قله دومیر بام استان مرکزی

قله دومیر یا قله اردهال با ارتفاع ۳۵۰۵ متر، بلندترین قله استان مرکزی و یکی از قلل طرح سیمرغ کوههای ایران است. قله دومیر در شهرستان دلیجان، بخش مرکزی، دهستان هستیجان واقع است. این قله از جمله کوه‌های ممتد مرکزی در کشور به حساب می‌آید.

کوهستان دومیر چندین یال طولانی دارد که از قله اصلی انشعاب گرفته و دارای چندین قله شاخص بالای ۳۰۰۰ متر می‌باشد. برای صعود به هریک از این قلل یک یا یک و نیم روز زمان نیاز است. دومیر یا اردهال چند مسیر صعود دارد. که مسیر شمالی معروف‎ترین مسیر صعود است. صعود از مسیر غربی نیز که کوتاهترین مسیر است، از روستای مزوش آغاز می‌گردد.

موقعیت جغرافیایی قله دومیر

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﮐﻪ ﻗﻠﻪ دومیر یا اردهال ﺣﺪودﺍ در ﻣﺮز ﻣﺸﺘﺮک ﺍﺳﺘﺎن ﺍﺻﻔﻬﺎن و ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی ﻗﺮﺍر دﺍرد، برخی کوهنوردان ﻗﻠﻪ ﺷﻬﺒﺎز با ارتفاع ۳۳۹۰ ﻣﺘﺮ رﺍ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮﯾﻦ ﻗﻠﻪ ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی در نظر می‌گیرند. ﺍﻣﺎ ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ دقیق‌تر مشخص ﺷﺪه ﺍﺳﺖ ﮐﻪ بام ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی ﻫﻤﯿﻦ ﻗﻠﻪ دوﻣﯿﺮ (اردهال) ﺍﺳﺖ.

دومیر کوهستانی جدا افتاده از رشته کوه کرکس است که از طریق گردنه نابر به این رشته کوه متصل می‌گردد. این قله زیبا در فاصله ۴۵ کیلومتری غرب شهرستان کاشان و در ۳۵ کیلومتری شرق شهرستان دلیجان قرار گرفته است.

در ﺟﻨﻮﺏ ﻏﺮﺑﯽ ﻗﻠﻪ اردهال روﺳﺘﺎی ﻗﻠﻬﺮ و در ﺷﻤﺎل آن روﺳﺘﺎی ﻧﺸﻠﺞ و در ﺷﺮق آن روﺳﺘﺎی ﻣﺮﺍق (مَرَق) و در ﻏﺮﺏ نیز روﺳﺘﺎی مزوش ﻗﺮﺍر دﺍرﻧﺪ.

٪۷۵ ﺍز ﻣﺴﺎﺣﺖ ﺍﺳﺘﺎن مرکزی رﺍ ﻧﺎﻫﻤﻮﺍریﻫﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ دﺍده ﺍﺳﺖ. ﮐﻮهﻫﺎی ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی ﮐﻪ در دوره ﺗﺮﺷﯿﺎری ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍز ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ ﺑﻪ ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻗﯽ ﮐﺸﯿﺪه ﺷﺪهﺍﻧﺪ. ﮐﻮهﻫﺎی ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی دو ﮔﺮوه ﻫﺴﺘﻨﺪ ﯾﮑﯽ ﮐﻮهﻫﺎی ﻣﺮﮐﺰی در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎی ﮐﻤﯿﺠﺎن، ﺗﻔﺮش ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮐﻮه ﮔﻮﻧﺪ ﻗﺮﻣﺰ روﺳﺘﺎی ﮐﺴﺮآﺻﻒ و ﻗﺴﻤﺖﻫﺎﯾﯽ ﺍز ﺳﺎوه و دﯾﮕﺮی ﮐﻮهﻫﺎی زﺍﮔﺮس در ﺟﻨﻮﺏ ﺍﺳﺘﺎن و در ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‌های ﺷﺎزﻧﺪ و ﺧﻤﯿﻦ.

