جوراب کوهنوردی

جوراب کوهنوردی یکی از ابتدایی‌ترین لوازم و تجهیزات کوهنوردی است. سلامت و بهداشت پا در فعالیت‌های فضای باز بسیار مهم است. بنابراین یک جفت جوراب با تکنولوژی پیشرفته اولین خط دفاعی شما برای پاهای خشک، راحت و بدون تاول است.

گرچه به نظر می‌رسد “جورابهای فنی” خنده‌دار به نظر برسند، اما پیشرفت بزرگی به لحاظ کاربرد و کیفیت در آنها نسبت به جورابهای کاملا نخی قدیمی ایجاد شده است که این موضوع قابل انکار نیست.

انواع جوراب بر اساس نوع فعالیت

جوراب ورزشی چندمنظوره

دسته وسیعی از جورابها را شامل می‌شود. از جورابهای سفید مخصوص بدنسازی (به روز شده با پارچه‌های ضد رطوبت) گرفته تا جورابهای فنی در نظر گرفته شده برای تمرینات متفاوت ورزشی و دویدن.

جوراب مخصوص دویدن

این جورابها از جورابهای با آستر باریک با بالشتک بسیار کم تا جورابهای بالشتکی متراکم در پاشنه پا را شامل می‌شوند. بعضی از دونده‌ها برای تناسب بهتر کفش‌های خود، ترجیح می‌دهند تا جوراب، بالشتک کمتری داشته باشد و البته برخی دیگر دوست دارند که جوراب بالشتک بیشتری نیز داشته باشد تا خستگی پا کاهش یابد.

جوراب معمولی

اگرچه از نظر سبک ظاهری (رنگ، طرح و سایز) متمایز هستند، اما این جورابهای سبک، معمولاً دارای پارچه‌هایی با عملکردی مناسب مانند پشم مرینو هستند.

جوراب مخصوص پیاده روی و کمپینگ

این جورابها خاصیت ضد تعریق و رطوبت زدایی را برای افراد فراهم می‌کنند.

جوراب سبک پیاده روی

این جورابهای نسبتاً نازک، برای کوهنوردانی با پاهایی پهن یا دارای فرورفتگی‌های زیاد، مناسب می‌باشد. رطوبت را از بین می‌برند و بالشتک متوسطی در پاشنه پا دارند. بخصوص در قسمت بالای جوراب نازک‌تر هستند و نسبت به جوراب‌هایی با وزن معمولی نازک‌ترند و می‌توان آنها را با جوراب آستر یا بدون آن پوشید.

جوراب پیاده روی با وزن معمولی

ضخامت اضافی آنها به خوبی برای کوهنوردانی که دارای پاهایی باریک یا دارای فرورفتگی کم هستند مناسب می‌باشد. بیشتر جورابهای سبک پیاده روی، بالشتک در بالا و ساق پا برای راحتی در مسیرهای طولانی دارند و می‌توان آنها را با جوراب آستر یا بدون آن استفاده کرد.

جوراب کوهنوردی

این جورابها، سنگین وزن، ضخیم، دارای حجم، بالشتک اضافی و مناسب شرایط سخت، سرد و صعودهای زمستانی می‌باشد تا از هیپوترمی و سرمازدگی جلوگیری کنند.

جوراب اسکی و اسنوبرد

این نوع جوراب، ناحیه ساق پا را پوشش داده و معمولا تا زیر زانو هستند. نازک هستند و برخلاف جوراب کوهنوردی گرمای قابل توجهی ایجاد نمی‌کنند. بلکه برای محافظت از پاهای شما در برابر فشار و سایش داخل کفش‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین طراحی آنها به گونه‌ای است که انرژی مورد نیاز برای اسکی کردن و چرخش سریع را به وجود می‌آورند.

