر است.
• درباره وضعیت آنتن دهی موبایل اطلاعاتی در دست نیست.
• شب مانی در جانپناه امکانپذیر است.
• نزدیکترین مرکز درمانی در مسیرهای صعود خانه بهداشت روستای دشت در استان خراسان رضوی می‌باشد.
• بهترین فصل صعود به قله شیرباد فصل پاییز و مهرماه می‌باشد.

پوشش گیاهی و جانوری

دامنه‌های بینالود، از پوشش گیاهی مناسبی برخوردار است و گیاهان کوهستانی خودروی زیادی در منطقه وجود دارند. گون، ریواس، آویشن، زرشک کوهی، تمشک دم گاو، زیره کوهی، گلپر و موسیر از این جمله هستند.

به دلیل وجود همین تنوع گیاهی، منطقه دارای پوشش جانوری مناسبی نیز هست و از جمله حیواناتی مانند قوچ، میش، عقاب شاهی، پلنگ، گرگ، شغال، روباه، مارهای سمی و غیرسمی را می‌توان در این ناحیه مشاهده کرد.

ریواس از معروف‌ترین گیاهان خودروی این رشته‌کوه به‌شمار می‌رود. در بخش شمال غربی رشته‌کوه بینالود، پوشش درختچه‌های ارس دیده می‌شود. برف و یخِ حاصل از بارش‌های زمستانه و بهاره، غالباً تا اوایل فصل تابستان در این قله‌ها باقی می‌ماند.

منبع: دانشنامه ویکی‌پدیا گردآوری: حامد اسپرهم