ﮐﻮهﻫﺎی رﺍﺳﻮﻧﺪ در ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺎزﻧﺪ و ﺳﻔﯿﺪﺧﺎﻧﯽ در ﺟﻨﻮﺏ ﺍرﺍک ﺍز ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﮐﻮهﻫﺎی ﺍﺳﺘﺎن مرکزی ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻗﻠﻪ ﺷﻬﺒﺎز ﺑﺎ ۳۳۹۰ ﻣﺘﺮ ﺑﻠﻨﺪی، در ﮐﻮهﻫﺎی رﺍﺳﻮﻧﺪ دومین قله مرتفع استان پس از دومیر ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﯽﺷﻮد.

قلل معروف کوهستان دومیر

قلل معروف کوهستان دومیر عبارتند از: نک به ارتفاع ۳۴۰۰ متر، هودنگ به ارتفاع ۳۲۸۰ متر، انگوره به ارتفاع ۳۲۵۰ متر و گله‎زنجن به ارتفاع ۳۰۰۰ متر در یال شرقی به طول ۲۰ کیلومتر قرار دارد.

قلل مارفیون به ارتفاع ۳۰۷۰ متر، چال‎ کمان به ارتفاع ۳۰۵۰ متر و سیاه‎ کوه به ارتفاع ۳۰۰۰ متر در یال شمالی به طول ۱۰ کیلومتر که به سمت شهر نیاسر کشیده شده است قرار دارد.

قلل اوغان به ارتفاع ۳۱۰۰ متر، لادهون به ارتفاع ۳۰۰۰ متر، سرمال به ارتفاع ۲۹۰۰ متر و کلجار به ارتفاع ۲۸۰۰ متر در یال شمال غربی به طول ۲۰ کیلومتر قرار گرفته که تا گردنه نراق کشیده شده است.

وجه تسمیه قله دومیر

در زبان راجی، “دومی” به معنای بلند چهره و “ار” به معنای باشکوه می‌باشد. بنابراین دومیر یعنی بلند چهره و باشکوه و اردهال نیز در زبان پهلوی به معنای کوه مقدس می‌باشد.

مسیرهای صعود به قله دومیر

• مسیر شرقی: روستای مرق – قله دومیر
• مسیر غربی: روستای مزوش – دره معدن – قله دومیر (مسیر رایج)
• مسیر شمالی: روستای نشلج – قله دومیر
• مسیر جنوبی: روستای قالهر – قله دومیر

دانلود ترک جی پی اس مسیر صعود به قله دومیر

روستای مزوش

واژه «مز» به معنی صعب و سخت و واژه «وش» به معنی مانند و گونه است و به احتمال زیاد به خاطر کوهستانی بودن و عدم دسترسی آسان و صعب‌العبور بودن مسیر رسیدن به این روستا و نیز اینکه بن‌بست می‌باشد؛ نام «مزوش» به معنی سخت‌گونه انتخاب شده است.

مسیر دلیجان به روستای مزوش ابتدا با مسیر غار چال‎ نخجیر یکی است، که همان جاده دلیجان به نراق است. اما نرسیده به خروجی غار، با تابلوی جهت‌دار «بی‎بی زبیده خاتون» از آن جدا می‎شود. روستای مزوش آخرین روستا در مسیر است. از دلیجان تا این روستا حدودا ۴۰ تا ۴۵ دقیقه راه است.

مسیر غربی صعود به قله دومیر

ﺑﺮﺍی ﺻﻌﻮد ﺑﻪ ﻗﻠﻪ دوﻣﯿﺮ (اردهال) از مسیر غربی باید ابتدا رﺍﻫﯽ ﺷﻬﺮ دﻟﯿﺠﺎن در ﺍﺳﺘﺎن ﻣﺮﮐﺰی ﺷﺪ. پس ﺑﺎ ﻋﺒﻮر ﺍز ﺳﻠﻔﺠﮕﺎن ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن دﻟﯿﺠﺎن رﺳﯿﺪه، ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ روﺳﺘﺎی ﻣﺰوش رﺍﻫﯽ می‌شویم.