انواع جوراب تخصصی

جوراب آستری

زیر یک جفت جوراب پیاده‌روی معمولی می‌پوشند. به طور معمول از مواد مصنوعی مانند پلی استر ^®CoolMax ساخته می‌شوند، آنها رطوبت را از پا به جوراب خارجی می‌کشند که می‌تواند تبخیر شود. جوراب آستری مورد علاقه کوهنوردان است زیرا در سفرهای طولانی مدت می‌توان آنها را سریعتر از جورابهای معمولی شستشو و خشک کرد.

جوراب ضد آب

شما ۲ انتخاب دارید. جوراب ضدآب که قابلیت تنفس دارند برای برنامه‌ در هوای بارانی بسیار مناسب است، زیرا خشک نگه داشتن جورابهای معمولی یک ضرورت واقعی است. می‌توانید جورابهای ضد آب را به جای جورابهای معمولی انتخاب کنید. از نمای بیرونی ضخیم هستند و به دلیل اینکه فضای داخلی از پشم گوسفند تشکیل شده مانع جذب رطوبت می‌شود و گرمای لازم برای شرایط بارانی و برفی را فراهم می‌کنند.

جوراب انگشتی

مانند دستکش برای پا، “جوراب انگشتی” بدون درز بوده و به جلوگیری از تاول‌های بین انگشتان پا کمک می‌کند. (تاولهای بین انگشتان می‌تواند نتیجه کفش‌های خیلی تنگ باشد.) این جورابها به طور معمول از الیاف مصنوعی ساخته شده‌اند، جوراب انگشتی برای دویدن یا پیاده روی در نظر گرفته شده‌اند.

جوراب پشمی

این مدل از جوراب‌ها یک انتخاب راحت با کفش یا صندل یا به تنهایی به عنوان روفرشی در خانه هستند. این جوراب نیز بسیار گرم بوده و رطوبت را به خود جذب نمی‌کنند، اما به اندازه جوراب کوهنوردی با پا مطابقت ندارد.

جورابهای گرم کننده

در این دسته از جورابها از انرژی باتری کم قدرتی برای تأمین گرمای سریع استفاده می‌شود که بهترین گزینه برای فعالیت‌های کم تحرک در هوای سرد می‌باشد.

مواد به کار رفته در انواع جوراب

هریک از پاهای شما به طور متراکم با حدود ۲۵۰،۰۰۰ غده عروقی اکرین (eccrine) پوشانده شده است و این باعث می‌شود که پاها یکی از نواحی پر تعریق بدن شما باشد. پارچه‌هایی با عملکرد مناسب، به جذب و پراکندگی همه رطوبت کمک می‌کنند. در اینجا رایج‌ترین گزینه‌ها برای انتخاب جوراب مناسب وجود دارد:

پشم مرینو (Merino)

الیاف ظریف و بدون خارش پشم مرینو عملا جایگزین نسل قدیمی جورابهای پشمی شده است. بزرگترین مزیت آنها این است که آنها ترموستاتیک (تنظیم‌کننده دما) هستند، بنابراین پاهای شما در طیف گسترده‌ای از دما راحت می‌مانند. پشم می‌تواند تا ۳۰٪ از وزن خود، آب جذب کند که به خشک ماندن پا در بیشتر شرایط کمک می‌کند.

• مزایا: در شرایط خنک یا گرم راحت است، رطوبت را جذب و از بین می‌برد، مانند پشم پارچه، حساسیت و خارش ایجاد نمی‌کند.
• معایب: قیمت بالا، نسبت به جورابهایی با مواد مصنوعی، دیرتر خشک می‌شود.

مصنوعی

چندین ماده، اغلب برای راحتی و تناسب بیشتر در مناطق انتخابی جوراب ترکیب یا استفاده می‌شوند. اسپندکس نایلون و لایکرا به جورابها کمک می‌کند تا شکل خود را حفظ کنند، تناسب ایجاد کنند و در برخی از مدلهای جوراب، پشتیبانی از قوس جوراب را فراهم کنند. پلی استر ^®Wickspun ،CoolMax اکریلیک و پلی پروپیلن Isolfil معمولاً الیافی هستند که برای خشک نگه داشتن پاها و جلوگیری از تاول، رطوبت را از بین می‌برند.