پس ﺍز روﺳﺘﺎ و ﻃﯽ ﻣﺴﺎﻓﺘﯽ ۷ کیلومتری در ﺟﺎده ﺧﺎﮐﯽ مشهور به جاده معدن اردهال ﺑﻪ ﺍﺑﺘﺪﺍی ﻣﺴﯿﺮ ﺻﻌﻮد در ﻣﺤﻞ ﭘﺎرﮐﯿﻨﮓ ﻣﻌﺪن ﺧﻮﺍﻫﯿﺪ رﺳﯿﺪ.

ﺍرﺗﻔﺎع ﻣﺒﺪﺍ ﺻﻌﻮد ۲۶۳۰ ﻣﺘﺮ ﻣﯽ‌ﺑﺎﺷﺪ. در ﺷﺮوع ﭘﯿﻤﺎﯾﺶ ﺍز ﮐﻨﺎر ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﯽ ﻣﻌﺪن و ﮔﺮدش ﺑﻪ رﺍﺳﺖ و ﺳﻤﺖ ﺟﻨﻮﺏ رﺍه دره رﺍ در پیش ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍز روی ﯾﺎل به ﺳﻤﺖ ﻗﻠﻪ روﺍﻧﻪ خواهیم ﺷﺪ. در ادامه حدودا پس از سه و نیم ساعت پیمایش به قله دومیر (اردهال) خواهیم رسید.

در فرود این انتخاب وجود دارد که ﺍز ﻣﺴﯿﺮی ﻣﺘﻔﺎوت ﮐﻪ ﺟﻨﻮﺑﯽ‌ﺗﺮ ﻫﺴﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد. ﺍز ﻣﺴﯿﺮ دره ﻣﻌﺪن ﯾﺎ دره ﺑﯿﺪ فرود آمد. ﺑﺎ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﮐﻒ دره ﺍز ﮐﻨﺎر ﭼﻨﺪ درﺧﺖ ﺑﯿﺪ ﺑﺰرگ ﻋﺒﻮر ﺧﻮﺍﻫﯿﺪ ﮐﺮد. در ﻣﺴﯿﺮ ﺍﺛﺮی ﺍز آﺏ ﻧﯿﺴﺖ.

ﻣﺴﺎﻓﺖ این مسیر از پای کار تا قله و بلعکس به صورت صعود و فرود حدود ۸ کیلومتر می‌باشد. مدت زمان مورد نیاز برای این برنامه با احتساب زمان استراحت چیزی در بین ۶ تا ۷ ساعت خواهد بود.

نکات صعود به قله دومیر

روستای مزوش دارای خانه کوهنورد بوده که امکانات مناسبی برای استراحت و شب مانی دارد. لذا برای صعود نیاز به حمل کوله سنگین نمی‌باشد.

در مسیر صعود جانپاه و پناهگاهی وجود ندارد.

برای دسترسی به آب در منطقه، تنها یک چشمه بنام چشمه اوغان در دره بیدستان وجود دارد که آن هم در فصول گرم سال خشک است.

بهترین فصل صعود به قله دومیر فصل بهار و تابستان است.

آنتن دهی تلفن همراه در طول مسیر طبق گزارش کوهنوردان وجود ندارد.

نزدیکترین مرکز درمانی به این قله خانه بهداشت روستای راونج می‌باشد.

پوشاک مناسب فصل به همراه داشته باشید.

کفش کوهنوردی مناسب نظیر بک بکینگ یا کفش کوهپیمایی سنگین بپوشید.

پیش از حرکت به منطقه از وضعیت آب و هوایی منطقه و قله اطلاع پیدا کنید.

در طول مسیر پیمایش سرویس بهداشتی عمومی وجود ندارد.

پوشش گیاهی کوهستان اردهال

این کوهستان دارای پوشش گیاهی متنوعی از گیاهان کوهستانی ایران مانند آویشن، انواع باریج، آنغوزه، درمنه، انواع گون، طره، گزنه، زرشک کوهی، زرین‎ گیاه، پودنه و بومادران می‌باشد.

پوشش جانوری

در این منطقه حیواناتی مانند گراز، روباه، شغال، گرگ، خرگوش، انواع مار و آفتاب ‎پرست دیده می‌شود.

منابع: دانشنامه ویکی‌پدیا و ویکی‌لاک گردآوری: حامد اسپرهم