• مزایا: با دوام، خشک شدن سریع، رطوبت بالشتک را از بین می‌برد.
• معایب: کاهش عایق جوراب هنگام رطوبت و در شرایط گرم راحتی کمتری دارد.

™Ingeo

با نام IN-gee-oh، این ماده یک پلی اتیل پلی استراتیک مبتنی بر ذرت (یا PLA) شبیه به پلی استر عمل می‌کند اما یک جایگزین سازگار با محیط زیست است.

• مزایا: ساخته شده از یک منبع تجدیدپذیر، قابل بازیافت، از بین بردن رطوبت و کنترل بوها.
• معایب: دوام کمتری نسبت به سایر پارچه‌ها دارد. فقط می‌تواند کمپوست شود.

ابریشم

از این عایق طبیعی در برخی از جورابهای آستری استفاده می‌شود. رطوبت را از بین می‌برد و بافت صافی در برابر پوست ایجاد می‌کند.

• مزایا: سبک، از بین بردن رطوبت، در برابر پوست راحت است.
• معایب: نسبت به سایر پارچه‌ها دوام کمتری دارد.

پنبه

پنبه یا کتان برای استفاده فعال توصیه نمی‌شود، مشکلی که در جورابهای ۱۰۰٪ نخی وجود دارد این است که آنها عرق را جذب می‌کنند، به سرعت اشباع می‌شوند و به آرامی خشک می‌شوند، این یک دستورالعمل مناسب برای ایجاد تاول است.

• مزایا: راحت برای استفاده روزمره، ارزان.
• معایب: برای فعالیت‌های زیاد توصیه نمی‌شود.

ویژگی‌های جوراب

بالشتک کف پا

برای محافظت بیشتر از پا به دنبال بالشتک مناسب روی پاشنه و پنجه پا باشید. مطمئن باشید که میزان بالشتک کفش شما را خیلی تنگ نمی‌کند. بالشتک با افزایش تراکم بافت در آن نواحی یا در بعضی موارد با بافتن موادی که فرسودگی طولانی مانند اکریلیک دارند در آن مناطق تولید می‌شود. بالشتک اضافی می‌تواند در سفرهای سخت و در مناطق ناهموار یک محافظ واقعی برای پا باشد.

محافظت از قوس پا

برخی از جورابها برای بهبود عملکرد، بافت محکم و تقویت شده‌ای در کف پا دارند. در صورت داشتن قوس‌های بالا جوراب‌هایی با این خاصیت مفید است، اما می‌تواند برای کسانی که دارای قوس منظم یا کف پای صاف هستند نیز مفید باشد. بدون حمایت مناسب، قوس‌ها می‌توانند درد یا حتی ورم کف پا ایجاد کنند که می‌تواند درد شدیدی در پاشنه پا به وجود بیاورد. به یاد داشته باشید که کفش شما عامل اصلی پشتیبانی و محافظت از قوس کف پا می‌باشد.

ارتفاع

در بسیاری از موارد، این صرفاً یک اولویت شخصی یا نوع خاصی از سبک است. با این حال، جورابهای با قد متوسط از سایش و آسیب ناشی از برخورد قسمت بالایی کفش با پوست شما محافظت می‌کنند، بنابراین هنگام پوشیدن چکمه‌های متوسط ​​یا بلند، جورابهایی با حداقل قد را به شما توصیه می‌کنیم.

اندازه و تناسب

برای به دست آوردن اندازه مناسب، وقتی جوراب را امتحان می‌کنید، به نحوه قرارگیری آنها در انگشت و پاشنه پا توجه کنید. طول صحیح از معیارهای اصلی انتخاب جوراب کوهنوردی است.

اگر یک جوراب خیلی بلند باشد، روی انگشتان پا جمع می‌شود. اگر خیلی کوتاه باشد، جوراب به سمت پایین کفش می‌لغزد و احساس سفتی می‌کند. برای انتخاب جوراب کوهنوردی آنها را با کفش خود امتحان کنید و مطمئن شوید بدون اینکه کفش‌هایتان خیلی تنگ باشد، به راحتی جای می‌گیرند.

نحوه‌ انتخاب جوراب کوهنوردی

یک فرد به طور متوسط ​​برای پیمودن یک مایل ۲۰۰۰ قدم برمی‌دارد که این تعداد با توجه به ناهمواری مسیر و موانعی که در طول مسیر با آنها روبرو خواهید شد بیشتر می‌شود. با هر قدم، جورابهای مناسب نقش مهمی در راحت نگه داشتن پا و جلوگیری از ایجاد تاول در طول سفر شما دارند.

برای انتخاب بهترین جوراب کوهنوردی برای سفر خود، در نظر گرفتن این چهار مورد ضروری است:

1. ارتفاع جوراب: جوراب مناسب از کفش شما در برابر سایش محافظت می‌کند.
2. بالشتک (ضخامت جوراب): میزان بالشتک بر راحتی و گرما تأثیر می‌گذارد.
3. پارچه: بیشتر جورابهای کوهنوردی از پشم مرینو به عنوان ماده اصلی استفاده می‌کنند، اما برخی از پلی استر یا نایلون ساخته می‌شوند.
4. تناسب: مطمئن باشید که جورابهای شما به خوبی برای جلوگیری از ابتلا به تاولها مناسب است.

ارتفاع جوراب کوهنوردی

جوراب کوهنوردی در اندازه و ارتفاع مختلفی تولید می‌شود، از کوتاهترین قد که حتی تا بالای کفشهای شما نمی‌آید تا آنقدر بلند تقریباً تا زیر زانوها. برای انتخاب قد مناسب، نگاهی به کفش خود بیندازید. هرچه لبه بالایی کفش‌های شما بالاتر باشد، به جورابهای بلندتری احتیاج دارید تا بتوانند از پوست پای شما در برابر سایش مستقیم کفش‌ها محافظت کنند.

جوراب خیلی کوتاه

جورابهای خیلی کوتاه از پا در برابر سایش پوست به کف پا بیشتر محافظت می‌کنند، بنابراین باید فقط با کفشهایی با ارتفاع کم مانند کفشهای مخصوص رانندگی یا کفش سبک پیاده روی پوشیده شوند.

جوراب مچی

کمی بلندتر از مچ پا هستند و بیشتر برای محافظت از استخوان‌های مچ پا مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای کفش‌های کوتاه تا متوسط مناسب هستند.

جوراب با قد متوسط

ارتفاع مناسب برای یک جوراب کوهنوردی است. این جورابها معمولاً چند اینچ بالاتر از استخوانهای مچ پا قرار می‌گیرند تا در برابر سایش با کفش‌هایی که دارای دکمه‌های آهنی بلند هستند، محافظت کنند. هیچ دلیلی وجود ندارد که نتوانید این جوراب را با کفش ارتفاع کم بپوشید، فقط بدانید که پوشش اضافی در یک روز گرم، می‌تواند گرم باشد.

جوراب تا زانو

داری تنوع کمتری هستند و برای کوهنوردی مناسب می‌باشد. جورابهای بلند در برابر سایشی که کفشهای بلند در اطراف ران و ساق‌های شما ایجاد کنند محافظت می‌کنند. این پوشش همچنین می‌تواند هنگام صعودهای شبانه و عبور از یخچالهای طبیعی، پایین پاها را گرم نگه دارد.

بالشتک جوراب کوهنوردی

مقدار بالشتک یک جوراب به شما کمک می‌کند که جوراب ضخیم و گرم باشد. میزان بالشتک مناسب برای شما به انواع سفرهایی که می‌روید و آب و هوایی که انتظار دارید بستگی دارد. کمی پشم می‌تواند از پاها در هنگام فعالیت‌های پرتحرک مانند دویدن و پیاده‌روی‌های سنگین محافظت کند، اما به خاطر داشته باشید که جورابهای ضخیم‌تر گرم هستند و باعث تعریق پاها می‌شوند.

شاید لازم باشد برای انتخاب بهترین جوراب و تعادل بین بالشتک و گرما چند مدل جوراب را امتحان کنید. داشتن انواع مختلفی از جورابهای پشمی در کشوی شما، برای سفر به مناطق مختلف کمک شایانی می‌کند.

بدون بالشتک

این جورابهای فوق سبک برای استفاده در هوای گرم طراحی شده‌اند. به خوبی جریان هوا را از خود عبور می‌دهند و ضخامت کمی دارند. تعداد انگشت شماری از جورابها در این گروه، جورابهای آستری بیس است که برخی از کوهنوردان دوست دارند زیر جوراب کوهنوردی سبک، متوسط ​​ یا سنگین بپوشند.

جورابهای آستری زمانی به دلیل توانایی جذب رطوبت و خشک نگه داشتن پا بسیار محبوب بودند، اما امروزه بسیاری از جورابهای کوهنوردی عملکرد خوبی دارند که نیازی به این جورابها ندارند. با این حال، اگر می‌دانید جوراب بیس برای شما مفید است، مطمئناً می‌توانید از آن استفاده کنید.

بالشتک سبک

جوراب‌های دارای بالشتک سبک برای شرایط گرم مناسب هستند، اولویتشان جذب رطوبت و راحتی بیش از گرماست. نسبتاً نازک هستند، اما در پاشنه و پنجه پا، دارای کمی بالشتک بوده و ضخیم‌تر هستند.

بالشتک متوسط

این جورابها مقدار زیادی بالشتک در پاشنه و پنجه پا برای پیاده روی سبک و سنگین دارند و گرمای کافی برای استفاده در شرایط متوسط ​​تا سرد را فراهم می‌کنند.

بالشتک سنگین

این جورابها معمولاً ضخیم‌ترین، گرمترین جورابهای موجود هستند. برای سفرهای طولانی، شرایط سخت و دمای سرد و صعودهای زمستانی ساخته شده‌اند. آنها اغلب برای سفرهای چندروزه در هوای گرم بسیار ضخیم و گرم هستند و برای کوهنوردی یا کمپینگ در هوای سرد توصیه می‌شوند.

پارچه جوراب کوهنوردی

جوراب کوهنوردی به ندرت از یک پارچه به تنهایی ساخته شده‌اند بلکه بیشتر از ترکیب چند پارچه تهیه شده‌اند که تعادل راحتی، گرما، دوام و خشک شدن سریع را برای شما ایجاد کنند. در زیر به رایج‌ترین موادی که در پارچه جوراب استفاده می‌شوند، اشاره می‌کنیم:

پشم

پشم محبوبترین ماده جوراب کوهنوردی است و موردی که متخصصان کفش بیش از همه توصیه می‌کنند. دما را به خوبی تنظیم می‌کند تا پاهای شما عرق نکند و باعث ضخیم شدن جوراب می‌شود. نکته مثبت دیگر این است که پشم به طور طبیعی ضد میکروب است بنابراین تمایل به حفظ بوی کمتری نسبت به پارچه‌های مصنوعی دارد.

این روزها بیشتر جورابها از پشم مرینو ساخته می‌شوند که در مقایسه با انواع قدیمی جورابهای پشمی پارچه‌ای، بدون خارش هستند. بیشتر جوراب‌های پشمی از ترکیبات پشم و مواد مصنوعی برای دوام بهتر و خشک شدن سریعتر استفاده می‌کنند.

پلی استر

پلی استر ماده‌ای مصنوعی است که عایق‌بندی شده، رطوبت را از بین می‌برد و سریع خشک می‌شود. گاهی اوقات با پشم و یا نایلون ترکیب می‌شود تا ترکیب خوبی از گرما، راحتی، دوام و خشک شدن سریع ایجاد شود.

نایلون

نایلون مواد مصنوعی دیگری است که گاهی به عنوان ماده اولیه نیز استفاده می‌شود. باعث افزایش دوام جوراب شده و می‌تواند باعث تسریع زمان خشک شدن شود.

ابریشم

ابریشم یک عایق طبیعی، راحت و سبک است، اما به اندازه سایر گزینه‌ها با دوام نیست. گاهی اوقات در آستر جوراب برای رطوبت زدایی استفاده می‌شود.

اسپندکس

بسیاری از جورابهای کوهنوردی درصد کمی اسپندکس را شامل می‌شوند. این ماده الاستیک به جورابها کمک می‌کند شکل خود را حفظ کرده و جمع شدن و چروک شدن را به حداقل برسانند.

جوراب کوهنوردی مناسب

تهیه جوراب کوهنوردی مناسب به راحتی شما در صعود کمک می‌کند. اگر جوراب شما خیلی بزرگ باشد، ممکن است باعث ایجاد چین و چروکهایی در کفش شما و ساییدگی شود که در نتیجه ممکن است پاهایتان تاول بزند. جوراب خیلی تنگ هم می‌تواند باعث فشار آمدن به پاها بشود.

برای یافتن اندازه مناسب، دانستن اندازه واقعی پا و نه اندازه کفش مفید است زیرا گاهی اوقات افراد برای انتخاب و خرید جوراب سایز کفش‌ها را درنظر می‌گیرند که این امر می‌تواند منجر به خرید جوراب بسیار بزرگ شود. وقتی جوراب را امتحان می‌کنید، به دنبال راحتی باشید نباید خیلی تنگ و گشاد باشد بلکه باید کاملا متناسب و اندازه با پای شما باشد.

سوالات متداول درباره جوراب

• در آب و هوای گرم پیاده‌روی می‌کنم. چه جورابی بپوشم؟

پاسخ: Fit و مناسب بودن معیار شماره ۱ شماست، این موضوع به کفش شما بستگی دارد. در واقع جورابهای با وزن متوسط آب بیشتری نسبت به جورابهای سبک جذب می‌کنند که به شما اجازه می‌دهد با وجود حجم زیاد، پاهای شما خنک‌تر و خشک‌تر شوند. پشم کمی سریعتر از مواد مصنوعی اشباع می‌شود، اما به تنظیم بهتر دما کمک می‌کند.

• جوراب من باید چقدر ضخیم باشند؟

پاسخ: ضخامت مناسب جوراب به کفش شما بستگی دارد. اگر پاهایی با حجم کم دارید، احتمالاً جوراب ضخیم‌تری می‌خواهید. پاهایی با حجم زیاد معمولاً به جوراب باریک‌تری نیاز دارند. همیشه جوراب را با کفش خود امتحان کنید تا مطمئن شوید که راحت جا می‌شوند.

• آیا پوشیدن جوراب آستری زیر جوراب معمولی از ایجاد تاول جلوگیری می‌کند؟

پاسخ: لزوماً نیازی به این کار نیست. مهمترین عامل برای جلوگیری از تاول زدن مناسب بودن کفش شماست. هر زمان که به حجم اضافی نیاز بود یا در ترکیب با جورابهای معمولی کمی نازک‌تر، جورابهای آستری را در نظر بگیرید.

• در برنامه‌هایی با کوله پشتی یک هفته‌ای چه جورابی باید همراه داشته باشیم؟

پاسخ: با آوردن چندین جفت جوراب آستری و ۱ جفت جوراب ضخیم، در فضا صرفه‌جویی کنید. عرق شما جذب جوراب آستری می‌شود، در حالی که جوراب‌های کوله پشتی شما نسبتاً تمیز می‌مانند. با استفاده از این روش، فقط باید هر روز جوراب‌های آستر را با جوراب‌های تازه تعویض کنید. جوراب آستر خود را در صورت لزوم بشویید. (خیلی زودتر از جورابهای ضخیم خشک می‌شوند).

منبع: rei.com
ترجمه و گردآوری: پریسا رهبری